داستانِ درکام از ماجراجوییهای تعدادی جوانِ علاقهمند به سفر و علاقهمند به خوراکیهای محلی آغاز میشود. پس از سفرهای بسیاری که آقای محمدجواد همتی به روستاهای مختلف ایران به همراه دوستانش میکند، متوجه میشود بسیاری از محصولاتی که در روستا تولید میشوند، راهی برای رسیدن به مردمِ شهرهای بزرگی مثل تهران، اصفهان، تبریز و … پیدا نمیکنند. محصولاتی که طبیعیاند، مواد نگهدارنده و افزودنی ندارند و معمولاً کیفیت بیشتری هم به نسبت محصولات ریخته در مغازههای شهرها دارند. به عنوان نمونه، آقای همتی یکی از دوستانش را مثال میزند که روی کیفیت چای مصرفیاش بسیار حساس بود. به همین دلیل هم سالی یک بار میزد به جاده و به مغازۀ مخصوصی در شمال کشور میرفت، چای میخرید و برمیگشت. میگوید از این نمونهها در دور و اطرافش بسیار دیده است. بسیاری از مردم شهرهای بزرگ دسترسی خوبی به محصولات درجهیکی که در روستاها تولید میشوند، ندارند و حتی خیلی از مردم آنها را بهدرستی نمیشناسند. مثلاً نمیتوانند عسلِ باکیفیت را از عسل بیکیفیت تشخیص دهند. تصمیم میگیرد محصولات روستاییها را به شهریها معرفی کند و ایدۀ درکام کمکم پا میگیرد.
کسبوکار مدرن، محصولات غیرمدرن
گامهای اجرایی ایدۀ درکام، دو سال پیش، از ایجاد وبسایت خودشان و پیدا کردن تیم کاری آغاز میشود. تعدادی از اعضای درکام در دفتر تهران مشغول تأمین محتوای وبسایت و پاسخگویی به مشتریان میشوند، سه نفر هم همواره مشغول سفر به روستاها و شهرهای مختلف و صحبت با اهالی روستا. سراغ محصولات باکیفیت را از خود روستاییها میگیرند، به مزارع مختلف سر میزنند و نمونههایی را از هر محصول به تهران میآورند. کیفیت محصولات را در آزمایشگاههای تهران ارزیابی میکنند، بهترینها را انتخاب میکنند، به روستاییها سفارش میدهند، تحویل میگیرند، بستهبندی میکنند و برای فروش در وبسایتشان قرار میدهند. زمان میگذرد و به تدریج با پلتفرمهایی مثل باسلام هم آشنا میشوند و محصولاتشان را در چنین جاهایی هم معرفی میکنند.
اما آقای همتی میگوید هدفشان تنها تبلیغ بهترین محصولات موجود در روستاها نیست. بسیاری از مردمی که در شهرها زندگی میکنند، نمیدانند مثلاً چای اگر چطور باشد یعنی چایِ بهتری است، یا عسل مرغوب چه نشانههایی دارد و چطور میتوان آن را تشخیص داد. معتقدند در روستاهای کشور تعداد زیادی محلیهای بینام و نشان وجود دارد که این دانش را به اقتضای محل زندگی و کارشان آموختهاند. در واقع به نوعی متخصص این کار به حساب میآیند و میتوانند به راحتی اطلاعاتشان را در اختیار باقی مردمی قرار دهند که فرسنگها با آنها فاصله دارند. تلاش میکنند این دانش را تبدیل به مطالبی برای وبسایت خودشان کنند تا مردم را دربارۀ ویژگیهای محصولات باکیفیت آگاه کنند. این کار، یکی دیگر از اهداف اصلی کسبوکارشان است؛ اینکه مشتریها بتوانند به تدریج خودشان محصولات طبیعی را از محصولات غیرطبیعی تشخیص دهند.
بسیار سفر باید
آقای همتی بهترین بخش کارشان را همین سفر کردن به شهرهای مختلف و ارتباط با محلیها میداند. میگوید هم کار است و هم سفر. خیلی چیزها هم در همین رفتوآمدها یاد میگیرند. صحبت با اهالی و چند روزی را میانِ آنها سپری کردن، دانشی را به آنها اضافه میکند که از هیچ درس و کتابی نمیتوان آنها را یاد گرفت. نوعی از دانش است که میانِ اهالی روستا سینهبهسینه منتقل میشود و برای مردمی که به زندگی در شهرها خو گرفتهاند ناشناخته است، اما در روزمرهشان بسیار به کار میآید. آقای همتی وظیفهاش را علاوه بر معرفی محصولات مرغوب روستاییان، منتشر کردن این دانش بالقوۀ روستاییان هم میداند.
حالا بعد از دو سال، مهمترین دغدغهشان رونق دادن به درکام و بزرگ کردن آن است. میخواهند درکام تبدیل به بزرگترین دایرهالمعارف مواد غذایی شود. میخواهند هر کس که سؤالی در زمینۀ مواد غذایی مرغوب و طبیعی دارد، به درکام مراجعه کند و پاسخ را همان جا دریافت کند. میخواهند مردم شهرها به راحتی به مواد غذایی محلی و طبیعی دسترسی داشته باشند. اما مهمترین دغدغهشان همین رساندن دانش بالقوۀ روستاییان به گوش مردم شهر است. دانشی که بیواسطۀ درس و کلاس، سرِ زمینهای کشاورزی و زنبورداری و شالیزارها فرا گرفته شدهاند و دانستن آنها برای همه اگر ضروری نباشد، بسیار مهم است.