شیخ مرتضی انصاری، مرجع تقلید بزرگ شیعیان در عصر قاجار است. ایشان در سال 1214 در روز عید غدیر ، در شهر دزفول چشم به جهان گشود و در سال 1281 در شهر نجف اشرف درگذشت. شیخ انصاری، از نوادگان جابر بن عبدالله انصاری می بود، همچنین از فقها و مراجع تقلید معروف شیعه بود. ایشان شاگردان والای را تربیت گردند از جمله: میرزای شیرازی (صاحب فتوای تحریم تنباکو)، سید جمال‌الدین اسدآبادی، امام خمینی (ره) رهبر انقلاب اسلامی، سید محمدهاشم خوانساری (صاحب مبانی الاصول) و... ایشان یکی از بنیانگذاران عصر اول احیای روشن فکری، نواندیشی و خردگرایی مذهب شیعه و شکل دهندگان جنبش مشروعه در قرن 12 ه.ق بودند. در این کتاب زندگی این عالم ربانی از کودکی و تاریخ زندگی ایشان را به صورت رمان نوشته شده است. متن این کتاب بسیار روان و گیرا می باشد. این رمان، به جز زندگی شیخ انصاری و تاریخ علمای شیعه به موضوعات دیگر از جمله جنگ‌های ایران و روس، حضور انگلستان در ایران و دوران امپراتوری عثمانی نیز پرداخته است. نکته جالبی که این کتاب دارد این است که نام کتاب «نخل و نارنج» براساس دو نماد است. نارنج نماد دزفول محل تولد شیخ انصاری (والبته وحید یامین‌پور!) و نخل نماد نجف مدفن شیخ می باشد.