اين كتاب يک مجموعه چهار جلدى است و در اصل، درس‌هاى استاد شهيد مطهری پيرامون «فلسفه تاريخ» بوده است كه در سال‌هاى 1355 تا 1357 (تا زمان آغاز انقلاب اسلامى) در جمع برخى از شاگردان دانشگاهى استاد و در منزل ايشان ايراد مى‌شده است. روش درس به اين صورت بوده است كه كتابى در موضوع مذكور معرفى مى‌شده و دانشجويان به ترتيب روى فصول مختلف آن كتاب كنفرانس مى‌داده‌اند و استاد شهيد در ضمن كنفرانس افراد و يا پس از آن، مطالبى را بيان مى‌كرده‌اند. از جمله كتاب‌هايى كه در اين جلسات مورد نقد و بررسى قرار گرفته مى‌توان به اين كتاب‌ها اشاره نمود: «لذات فلسفه» اثر ويل دورانت، «تاريخ چيست؟» اثر اى. اچ.كار، «ماركس و ماركسيسم» اثر آندره پى‌يتر. در جلد اول، کتاب‌های "لذات فلسفه" و "تاریخ چیست؟" مورد بحث قرار گرفته اند.