«این سبک کار فقط یه تولیدکننده داره و هیچ کس این لعاب رو با این شیوه که گروه ما تولید میکنه، در ایران تولید نمیکنه. به همین خاطر ما هیچ وقت احساس خطر نمیکنیم چون رقیبی نداریم. از طرفی هم مدام در حال تحقیق و تولید لعابهای جدیدیم و محصولاتمون رو بهروز میکنیم. مشتری همیشه دنبال کارهای جدیده.» اگر از تفاوت لعاب شیمیایی و قلیایی خبر ندارید، حتماً با گالری رنگ و لعاب آشنا شوید؛ شاید سلامتتان در خطر باشد.
پایان کار، شروع کار تازه
بسته شدن شرکت خانم یعقوبی، باعث پایان کار او بعد از پانزده سال در شغل حسابداری شد. او از کار کارمندی خسته بود و در پی راهاندازی کسبوکار خودش. کارواش بانوان یکی از ایدههایی بود که به دلیل سرمایۀ زیاد، تجهیزات و مکان خاصی که میطلبید عملیاتی نشد و در آخر خانم یعقوبی تصمیم گرفت که به پیشنهاد برادرش، نمایندگی شرکت او را که یک شرکت دانشبنیان صنایعدستی است، در شهر قزوین به عهده بگیرد.
برادر خانم یعقوبی به همراه همسرش در سال 92 شرکت دانشبنیان خود را در پارک علم و فناوری دانشگاه شیراز دایر کرد. آنها بعد از چهار سال تحقیق و مطالعه دربارۀ لعابهایی که بر روی ظروف سفالی استفاده میشود، لعاب قلیاییای را فرمولنویسی و تولید کردهاند که سلامتمحور است و به محیط زیست آسیب نمیزند.
سلامتی، محیط زیست، کاربرد، زیبایی
اکثر ظروف سفالیای که در بازار هست، لعاب شیمیایی دارند و قلع و سرب در ترکیبات آنها است و وقتی در مجاورت با حرارت (مثلاً غذای داغ) یا اسید (مثلاً دوغ و ترشی) قرار میگیرند، این عناصر را آزاد میکنند و در نتیجه محتویات ظرف سمی میشوند. «نود درصد آدمها بدون اطلاع از این موضوع، دارن از این ظروف استفاده میکنن. توی خیلی از رستورانهای سنتی هم غذا توی این ظرفها سرو میشه، اما کسی اینها رو توضیح نمیده که به فروششون آسیب نزنه.»
خانم یعقوبی مدافع سلامت و محیط زیست است. نگران است که استفاده از ظروف سفالی با لعاب شیمیایی علاوه بر آسیب به سلامت انسانها به محیط زیست آنها هم آسیب بزند. «ظروفی که ما با لعاب قلیایی تولید میکنیم اگه بشکنن و آسیب ببینن و لازم شه به چرخۀ طبیعت برگردن، چون هیچ مادۀ شیمیاییای ندارند، به خاک آسیب نمیزنن.» او از پلاستیکهای حبابدار جز در مواقع ارسال غیرحضوری استفاده نمیکند و از مشتریها هم میخواهد که از کیسۀ پلاستیکی استفاده نکنند. «من وظیفۀ خودم میدونم به همه توضیح بدم، حالا چه بخره، چه نخره. همین که مشتری رو دربارۀ سلامت خودش و احترام گذاشتن به محیط زیست آگاه کنم، برای من کفایت میکنه.»
شرکتی که گالری رنگ و لعاب نمایندهاش است، انحصاری است و با هیچ شرکت دیگری کار نمیکند و محصولات خاص خودش را تولید میکند. مجموعۀ هفت خان شیراز حامی جدی این شرکت است و از ظروف تولیدی آنها در مجموعه رستورانهای سنتی داخل مجموعه استفاده میکند. همچنین برای فروش در گالری آنجا ظروف کاربردی و تزئینی سفالی را میخرد یا محصولات خاص با لعاب ویژه و منحصربهفرد را سفارش میدهد. خانم یعقوبی هم حجرهای را در مجموعۀ سعدالسلطنۀ قزوین گرفته و نمایندگی این شرکت در این شهر است. مشتریهای اصلی آنها توریستهای ایرانی و خارجی هستند. خیلی از مسافرانی که به تهران یا رشت میروند، برای بازدید یا خرید به این مجموعۀ توریستی سر میزنند و خانم یعقوبی مشتریهایی دارد که فقط برای خرید از غرفۀ او بین راه توقف میکنند. آن قدر در بستهبندی مهارت پیدا کرده است که ظروفش را با خیال راحت به دست مسافرانی میدهد که قرار است سفری به قارۀ دیگری داشته باشند.
البته ظروف سفالی را وقتی قرار است برای سرو غذای داغ از آنها استفاده شود، باید قبل از اولین مصرف حتماً (فقط برای یک بار) در آب جوشاند. چون سفال در اولین حرارت آسیبپذیر است. بعد از آن از این ظروف میتوان مثل ظروف کاربردی مرسوم استفاده کرد و در فر، مایکروفر و ماشین ظرفشویی گذاشت. «مقاومت ظروف ما بر خلاف نمونههای مشابهش بالاست و به راحتی لبپر نمیشه و آسیب نمیبینه. چون در دمای 1030 درجه سانتیگراد پخته میشن و این در حالیه که دمای پخت لعابهای شیمیایی بین 600 تا 700 درجه است.»
ظرف سفالی یعنی فضای سنتی؟
خانم یعقوبی معتقد است که بر خلاف تصور اکثریت که ظروف سفالی باید در فضاهای سنتی استفاده شود، میتواند در فضاهای مدرن هم به خوبی خودش را نشان دهد. «من عکسهایی دارم از یه کافۀ مدرن در سوئد که از ظروف ما برای سرو غذا استفاده میکنه یا مشتری بلژیکیای داشتم که از ما برای خونهاش گلدون خرید.»
دلایل زیادی وجود دارد که از ظروف گالری رنگ و لعاب استفاده کنید، اما یکی از مهمترینها موضوع طعم و مزۀ غذاها است. غذاهایی که در دمای کم در این ظروف پخته میشوند، بسیار لذیذتر هستند. تا حالا دیزی پختهشده در این ظروف را امتحان کردهاید؟