یکی از رویاهای مشترک همه ما در دوران کودکی خوردن غذاهای توی کارتونها بود! آن نانهای حجیم و آبگوشتهایی که توی انیمیشن هایدی و بچههای کوه آلپ بود، آن سوپِ نودلی که پاندای کونگفوکار با ولع میخورد و آن برگرهایی که «باباسفنجی» عاشقشان بود! این وسط اما یکی با بقیه فرق داشت: کره بادام زمینی!
شخصیتهای کارتونی هروقت گرسنه میشدند فوری سراغ درستکردنِ ساندویچ کره بادام زمینی میرفتند و مایی که از خوراکی فقط بادامش را میشناختیم پیش خودمان کلی دربارهی طعمش خیالپردازی میکردیم!
فهرست:
تا این که بزرگ شدیم و فهمیدیم کره بادام زمینی همان بادام زمینی است اما گرم و نرمتر! در این یادداشت از خواص این خوراکی خوشمزه حرف زدهایم:
تاریخچه کره بادام زمینی چیست؟
اگرچه امروزه هند ۴۵ درصد بادام زمینی جهان را تولید میکند و آمریکا مدعی اختراع کره بادام زمینی در دنیاست، اما قصه این خوراکی خیلی قدیمیتر از این حرفهاست.
۱۵۰۰ سال قبل از میلاد قبایلی در کشور پرو زندگی میکردند که برای آرامش ارواح اموات خود، بادام زمینی را همراه با مومیاییها دفن میکردند! (میبینید؟ حتی ارواح هم به بادام زمینی علاقه دارند!) با این وجود این اروپاییها بودند که با کشف سرزمینهای ناشناخته آمریکا با بادام زمینی آشنا شدند و آن را به اسپانیا آورده و بعد به آسیا و افریقا صادر کردند.
در سالهای دور بادام زمینی بیشتر به عنوان غذایی برای افراد نیازمند و خوراک دام مورد استفاده قرار میگرفت، اما رفتهرفته آمریکاییها به فکر اختراع تجهیزات مکانیزه برای پوستگرفتن و آسیابکردن آن افتادند و این گونه قصه کره بادام زمینی شروع شد!
کره بادام زمینی کی وارد ایران شد؟
کره بادام زمینی اولین بار توسط ابراهیم پورداود، ایرانشناس برجسته، در عهد قاجار وارد ایران شد. این گیاه ابتدا در آتشگاه (از توابع شهر رشت) کشت شد و به مرور در شهرهای لشتنشاء، آبکنار، انزلی، صومعه سرا، تالش و آستانه اشرفیه نیز رواج پیدا کرد. امروزه این محصول در گرگان، دزفول و جیرفت نیز کشت میشود.
کره بادام زمینی چطور تولید میشود؟
کره بادام زمینی را به دو روش خانگی و صنعتی تولید کرده و سپس آن را به صورت کره خالی یا همراه تکههای بادام زمینی مصرف میکنند:
در روش صنعتی بعد از آسیابکردن بادام زمینی در کارخانه، به آن روغن های غیر هیدروژنه اضافه کرده و سپس بسته ذائقه مشتریها، آن را با نمک یا مواد شیرینکننده مثل عسل و شکر مخلوط میکنند.
در روش خانگی اما معمولا خبری از مواد افزودنی و نگهدارنده نیست و هیچ طعمدهنده خاصی به آن اضافه نمیشود.
کرده بادام زمینی را چطور بخوریم؟
اگر به کره بادام زمینی حساسیت ندارید، میتوانید آن را به روشهای متفاوتی سرو کنید:
- درستکردن ساندویچ کره بادامزمینی با انواع نان
- خوردن آن همراه یک تکه کیک و یک فنجان نوشیدنی گرم مثل چای یا قهوه
- استفاده از آن به عنوان جایگزینی برای خامه قنادی
- استفاده از آن به عنوان مادهی میانی کلوچه، شکلات و انواع کیک
- خوردن آن همراه میوههایی مثل سیب، موز، تمشک و…
طب سنتی درباره کره بادام زمینی چه میگوید؟
متخصصین طب سنتی طبع مزاجی کره بادام زمینی را گرم و تر میدانند و در نتیجه آن را برای افراد دارای مزاج سرد و خشک مناسب میبینند. همچنین این خوراکی را به عنوان درمانی برای یبوست و سرفههای خشک به حساب میآورند.
