با خواص حلوا ارده آشنا شوید

دهخدا درباره حلوا ارده می‌گوید:«حلوایی است که از رهشی و شیره پزند و گاه به‌جای شیرۀ شکر به کار برند. رهشی ارده‌ای است که با عسل و شیره و دوشاب مخلوط کرده، خورند. دوشاب شیرۀ انگور است و ارده، کنجد بودادۀ پوست‌کنده‌شده که از ساییدن بسیار، مایع گردد و روغن از آن جدا نکنند.»

سخت بود. نه؟! نگران نباشید! ما قرار است در این یادداشت با زبان خیلی ساده شما را با زیر و بم این خوراکی خوشمزه و خواصش آشنا کنیم.

حلوا ارده از چی درست می‌شود؟

ماده اصلی و اولیه حلوا ارده کنجد است. کنجد پای ثابت خیلی از خوراکی‌هاست. آن هم نه فقط به خاطر مزه‌ی خوبش. بلکه به خاطر خواص زیادی که دارد. شکی نیست که اگر بخواهیم یک حلوا ارده خوب داشته باشیم، باید به ماده اصلی آن، یعنی کنجد توجه کنیم.

ارزش غذایی حلوا ارده چیست؟

این محصول کنجدی سرشار از اسیدهای چرب اشباع‌نشده، آنتی اکسیدان، منیزیم، کلسیم، فسفر، انواع ویتامین‌های گروه B و E است که با افزایش سوخت‌وساز بدن، از بروز اختلالات عصبی جلوگیری می‌کند و نقش مهمی در کنترل چربی خون بر عهده دارد. به علاوه املاح موجود در آن سبب تقویت استخوان‌ها و رفع کم‌خونی ناشی از فقر آهن می‌شود.

حلوا ارده چه خواصی دارد؟

حلوا ارده خواص فراوانی برای سلامتی دارد که عبارتند از:

• سرماخوردگی، درد قفسۀ سینه و مفاصل و تنش عضلانی را تسکین می‌دهد.
• موجب بهبود کم‌خونی در زنان می‌شود.
• از آنجایی که آرد حلوا به آرامی هضم می‌شود، برای کاهش وزن مفید است.
• مراقبت‌های اسکلتی-عضلانی را در افراد دارای معلولیت و ورزشکاران تقویت می‌کند.
• با افزایش IDH (کلسترول خوب خون) از بیماری‌های قلبی‌-عروقی پیشگیری می‌کند.
• خاصیت آنتی اکسیدانی دانۀ کنجد از سرطان جلوگیری می‌کند.

خواص حلوا ارده در طب سنتی

• حلوا ارده در طب سنتی، در دسته‌ی خوراکی‌های گرم و خشک قرار می‌گیرد؛ پس اگر مزاجتان سرد است، می‌توانید همین حالا به سراغ این خوراکی خوشمزه بروید.
• این حلوای سنتی بمب انرژی است و کلی ویتامین و پروتیین و کربوهیدرات را در دل خودش جا داده‌ است، بنابراین بهتر است صبح‌ها مصرف بشود. حلوا ارده‌ی داستان ما به خاطر همین پر انرژی بودنش، دشمن شماره‌ی یک تنبلی، ضعف و سستی است و به محض ورودش به بدن، دستِ بی‌حالی را می‌گیرد و بیرونش می‌کند.
• از آن‌جایی که این حلوا از خانواده‌ی کنجد است، بسیاری از خواص کنجد را دارد؛ مثلا یک انبار بزرگ برای مواد معدنی‌ مثل آهن، پتاسیم، کلسیم و… است. با این ویژگی‌ها خیلی طبیعی‌ است که برای درمان بیماری‌هایی  مثل کم خونی، فشار خون بالا، کاهش دردهای استخوانی و عضلانی، درمان اختلالات کبدی، کلیوی و … به سراغ حلوا ارده‌ی سنتی خودمان برویم.
• حلوا ارده‌ی مرغوب، یک دوست خوب برای بچه‌ها هم هست؛ چون باعث افزایش قدرت حافظه، تمرکز و یادگیری در کودکان می‌شود.
• از طرف دیگر این حلوا یک معدن خوب برای تامین چربی‌های غیراشباع مثل  امگا۳، امگا۶ و امگا ۹ است، اگر خوب و با حرارت مناسب فرآوری شده‌باشد، می‌تواند نیازهای بدن را برطرف کند.

خواص درمانی حلوا ارده چیست؟

خواص درمانی حلوا ارده عبارتند از: درمان و بهبود یبوست، بیماری‌های عفونی و دیابت، کمک به رشد مو و … . در ادامه با خواص این خوراکی خوشمزه بیشتر آشنا می‌شویم:

۱. درمان و بهبود یبوست

یکی از خواص مفید حلوا ارده تحریک معده است و به همین دلیل برای افراد مبتلا به بیماری یبوست و بواسیر مفید است.

