اگر این گیاه زیبای چوبی و علفی با گل‌های آبی خوش‌رنگش را در جایی دیدید، خیلی راحت از کنارش نگذرید! او یک قهرمان بزرگ در دنیای گیاهان، سوگلیِ نسخه‌های شفابخش اطباء و یک نجات‌بخش واقعی است.
بیشتر ما کاسنی را با همین گل‌های آبی یا ارغوانی‌اش می‌شناسیم اما این گیاه شش گونه وحشی و دو گونه اهلی دیگر هم دارد. در این نوشته با خواص عرق کاسنی بیشتر آشنا می‌شنویم.
فهرست:
عرق کاسنی چه خواصی برای بدن دارد؟
عرق کاسنی به دو روش سنتی و صنعتی از گیاه هندبا یا همان کاسنی گرفته می‌شود. طبع آن سرد و تر است و رفیق شفیقی برای قلب و معده و کبد به حساب می‌آید. (به قول حکمای قدیم: کاسنی مفتّح انسدادها، مقوّی کبد، تسکین‌دهنده حرارت و تشنگی و نیز کاهنده تیزی صفرا و التهاب معده است)
در عرق کاسنی مواد معدنی و ویتامین‌های مفید زیادی وجود دارد: مثل ویتامین K، ویتامین C ، ویتامین E، ویتامین A و ویتامین B6 ، منیزیم، روی، اسیدفولیک، آهن، کلسیم و منگنز. این محصول کم‌کالری تقریباً در هر ۱۰۰ گرم، حدود ۷۲ کیلوکالری انرژی دارد.
[post id=27653]
بیایید یکبار مهم‌ترین خواص این عرق را با هم مرور کنیم:
۱. عرق کاسنی کبد را تصفیه می‌کند
حکمای طب سنتی قلب، مغز و کبد را قوای رئیسه بدن می‌دانند. از نظر آن‌ها کبد معدن روح و قوای طبیعی است. در واقع به اعتقاد اطبای سنتی اگر کبدتان سالم باشد بسیاری از بیماری‌ها دیگر سراغ شما را نخواهند گرفت. اغراق نیست اگر کاسنی را درمانگر اعظمِ کبد بنامیم.
کاسنی کبد را تصفیه کرده، تاثیر قابل توجهی روی درمان کبد چرب غیرالکلی داشته و باعث دفع صفرا از بدن می‌شود. البته مصرف بیش از حد این گیاه (یعنی دوزهای بالاتر از ۲۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) ممکن است اثر معکوس داشته باشد و به کبد آسیب بزند.
۲. عرق کاسنی باعث شفاف‌شدن پوست می‌شود
عرق کاسنی سرشار از آنتی اکسیدان است و می‌تواند رادیکال‌های آزاد پوست را مهار کند. این رادیکال‌های آزاد باعث از بین‌رفتن و تخریب سلول‌های پوستی و در نتیجه پیری زودرس می‌شوند.
عرق کاسنی سرشار از ویتامین C و فسفر است. این مایع جادویی با تقویت کبد موجب روشن‌شدن پوست شده و بیماریهای پوستی مثل اگزما و التهابات را درمان می‌کند.
برای بهره‌بردن از خواص عرق کاسنی برای پوست می‌توانید از سه روش استفاده کنید:
- مصرف خوراکی
- بخور گرفتن
- ماسک صورت
البته برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که دست‌زدن به گیاه کاسنی باعث تحریک پوست در بعضی از افراد می‌شود. به همین دلیل بهتر است از مالیدن مستقیم آن بر روی پوست خودداری کنید و از عرقش استفاده کنید.
۳. عرق کاسنی دفع سنگ کلیه را آسان می‌کند
عرق کاسنی به دلیل داشتن ماده‌ای به نام اینولین، ادرارآور است و به دفع سموم کلیه و مثانه کمک می‌کند. همین خاصیت باعث می‌شود تا وزن اضافی ناشی از تجمع مایعات از بدنتان کم شده و حتی چربی‌هایتان کاهش پیدا کند؛ چون حدود چهار درصد ادرار از رسوبات چربی تشکیل شده که در صورت عدم دفع، در جای دیگری از بدن ذخیره می‌شود. همچنین با مصرف این عرق می‌توانید سنگ کلیه‌تان را راحت‌تر دفع کنید.
