از خواص و فواید تا روش نگهداری، مصرف و ارزش غذایی برگ چغندر

درست است که ما در ضرب المثل هایمان برگ چغندر را به آدم علاف و بی‌خاصیت نسبت می‌دهیم، اما خود برگ چغندر یا همان برگ لبو اصلا گیاه علاف و بی‌خاصیتی نیست. برگ چغندر یا برگ لبو که با برگ‌های پهن و ساقه‌هایی به رنگ سبز یا قرمز یا بنفش یا زرد یافت می‌شود، یکی از سبزیجات خوراکی بسیار مفید است که قدیمی‌ها به خواص آن کاملا آگاه بوده‌اند و به خاطر همین آن را برای مصارف خوراکی و دارویی به کار می‌برده‌اند. در این مطلب قصد داریم خواص و فواید برگ چغندر یا لبو را به همراه روش نگهداری و مصرف و دیگر موارد مربوط به آن شرح بدهیم. اگر می‌خواهید درباره برگ چغندر بیشتر بدانید پس خواندن این مطلب را از دست ندهید.

انواع خواص و فواید برگ چغندر یا لبو برای سلامتی

خواص برگ چغندر برای سلامتی آنقدر زیاد است که در بعضی از داروهای گیاهی به عنوان ماده اصلی به کار می‌رود. در ادامه به خواص و فواید برگ چغندر یا لبو برای سلامتی می‌پردازیم.

خواص ضد التهابی

برگ چغندر دارای انواع و اقسام آنتی اکسیدان است. این آنتی اکسیدان‌ها وقتی وارد بدن می‌شوند جلوی واکنش‌های شیمیایی رادیکال‌های آزاد را می‌گیرند. در نتیجه سلول‌های بدن دچار آسیب و التهاب نمی‌شوند. یکی از بیماری‌هایی که با مصرف غذاهای آنتی اکسیدان‌دار مثل برگ چغندر پیشگیری می‌شود سرطان است.

سلامت قلب و عروق

برگ چغندر نیترات زیادی دارد. این نیترات وقتی وارد بدن می‌شود، تبدیل به ترکیبی شیمیایی می‌شود که می‌تواند جلوی سفتی و انسداد رگ‌ها و عروق را بگیرد. در نتیجه مصرف برگ چغندر باعث بهتر شدن جریان خون در بدن و تقویت قلب می‌شود.

سلامت دستگاه گوارش

برگ چغندر هم مثل گیاهان شبیه خودش، سرشار از فیبر است. وقتی برگ چغندر را در غذا یا همراه غذا مصرف می‌کنید، این فیبر وارد روده می‌شود و هضم غذا را آسان می‌کند، به علاوه باعث جذب آب و افزایش تری دستگاه گوارش می‌شود که این امر از بروز یبوست جلوگیری می‌کند. فیبر موجود در برگ چغندر فعالیت و تعداد باکتری‌های مفید روده را هم افزایش می‌دهد.

سلامت استخوان و تامین کلسیم بدن

کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد مغذی در بدن است و کمبود آن در بدن باعث پوکی استخوان می‌شود. برگ چغندر دارای ویتامین کا و کلسیم است که می‌تواند به تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز بدن کمک کند.

سلامت چشم

برگ چغندر مقدار زیادی ویتامین A دارد. این ویتامین برای بینایی چشم‌ها بسیار مهم و ضروری است. همینطور وجود آنتی اکسیدان‌هایی به نام کاروتنوئید در برگ چغندر از بروز بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن مثل آب مروارید هم جلوگیری می‌کند.

کاهش وزن و لاغری

فیبر بسیار این گیاه و کالری پایین آن، کمک زیادی به لاغری می‌کند. همچنین ورزشکاران و افرادی که دارای منع غذایی هستند می‌توانند به عنوان یک جایگزین غذایی ارزشمند، به راحتی از آن استفاده کنند.

درمان کم خونی

کمبود آهن علائمی دارد که با بسیاری از آن‌ها آشنا هستیم. از جمله: احساس خستگی، ضعف و بی‌حالی، پایین بودن دمای بدن، عدم تمرکز، رنگ پریدگی، ریزش شدید مو، احساس گیجی و منگی و سردردهای زیاد.
برگ چغندر به دلیل داشتن آهن فراوان، می‌تواند کمک مؤثری در خون سازی و رفع این علائم داشته باشد. برگ چغندر یکی از ترکیبات اصلی در داروهای درمان کم‌خونی در طب سنتی است.