کره بادام زمینی چه خواصی دارد؟
زندگی ماشینی و مدرن باعث شده تا خیلیها دچار افزایش یا کاهش وزن نامتعارف شوند و در نتیجه دنبال رژیم غذاییای بگردند که آنها را به تناسب اندام برساند. اگر شما هم دنبال چنین رژیم غذاییای میگردید، خبر خوب این است که گمشدهتان همینجاست!
کره بادام زمینی یکی از آن خوراکیهایی است که در بدن شما جادو میکند! چرا که هم برای سلامت قلب مفید است و هم به کاهش وزن کمک میکند. به علاوه برای تنظیم خواب و پیشگیری از سنگ صفرا و سرطان نیز مفید است.
۱. پیشگیری از بیمارهای قلبی
کره بادام زمینی سرشار از اسیدهای چرب غیر اشباع است و با کاهش سطح کلسترول بد و تری گلیسرید در خون از ابتلا به بیمارهای قلبی و دیابت نوع ۲ جلوگیری میکند.
۲. کمک به کاهش وزن
کره بادام زمینی به دلیل داشتن پروتئین زیاد، از پرخوری و اشتهای کاذب جلوگیری میکند. به علاوه معروف است که در گذشته برخی پزشکان برای بیمارانی که از کمبود پروتئین رنج میبردند یا به خاطر نداشتن دندان (یا پول!) از خوردن گوشت محروم بودند، کره بادام زمینی تجویز میکردند.
۳. بهبود چرخه خواب
مصرف روزانه دو قاشق کره بادام زمینی باعث میشود تا سطح هورمونهای سرتونین و ملاتونین در بدنتان به تعادل برسد و در نتیجه خواب راحتتری را تجربه کنید.
۴. کمک به افزایش وزن
کره بادام زمینی از آن خوراکیهای دوگانهسوز است! یعنی هم با جلوگیری از پرخوری به کاهش وزن کمک میکند و هم به خاطر داشتن کالری زیاد میتواند وزن را افزایش بدهد.
بیشتر غذاها و خوردنیهای پرکالری، ناسالم هستند و کسانی که قصد چاق شدن دارند نمیتوانند این خوردنیها را با خیال راحت و بدون دغدغه مصرف کنند. کرهبادامزمینی ازاین نظر یکی از مطمئنترین و سالمترین خوراکیها است.
بنابراین اگر میخواهید چاق شوید باخیال راحت کره بادام زمینی بخورید. البته نحوه مصرف برای چاقی به اینصورت است که هر روز بهعنوان میانوعده مصرف شود. اگر بهطور مرتب کرهبادامزمینی بخورید بعد از مدتی اثرش را روی پرشدن صورت و بدنتان خواهید دید.
پس باخیال راحت یک لایهی ضخیم از کره بادام زمینی را روی نان تست بمالید و هر روز بهعنوان میانوعده قبل ازظهر یا عصرانه میل کنید.
۵. عضلهسازی
مصرف کره بادام زمینی به عضلهسازی کمک میکند. به علاوه انرژی بدن را برای مدت زمانی طولانی تامین میکند و از این رو برای ورزشکارها یک گزینه خوراکی مناسب است.
اگر بخواهم خیلی ساده و خلاصه بگویم، کرهبادام زمینی تمام نیازهای ورزشکاران و بدنسازان را درون خودش دارد و برای عضله سازی بیاندازه مفید است.
ورزشکاران بهطور روزانه به پروتئین، انرژی و چربی غیر اشباع نیاز دارند. در هر صد گرم کره بادام زمینی ۲۰ گرم کربوهیدرات، ۲۵ گرم پروتئین و ۵۰ گرم چربی وجود دارد که از این ۵۰ گرم چربی، ۳۵ گرم آن چربی غیراشباع است.
- بنابراین بادام زمینی هم پروتئین مورد نیاز بدن ورزشکارها برای ساخت و ترمیم رشتههای عضلانی را تامین میکند.
- هم میزان چربی مورد نیاز بدنشان را میرساند.
- هم بهعنوان یک خوراکی پرکالری و پرانرژی، انرژی روزانهی بدنسازان و ورزشکارها را تامین میکند.
کسانی که بهطور مرتب ورزش میکنند بهتر است کره بادام زمینی را حتما در وعدهی صبحانهشان جا بدهند.
