اثر حاضر، روشنگری های چهارده گانه ای را بیان می کند که به برخی از آن ها اشاره می شود: کشف مفاد ظاهری و مدلول استعمالی کلمات و جملات آیات؛ کشف مراد جدی از کلمات و جملات آیات؛ کشف سبب و شأن نزول آیات؛ کشف فضا و جوّ نزول آیات؛ کشف چگونگی و چرایی چینش آیات و سور؛ کشف مصادیق و برابرهای بیرونی آیات؛ کشف بطون ولایه های درونی آیات؛ کشف پیام های فکری و عقیدتی آیات و سور و... . در ادامه دوگونه تفسیر ترتیبی و موضوعی بررسی می شود و در پایان به قلمرو و تفسیر موضوعی پای می گذارد. همچنین ادلّه و شبهات تفسیر موضوعی به همراه نقد عالمانه آن ها بیان می شود.