تقویت سیستم ایمنی بدن

به قیافه برگ چغندر نمی‌آید که اینقدر ویتامین C داشته باشد اما دارد. این ویتامین موجود در برگ چغندر یا لبو خیلی به تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از فعالیت میکروب‌ها کمک می‌کند. همان آنتی اکسیدان‌هایی که در خواص ضد التهابی برگ چغندر گفتیم هم بدن را در برابر آسیب‌های التهابی حفظ می‌کنند. آهن و دیگر مواد معدنی و همینطور پروتئین موجود در برگ چغندر هم از ضعف بدن جلوگیری می‌کنند. مجموع این مواد موجود در برگ چغندر به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.

انواع خواص برگ لبو برای مردان

و اما خواص برگ چغندر که مخصوص آقایان است…

سلامت پروستات

پروستات یکی از غده‌هایی است که بسیار در معرض التهاب و آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد قرار دارد. مصرف برگ چغندر با ویتامین C و انواع آنتی اکسیدان‌هایی که دارد به علاوه رنگدانه بتاکاروتن، می‌تواند در سلامت و بهبود عملکرد پروستات مفید باشد.

انواع خواص برگ چغندر برای زنان

برگ چغندر برای زنان هم می‌تواند فواید بخصوصی داشته باشد از جمله…

سلامت مادر و جنین

در برگ چغندر نوعی از ویتامین B با نام ژنریک فولات به وفور یافت می‌شود. این ویتامین برای رشد جنین در شکم مادر بسیار ضروری و مفید است. برای این که شبکه عصبی جنین به خوبی شکل بگیرد، مادر باید قبل و در حین بارداری از لحاظ ویتامین B فولات تامین باشد. خب چه منبعی برای تامین این ویتامین بهتر از برگ چغندر!

پیشگیری از سرطان دهانه رحم

طبق تحقیقات، استفاده از برگ چغندر به صورت خوراکی و عصاره برگ چغندر به صورت موضعی برای سلامت رحم و جلوگیری از ابتلای بانوان به سرطان دهانه رحم بسیار موثر و مفید بوده است. برگ چغندر به دلیل سرشار بودن از آنتی اکسیدان، مانع از رشد و تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود.

مضرات برگ چغندر

هر خوراکی مفیدی می‌تواند عوارض و مضرات و موارد منع مصرف هم داشته باشد. برگ چغندر هم از این قاعده مستثنا نیست.

حساسیت و آلرژی

آلرژی به برگ چغندر بیشتر خودش را در پوست نشان می‌دهد. این آلرژی به کهیر و خارش و ورم در پوست بروز می‌کند اما زیاد شایع نیست. بعضی‌ها هم در تماس با برگ چغندر یا مصرف آن دچار مشکل در تنفس می‌شوند که بهتر است به پزشک مراجعه کنند.

اختلال فشار خون

برگ چغندر تاثیر به سزایی در کاهش فشار خون دارد. به خاطر همین باید از مصرف همزمان آن با داروهای کاهنده فشار خون دوری کرد چون باعث افت فشار خون به شکل خطرناک خواهد شد. مشورت با پزشک در این مورد ضروری است.

تداخل با جذب کلسیم

ماده‌ای در برگ چغندر وجود دارد به نام اگزالات. این ماده به کلسیم موجود در غذاها می‌چسبد و مانع جذب آن توسط بدن می‌شود. البته در کسانی که مشکل کلسیم ندارند این مسئله خطری ایجاد نمی‌کند. ولی برای کسانی که دچار کمبود کلسیم هستند مانند بیماران پوکی استخوان، مصرف برگ چغندر باید قطع شود یا به حداقل برسد.

بقایای آفت کش ها

چغندر ریشه‌ای است که در زیر خاک قرار دارد و برگ‌های آن از خاک بیرون می‌مانند. به خاطر همین هم برگ چغندر در معرض سموم کشاورزی و آفت‌کش‌ها قرار دارد. این مسئله موجب می‌شود که این مواد سمی در برگ چغندر بمانند و حتی در آن نفوذ کنند. بهتر است از برگ چغندری استفاد کنید که زیاد سم‌پاشی نشده باشد یا این که آن را قبل از مصرف به روش‌های اصولی خوب شست‌وشو بدهید.

سنگ کلیه

ماده اگزالات که برگ چغندر موجود است و در بالا به آن اشاره کردیم، یک بدی دیگر هم دارد. این ماده می‌تواند در افرادی که ضعف کلیه یا استعداد تشکیل سنگ کلیه دارند خطرآفرین باشد و به سنگ گرفتن کلیه آن‌ها سرعت بدهد. به خاطر همین این افراد باید در مصرف برگ چغندر اعتدال را رعایت کنند و یا همراه با آن آب زیادی مصرف کنند.

