آنا گریگورونا داستایفسکایا (1846-1918) بیست‌و‌پنج سال از فئودور داستایفسکی کوچک‌تر بود که با او ازدواج کرد. زنی که حضورش در زندگی نابغهٔ روس «نور» بود. آنا به‌عنوان تُندنویس برای آماده‌ساختن رمانِ قمارباز به نویسندهٔ پریشان‌احوال معرفی شد و بعد چند ماه در 1867 با او ازدواج کرد. کتابِ شوهرم داستایفسکی که سال‌ها بعد مرگِ داستایفسکی نوشته شد، بی‌تردید صادقانه‌ترین، دقیق‌ترین و شخصی‌ترین روایت از پانزده سال پایانی زندگی نویسندهٔ روس است. کتابی که منبع اصلی زند‌گی‌نامه‌نویسان داستایفسکی محسوب می‌شود. آنا چهار کودک به دنیا آورد که دو تای آن‌ها از دنیا رفتند و پدر نویسنده‌شان را برای همیشه داغ‌دار کردند. او شاهد قرض‌ها، آلام و حمله‌های متعدد صرع به همسرش بود. شاهدِ سودجویی نزدیکان از درآمدِ او. او با داستایفسکی به اروپا رفت تا از طلبکاران بگریزند و او ابله را بنویسد. آنا که داستایفسکی «کبوترکِ من» می‌نامیدش، او را حمایت کرد تا خود ناشر آثاری باشد که چاپ‌چی‌های طماع به رقم پایین از شوهرش می‌خریدند و روزاروز از قبالِ آن‌هاثروتمندتر و وقیح‌ترمی‌شدند. آنا خود را وقفِ مردِ تبعیدی کرد و تا آخرین لحظهٔ حیاتش کنار او بود. آنا معجزهٔ زندگی نویسنده بود. تقدیر چنین بود او نزدیک سی سال بعدِ داستایفسکی زنده بماند و تمام جزییاتِ زندگی‌شان را روایت کند. ...