به علاوه این محصول پرخاصیت با ویژگی ضدباکتریایی خود می‌تواند باعث کاهش عفونت‌های بدن مانند عفونت مجاری ادراری شود. به خصوص در خانم‌ها.
۴. عرق کاسنی از دیابت زودهنگام جلوگیری می‌کند
اینولین موجود در ریشه کاسنی می‌تواند به تجزیه کربوهیدرات‌ها در روده کمک کرده و باعث رشد باکتری‌های مفید در آن شود. به علاوه حساسیت بافت‌ها و به‌خصوص عضلات را در جذب قند از خون بالا می‌برد. در نتیجه نیاز به انسولین را کاهش می‌دهد. (البته فراموش نکنید – اگر خدی نکرده – مبتلا به دیابت هستید و مجبورید از انسولین استفاده کنید، عرق کاسنی را با آن جایگزین نکنید. در چنین مواردی حتما با یک متخصص مشورت کنید.)
راستی عصاره ریشه کاسنی سطح آدیپونکتین (پروتئینی که سطح گلوکز خون را تنظیم می‌کند) را نیز افزایش داده و از دیابت زودهنگام پیشگیری می‌کند.
۵. عرق کاسنی یبوست را برطرف می‌کند
اینولین یک فیبر طبیعی است و باعث هضم غذا و بهبود عملکرد حرکات روده و معده می‌شود. افرادی که دچار یبوست هستند، می‌توانند با مصرف این عرق به رفع مشکل خود کمک کنند.
همچنین اینولین موجود در عرق کاسنی برای مبارزه با گروهی از مشکلات گوارشی مثل رفلاکس اسید معده، سوءهاضمه و سوزش سر دل نیز کاربرد دارد.
۶. عرق کاسنی سطح کلسترول بد را کاهش می‌دهد
اینولین نه تنها برای قند خون، کلیه، مثانه و سیستم گوارشی مفید است، بلکه می‌تواند سطح کلسترول بد خون را هم کاهش بدهد. این نوع کلسترول یکی از دلایل اصلی لخته‌شدن خون، تصلب شرائین و فشار خون بالا است؛ چون جریان خون را به هنگام اتصال به شریان‌ها و وریدها مسدود می‌کند. عرق کاسنی با آنتی اکسیدانی بالایی که دارد، موجب تصفیه خون می‌شود.
همچنین عصاره گیاه کاسنی با کاهش میزان کسترول خون، نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بیماریهای قلبی و عروقی دارد.
۷. عرق کاسنی از سرطان سینه پیشگیری می‌کند
همان‌طور که گفتیم عرق کاسنی خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد. به علاوه فروکتان‌های موجود در کاسنی خواص ضد سرطانی دارند. پلی‌فنول‌ها و فیتوکمیکال‌های موجود در کاسنی نیز ممکن است به پیشگیری از انواع مختلف سرطان از جمله سرطان سینه و روده بزرگ کمک کنند.
۸. عرق کاسنی یک آرام‌بخش طبیعی است
عرق کاسنی آرام‌بخش است و اثرات خطرناک استرس را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. همان‌طور که می‌دانید استرس و اضطراب ریشه بسیاری از بیماری‌هاست. در نتیجه مصرف کاسنی می‌تواند به کاهش خطر بیماریهای قلبی، عدم تعادل هورمونی، بی‌خوابی، زوال عقل و پیری زودرس کمک کند.
۹. عرق کاسنی عوارض آرتروز را کاهش می‌دهد
عرق کاسنی خواص ضدالتهابی دارد و با توجه به اینکه بیماری آرتروز، نتیجه التهاب بافت‌های مفصل است، می‌تواند عوارض آرتروز را نیز کاهش دهد. به طور کلی این گیاه می‌تواند به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی دردهای عمومی، دردهای مفصلی و عضلانی را هم تسکین دهد.