۶. پیشگیری از سنگ صفرا
کره بادام زمینی به دلیل داشتن اسیدهای چرب غیراشباع و پایینآوردن سطح کلسترول بد، در پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا موثر است.
۷. جلوگیری از سرطان
کره بادام زمینی به دلیل غنیبودن از ویتامین E و انواع آنتیاکسیدانها میتواند از سرطانهای سینه، پروستات، روده بزرگ و ریه پیشگیری کند.
۸. تنظیم قند خون
همه ما برای سلامتی استخوانها، دندانها، اعصاب و سمزدایی از بدنمان و در نتیجه بهبود عملکرد سیستم ایمنیمان به منیزیم نیاز داریم. کره بادام زمینی با داشتن مقادیر فراوانی منیزیم، علاوه بر موراد پیشگفته فشار و قند خون را نیز تنظیم میکند.
۹. تنظیم فشار خون
آجیلهای خام و فرآورینشده مثل بادام زمینی منبعی غنی از پتاسیم بوده و در نتیجه برای افراد دارای فشارخون بالا مفید است.
۱۰. کمک به حفظ سلامتی پوست و مو
کره بادام زمینی سرشار از زینک، ویتامین E و B است. یعنی همان مواد معدنیای که برای سلامت پوست و مویتان بهشان احتیاج دارید.
۱۱. بهبود سلامت دستگاه عصبی
منیزیم موجود در کره بادام زمینی به حفظ و تنظیم دمای بدن، سمزدایی و بهبود سلامت دستگاه عصبی کمک میکند.
دیگر خواص کره بادام زمینی
- بادام زمینی سرشار از ویتامین، پروتئین، فیبر و مواد معدنی است. چربی غیراشباع و انرژی بالایی دارد و میتواند بهعنوان یک وعدهی غذایی کامل درنظر گرفته شود. این خوراکی حاوی مس، منگنز و اسید فولیک است و ویتامینهای معروف این روزها یعنی B3، B6 و E را در دل خود دارد.
- بادام زمینی حاوی فیتواسترول است. این ماده مخصوصا برای زنان و رفع مشکلات قاعدگیشان بسیار مفید است و مانع از پوکی استخوان در زنان باردار نیز میشود.
- این کرهی خوشمزه سرشار از آنتی اکسیدان است و مصرفش از ابتلا به بیماریهای عفونی، سرطان، سکتهی قلبی و آلزایمر جلوگیری میکند.
- کسانی که بهطور مرتب بادام زمینی مصرف میکنند کمتر به سنگ صفرا مبتلا میشوند.
- همین فیتواسترولی که بالاتر ذکر خیرش بود احتمال ابتلا به سرطانهای پستان، پروستات و روده را تاحد زیادی کم میکند.
- منیزیم و فیبر موجود در کره بادام زمینی به این خوراکی خوشمزه خاصیت ضد دیابت میدهد و باعث میشود زنان کمتر به دیابت نوع دو مبتلا شوند.
- بادام زمینی امگا ۳ و امگا ۶ دارد و همین باعث میشود خاصیت ضدالتهابی قابل توجهی داشته باشد.
- نوعی از ویتامین B بهنام بیوتین در بادام زمینی وجود دارد که به حفظ سلامتی بدن کمک زیادی میکند.
- مصرف کره بادام زمینی برای رفع یبوست، دیابت و کلسترول بالا نیز مفید است.
کره بادام زمینی چه ضررهایی دارد؟
مصرف بیش از اندازه کره بادام زمینی آسیبهایی همچون رفلاکس معده را به دنبال دارد. به علاوه خوراکی مناسبی برای کودکان زیر دو سال به حساب نمیآید.
سوالات متداول درباره خواص کره بادام زمینی
کره بادام زمینی را به دو روش خانگی و صنعتی تولید کرده و سپس آن را به صورت کره خالی یا همراه تکههای بادام زمینی مصرف میکنند
کره بادام زمینی از آن خوراکیهای دوگانهسوز است! یعنی هم با جلوگیری از پرخوری به کاهش وزن کمک میکند و هم به خاطر داشتن کالری زیاد میتواند وزن را افزایش بدهد.
متخصصین طب سنتی طبع مزاجی کره بادام زمینی را گرم و تر میدانند و در نتیجه آن را برای افراد دارای مزاج سرد و خشک مناسب میبینند.