حذف واسطه‌ها، راهکار اهالی قباق تپه برای توسعه روستایشان

قباق تپه، روستایی که ایده بازار کشاورزان را اجرایی کرده، از روستاهای بزرگ در کبودرآهنگ همدان است با حدود 4000 نفر جمعیت. تعداد تحصیل‌کرده‌های این روستا چشم‌گیر است. ایده بازار کشاورزها ایجاد مکانی است برای ارتباط مستقیم کشاورز و مصرف کننده و امکان خرید آسان محصول روستایی. مهراب عاشوری که در سایت باسلام غرفه بازار کشاورزان را ایجاد کرده است، یکی از اعضای اصلی گروه اجرایی این طرح است. مهراب برای اجرای این طرح با فراز و نشیب‌های زیادی روبه رو شد. با اینکه فقط قسمتی از این طرح اجرا شده ولی نتایج چشم‌گیری داشته. او امیدوار است با برطرف شدن موانع اداری طرح به صورت کامل اجرا شود.

ایده بازار کشاورزها از کجا آمد؟

دهیاری روستا با مشورت اهالی به دنبال طرحی بود که بدون نیاز به بودجه‌های آنچنانی از ظرفیت‌های روستاییان به طور کامل استفاده شود. یکی از راه‌ها فروش تولید مازاد بر مصرف یک روستایی است. اما یک روستایی چطور می‌تواند محصولات تولیدی خُرد را تبدیل به پول کند؟
شرایط بازار طوری است که یک تولیدکننده خرد روستایی در عمل امکان رقابت با فروشگاه‌های بزرگ و پرزرق و برق امروزی را ندارد. چون اولا مکانی برای عرضه محصولاتش ندارد و از مصرف کننده واقعی خود فاصله دارد. دوم اینکه اگر هم بخواهد آن را به شهر و فروشگاهی برای عرضه برساند صرفه مالی ندارد. چون اگر فاصله‌ی چند کیلومتری تا شهر را برود تا دسترنجش را بفروشد بیشتر از قیمت محصولش باید هزینه‌ی رفت و آمد بدهد. چاره کار ایجاد مکان و ساز و کاری با عنوان بازار کشاورزان و نظام‌مند کردن آن است.

مزایای بازار کشاورزان چیست؟

حذف واسطه‌ها و خرید از تولیدکننده اصلی
امکان شرکت یک تولیدکننده روستایی با هر میزان تولید (حتی یک شانه تخم مرغ)
امکان دسترسی آسان مشتری به طیفی متنوع از تولیدکننده‌های روستایی به سبب گرد هم آمدن تولیدکننده‌ها در کنار هم و شکل دادن یک بازارچه
ایجاد یک شناسنامه برای تولیدکننده و معرفی ظرفیت‌هایش به مشتری
ایجاد درآمد برای یک خانواده روستایی با استفاده از همان امکانات خودش و ….
و در نتیجه تاثیر مستقیم بر توسعه پایدار روستا

راهی که اهالی قباق تپه برای ایجاد بازار کشاورزان رفتند

بعد از مطرح شدن این طرح و تصویب اولیه آن، قول حمایت زیادی از سمت نهادهای دولتی داده شد. ولی در عمل همکاری چندانی نشد. آقای مهراب عاشوری معتقد است بسیاری وقت‌ها ما فقط خواهان تسهیل‌گری در بعضی قوانین مربوط به کسب و کارهای خرد هستیم. قوانینی مثل مجوز برای بسته‌بندی و مشاغل خانگی و .. ولی پیچ و خم‌های اداری و قوانین دست و پاگیر مانع از سرعت عمل و گسترش کار ماست.
برای شروع کار حدود 30 خانواده از اهالی قباق تپه وارد گود شدند. شروع کار سخت است. تا طرح جدیدشان را به بقیه بشناسانند و جا بیفتد باید کمی زمان بگذرد. حالا بعد از نزدیک به دو سال این طرح جاافتاده و اعتماد لازم برای مشتری‌ها را به دست آورده است. آن‌چه در طرح پیش‌بینی شده این است که خود تولیدکننده روستایی در روزهای مشخصی (مثلا پنج‌شنبه‌ها) در بازارچه و غرفه خود حاضر شود و خودش محصولش را بفروشد. ولی به دلیل محدودیت‌ها امکان برپایی دائمی این فضا و مکان نیست.
ولی اهالی این طرح را متوقف نکرده‌اند. حالا گروهی که مدیریت این بازار را به عهده گرفته، هر کدام با هفت هشت خانوار روستایی در ارتباط است و محصولات آنها را به مغازه‌ای که برای این کار در نظر گرفته شده است،‌ می‌آورند. آنها امیدوارند با برطرف شدن موانع اداری روستایی‌های بیشتری بتوانند مستقیما محصولات‌شان را به بازار بیاورند.

محصولاتی که در بازار کشاورزان عرضه می‌شود

هر چه که توسط یک روستایی و با همان امکانات خودش تولید می‌شود در این بازار امکان عرضه دارد. از نان محلی پختِ تنورهای سنتی (سبوس‌دار) بگیر تا رشته‌ی آش، روغن حیوانی، عسل طبیعی، تخم مرغ و مرغ‌های محلی که بدون هیچ دارو و هورمونی در آب و هوای قباق تپه رشد کرده‌اند.
تمام محصولاتی که اهالی قباق تپه به میدان آورده‌اند چیزهایی است که در خود همین روستا تولید شده. آقای مهراب عاشوری این کسب و کار را در فضاهای مجازی هم آورده است. از جمله غرفه‌ای هم در سایت باسلام با نام بازار کشاورزان ایجاد کرده. حالا فاصله بین تولیدکننده روستایی و مصرف‌کننده فقط چند کلیک است.