روش نگهداری برگ چغندر (لبو)

برگ چغندر یا برگ لبو به صورت تازه در بازار موجود است. اگر آن را تهیه کنید می‌توانید تا سه روز آن را در یخچال نگه دارید. بعد از این مدت یا باید مصرفش کنید یا به شکل بسته بندی در فریزر نگه دارید چرا که پلاسیده می‌شود. برای نگهداری برگ چغندر در فریزر باید آن را یا بپزید یا به شکل خام در کیسه فریزر بسته بندی کنید. یادتان باشد برگ چغندر نشسته را به هیچ وجه در یخچال نگذارید. حتما بعد از پاک کردن از گل و آلودگی و شستن به روش اصولی و بهداشتی آن را در یخچال یا فریزر بگذارید. برگ چغندر را به شکل خشک شده و پودر شده هم می‌توانید در غذاها استفاده کنید. بهتر است از برگ چغندرهای ارگانیک و کمتر سم‌پاشی‌شده موجود در بازار خریداری کنید.

طریقه مصرف برگ چغندر

از برگ چغندر به شکل خام، پخته یا سرخ‌شده می‌شود استفاده خوراکی کرد. در غذاهای مثل انواع آش یا بورانی از برگ چغندر پخته استفاده می‌کنند. به شکل خام هم می‌شود در کنار سبزیِ خوردن یا به شکل سالاد از برگ چغندر استفاده کرد که البته در این صورت باید فکری به حال تلخی برگ چغندر خام بکنید. در غذاهای سرخ‌کردنی مثل کوکوسبزی هم می‌شود از برگ چغندر بهره برد. برگ چغندر خشک شده یا پودر شده هم برای استفاده به عنوان ادویه در غذاها خوب است.

برگ چغندر را می‌توانید به صورت خام، پخته و یا خشک مصرف کنید. همچنین می‌توانید آن را به صورت مایع مصرف کنید!
یعنی آب برگ را بگیرید و به عنوان یک نوشیدنی مفید، بنوشید. برای گرفتن آب برگ، آن را پوره کنید و بعد در یک پارچهٔ توری خوب بفشارید تا آب آن خارج شود.

بورانی برگ چغندر

یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین غذاهایی که می‌توانید با برگ چغندر درست کنید، بورانی است. می‌توانید با یکی دو حبه سیر، طعم بورانی را خوشایندتر کنید.

دلمه برگ چغندر

اگرچه دلمهٔ برگ مو از پر طرفدارترین نوع دلمه هاست اما با اختلاف اندکی دلمهٔ برگ چغندر هم می‌تواند با آن برابری کند. اصلا شاید خاصیت زیاد این گیاه باعث شود که در ردهٔ بالاتری از دلمهٔ برگ مو قرار بگیرد!

برای درست کردن دلمه لازم نیست که زمان زیادی صرف کنید. کافی است یک ردیف برگ چغندر کف قالب بچینید، مواد را میانش بگذارید و برگ‌ها را رویش برگردانید و بگذارید روی حرارت فر یا اجاق. پس از ساعتی ، یک دلمهٔ مدرن و شیک و بدون زحمت و در عین حال پرخاصیت در انتظارتان خواهد بود.

سالاد برگ چغندر

ماحصل ترکیب برگ چغندر ریز شده و روغن زیتون و آبلیمو و نمک، یک سالاد خوشمزه و در عین حال مغذی است که می‌تواند جایگزین یک وعدهٔ غذایی سبک شود.

آش و سوپ با برگ چغندر

برگ چغندر جزو سبزی آش و سوپ است که عطر و طعم خوبی را به آن‌ها می‌دهد تا شما انواع آش و سوپ درست کنید.

کوکوی برگ چغندر

خواص این گیاه آن قدر زیاد است که به راحتی نباید از کنارش گذشت. ترکیب آن با سبزی کوکو، ارزش غذایی کوکو را بالاتر می‌برد و به تامین ویتامین‌های بدن کمک می‌کند.

دمنوش برگ چغندر

برای ما ایرانی‌ها که دور هم نشستن و چای و دمنوش خوردن، کار چندین جلسه تراپی را انجام می‌دهد، چه چیزی بهتر از این که دمنوشی از گیاهان مفید داشته باشیم. دمنوش برگ چغندر با فواید زیادی که پیش‌تر گفته شد، یکی از بهترین گزینه هاست.

برگ چغندر را خشک کنید، بعد برای دم کردن آن، روی برگ‌های خشک، آب جوش بریزید، پس از چند دقیقه آن را از صافی بگذرانید، حالا وقت چشیدن طعم مطلوب و کمی شیرین دمنوش چغندر است. شما حتی می‌توانید برای بهتر شدن طعم دمنوش‌تان، بادرنجبویه و یا نعنا را هم با آن ترکیب کنید.

برگ چغندر با ماست

این گیاه سبزی کوتاه عمری است که در تمام فصول در دسترس نیست. برای استفادهٔ بیشتر از آن می‌توان خشکش کرد و از برگ چغندر خشک برای چاشنی ماست و یا سبزی آش و سوپ و کوکو از آن استفاده کرد.

سوالات متداول درباره‌ی خواص برگ چغندر