۲. پیشگیری از بیماری‌های عفونی

از آن‌جایی که حلوا ارده سرشار از اسیدهای چرب اشباع‌نشدۀ امگا است، نقش موثری در پیشگیری از بیماری‌های عفونی مثل آنفولانزا و سرماخوردگی دارد. کسانی که از بی‌حالی وکسالت ناشی از بیماری‌های عفونتی رنج می‌برند نیز می‌توانند با مصرف حلوا ارده انرژی لازم را به دست آورند.

۳. بهبود و کنترل بیماری دیابت

اردۀ کنجدی سرشار از فیبر است و در نتیجه تأثیر بسزایی در بهبود دیابت دارد. همچنین حاوی املاح زیادی است که برخی از آن‌ها به‌عنوان نوعی مکمل برای کاهش قند خون مفید هستند. البته بهتر است افراد دیابتی حلوا ارده طبیعی را که فاقد شیرین‌کننده‌های صنعتی است، مصرف کنند.

۴. کمک به رشد و حفظ مو

امگاهای موجود در حلوا ارده برای حفظ سلامت مو و افزایش رشد آن مفید هستند. با مصرف حلوا ارده موها از املاح موجود در آن تغذیه می‌کنند و ریزش آن‌ها که معمولا ناشی از کمبود مواد معدنی است، کاهش می‌یابد.

۵. بهبود و درمان اختلالات کبدی و کلیوی

افراد مبتلا به این بیماری‌ها می‌توانند با مصرف حلوا ارده به تسریع فرایند بهبود خود کمک کنند. همچنین مصرف متعادل حلوا ارده برای مبتلایان به کبد چرب نیز مفید است.

۶. جلوگیری از پیری زودرس

ارده به علت داشتن اسیدهای آمینه، ویتامین E، ویتامین‌های گروه B، مواد معدنی و اسیدهای چرب، از پیری زودرس جلوگیری می‌کند. ارده را به هر شکل که مصرف کنید، چه به صورت خوراکی یا به صورت موضعی، موجب سفت‌شدن پوستتان می‌شود و بافت‌های آسیب دیده را درمان کرده و کلاژن پوست را زیاد می‌کند.

۷. کمک به رشد کودکان

حلوا ارده حاوی انواع ویتامین‌های گروه آ و ب است. به همین دلیل مصرف آن در وعدۀ صبحانه باعث افزایش نشاط و انرژی در کودکان می‌شود. همچنین انواع کِرِم‌های ارده در طعم‌های مختلف وجود دارد که برای کودکان بسیار جذاب است.

[post id=23654]

کودکان به دلیل جنب‌وجوش بالایی که دارند زودبه‌زود گرسنه می‌شوند. پس باید به آن‌ها میان‌وعده‌های مقوی با ارزش غذایی بالا داده شود تا هم گرسنه نمانند و هم انرژی کافی داشته باشند. کنجد با داشتن ۱۸۲ درصد آهن باعث می‌شود تا کودکان دچار ضعف و کم‌خونی نشوند.

همچنین با داشتن ۱۰۷ درصد منگنز دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیار قوی است. از دیگر خواص حلوا ارده برای کودکان می‌توان به ۹۸ درصد کلسیم موجود در کنجد اشاره کرد که می‌تواند نقش بسیار مهمی در افزایش استحکام استخوان کودکان ایفا کند.

حلوا ارده چه انواعی دارد؟

حلوا ارده انواع مختلفی دارد، از جمله: حلوا شکری، حلوا ارده نرم، حلوا ارده بدون شکر، حلوا ارده کشی، حلوا ارده شکلاتی و حلوا ارده با شیره‌های طبیعی. در ادامه با انواع این حلو بیشتر آشنا می‌شویم:

۱. حلوا شکری

حلوا شکری ظاهری رشته‌ای دارد و آن را از ترکیب شکر گلوکز مایع، اسیدسیتریک و ارده تهیه می‌کنند.

۲. حلوا ارده نرم

این حلوا نرم و یکدست است و از ترکیب شکر، گلاب، پودرِ سفیدۀ تخم‌مرغ، اسیدسیتریک و ارده تهیه می‌شود.

۳. حلوا ارده بدون شکر

حلوا ارده بدون شکر مثل حلوا شکری، بافتی محکم و ظاهری رشته‌ای دارد اما از ترکیب قندهای الکلی، اسیدسیتریک و ارده به دست می‌آید. قندهای الکلی طعمی شبیه شکر دارند ولی از انرژی کمتری برخوردارند. به علاوه باعث پوسیدگی دندان هم نمی‌شوند.