۱۰. عرق کاسنی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند
فیتوکمیکال‌های موجود در کاسنی که به عنوان آنتی اکسیدان‌های بالقوه عمل می‌کنند، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند.
۱۱. عرق کاسنی به کاهش وزن کمک می‌کند
اینولین و اولیگو فروکتوز موجود در عرق کاسنی در تنظیم گرلین نقش مثبتی دارند. گرلین همان هورمونی است که وقتی کاهش پیدا می‌کند، احساس سیری بهتان دست می‌دهد. البته خوردن عرق کاسنی بدون اصلاح تغذیه و ورزش نتیجه موفقیت‌آمیزی نخواهد داشت.
۱۲. عرق کاسنی عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد
منگنز، ویتامین‌های گروه B وخواص آنتی‌اکسیدانی کاسنی برای مغز بسیار مهم و ضروری هستند. کاسنی موجب افزایش سرعت سیگنال‌های الکتریکی مغز شده و عملکرد مغز و انتقال‌دهنده‌های عصبی را بهبود می‌بخشد.
۱۳. عرق کاسنی هورمون‌ها را متعادل می‌کند
مصرف کاسنی به تعادل هورمون‌ها در بدن زنان کمک کرده و به همین دلیل احتمال ابتلا به مشکلات قاعدگی از جمله قاعدگی نامنظم و ضعف تخمک‌ها را کاهش می‌دهد. با این حال مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی مجاز نیست.
عرق کاسنی برای مردان خواص متمایزی دارد و باعث تنظیم هورمون‌ها شده و با افزایش حجم اسپرم‌ها، باعث افزایش قدرت باروری می‌شود. همچنین عرق کاسنی میل جنسی مردان را افزایش می‌دهد.
مضرف عرق کاسنی چه عوارضی دارد؟
مصرف کاسنی فواید زیادی برای سلامتی دارد اما از عوارض مصرف آن نیز نباید غافل شد:
- مصرف کاسنی در زنان باردار و شیرده ممکن است باعث مشکلاتی مثل خونریزی، سقط جنین و… شود.
- افرادی که سابقه آلرژی داشته و به گیاهانی مثل گل محمدی، مروارید، همیشه‌بهار و بابونه حساسیت دارند، ممکن است پس از مصرف کاسنی با واکنش‌های آلرژیک مواجه شوند.
- مصرف کاسنی معمولا با داروهای ضددیابت مثل گلیمپراید، انسولین، گلیبورید و… و همچنین داروهای فشار خون تداخل دارد.
- مصرف کاسنی می‌تواند در کنترل قند خون حین جراحی و بعد از آن اختلال ایجاد کند. به همین دلیل توصیه می‌شود که حداقل دو هفته قبل از عمل جراحی از مصرف کاسنی و فرآورده‌های آن خودداری کنید.
- کسانی که سنگ کیسه صفرا دارند یا در گذشته با آن درگیر بوده‌اند نباید بیش از حد از کاسنی استفاده کنند. مصرف کاسنی می‌تواند صفرا را تحریک کرده و برای این بیماران مشکلات جدی ایجاد کند.
- مصرف کاسنی ممکن است باعث تحلیل عروق شبکیه چشم، ترش‌کردن معده، افت فشارخون و نفخ شود.
سوالات متداول درباره خواص کاسنی
کاسنی کبد را تصفیه کرده و به شفاف‌شدن پوست کمک می‌کند. به علاوه از ابتلا به سرطان سینه و روده بزرگ و بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند.
خیر، مصرف کاسنی در زنان باردار و شیرده ممکن است باعث مشکلاتی مثل خونریزی، سقط جنین و… شود.
مصرف کاسنی معمولا با داروهای ضددیابت مثل گلیمپراید، انسولین، گلیبورید و… و همچنین داروهای فشار خون تداخل دارد.
