یادداشت‌های شیطان، آخرین رمان لیانید آندری‌یف، نویسنده و نمایشنامه‌نویس برجسته روسی، اثری تاریک و فلسفی است که در آن شیطان به زمین می‌آید، اما نه برای فریب انسان‌ها، بلکه برای درک ماهیت آن‌ها. برخلاف روایت‌های سنتی که شیطان را در تقابل با خدا و انسان قرار می‌دهند، این‌بار او خود سردرگم است و به دنبال یافتن حقیقتی درباره بشر می‌گردد. برای این کار، او در کالبد یک میلیاردر معروف به نام گرنی واندرهود حلول می‌کند و تلاش می‌کند تا زندگی انسانی را تجربه کند، با تمام عشق‌ها، ترس‌ها، لذت‌ها و رنج‌هایش. در این داستان، آندری‌یف تصویری از جامعه بورژوایی و امپریالیسم ارائه می‌دهد که در آن پول و قدرت بر همه‌چیز حاکم است. شیطان که حالا در نقش واندرهود است، شاهد فسادی می‌شود که حتی پاک‌ترین انسان‌ها را هم آلوده می‌کند. او عشق را می‌آزماید اما درمی‌یابد که حتی عواطف انسانی نیز با مادیات و فریب درهم‌آمیخته‌اند. آندری‌یف با لحنی تلخ و گاهی سوررئال، جامعه‌ای را ترسیم می‌کند که در آن، اخلاق و معنویت قربانی قدرت و سرمایه شده‌اند. این رمان، انتقادی تند از طبقه حاکم است که در آن، خود انسان‌ها به «شیطان واقعی» تبدیل می‌شوند. یادداشت‌های شیطان نه تنها یک داستان فلسفی درباره سرشت بشر است، بلکه یک نقد اجتماعی تند و تیز نیز محسوب می‌شود. ...