۴. حلوا ارده کشی

نوعی حلوا ارده است که در آن از برخی مواد طبیعی برای رسیدن به بافت کشسانی استفاده می‌شود.

۵. حلوا ارده شکلاتی

یکی از جدیدترین انواع حلوا ارده است که برای تولید آن علاوه بر ارده، از گلوکز و شکلات نیز استفاده می‌شود.

۶. حلوا ارده با شیره‌های طبیعی

برای تهیۀ این نوع حلوا، ارده را با یکی از انواع شیره‌جات نظیر شیره انگور یا شیره خرما، به‌صورت سنتی ترکیب می‌کنند.

تفاوت حلوا ارده و حلوا شکری

برای پیدا کردن تفاوت حلوا‌ ارده و حلوا شکری باید به دل تاریخ و به زمان شاه ‌عباس‌ صفوی سفر کنیم. شاه عباس در یکی از جنگ‌ها به مشاورش یعنی شیخ بهایی دستور داد که یک خوراکی مقوی برای سپاهیان درست کند. شیخ بهایی هم روغن کنجد را با یکی دو ماده‌ی دیگر و نوعی شیره مخلوط کرد و اولین حلوا ارده‌ی دنیا تولید شد.

در حدود قرن چهاردهم، یکی از حلواپزهای مشهور شهر، تصمیم گرفت به جای شیره از مخلوط شکر آب شده در ساخت حلوا استفاده‌کند و به این ترتیب حلوا شکری هم خیلی زود وارد بازار شد و در اختیار عموم قرار گرفت. به خاطر وجود شکر و مخلوط ساکارز در حلوا شکری، قند این نوع حلوا بیشتر است و برای افراد مبتلا به دیابت اصلا مناسب نیست.

تفاوت دیگر این دو نوع حلوا در رنگشان است. رنگ حلوا ارده‌ی تولید شده با شیره‌ به خاطر وجود شیره، تیره‌تر از حلوا شکری است.

در تولید هر دو نوع حلوا از ارده استفاده می‌شود. اگر دوست دارید بیشتر با ارده و خواصش آشنا بشوید، می‌توانید نگاهی به این لینک بیندازید.

چطور از حلوا ارده نگهداری کنیم؟

تاریخ مصرف حلوا ارده شش ماه پس از تولید است. در طول این شش ماه آن را باید در محلی خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری کنید. اگر مدتی از حلوا ارده استفاده نکنید، پس از باز کردن درب ظرف، خواهید دید که رسوب بسته و روغن آن جدا شده که این موضوع هیچ ربطی به نامرغوبی یا فاسد شدن آن ندارد. توصیه می‌کنیم قبل از مصرف حلوا ارده آن را به دقت مخلوط کنید.

موقع خرید کنجد به چه نکاتی توجه کنیم؟

موقع خرید کنجد به نکات زیر توجه کنید:

• کنجد خام و تازه، تقریباً بویی ندارد. کنجد بوداده و دوآتشه هم باید بوی ملایمی داشته باشد.
• با جویدن کنجد نباید چیزی جز روغن احساس کنید. کنجد مرغوب و تازه، سبک است، نه گوشتی.
• موقع جویدن نباید پوست و سبوس یا مزه‌ای غیر از کنجد را احساس کنید.

حلوا ارده امروزه چطور درست می‌شود؟

برای تهیه حلوا ارده ابتدا دانه‌های روغنی و گیاهی کنجد را در حوضچه‌های بزرگ آب خیس می‌کنند. بعد پوست دانه‌ها را با دستگاه پوست‌گیر جدا می‌کنند و با سانتریفوژ آب اضافی دانه‌ها را خارج می‌کنند. سپس کنجدها را خشک کرده و بو می‌دهند. پس از خنک‌شدن دانه‌ها الکشان می‌کنند و بعد آن‌ها را وارد آسیاب می‌کنند.

حلوا ارده در گذشته چطور درست می‌شده؟

در گذشته اول کنجد را در آب می‌ریختند تا خوب خیس بخورد. بعد آن را با مقداری ماست مخلوط می‌کردند و با دو چکش چوبی سنگین آن‌قدر می‌کوبیدند تا پوستش جدا شود. سپس همه را با هم داخل آب‌نمک می‌ریختند و به این ترتیب، پوست کنجد جدا می‌شد.

آنگاه کنجد شور را داخل زنبیل می‌ریختند و می‌بردند سر قنات و رویش آب می‌ریختند تا خوب شسته و شیرین شود. در آخر، آتش روشن می‌کردند و کنجد را در تنور با کمچه آن‌قدر هم می‌زدند تا اصطلاحاً دوده بکشد.

سوالات متداول درباره خواص حلوا ارده