کتاب نظام معرفتی فقاهت به قلم محمدتقی اکبرنژاد در دو بخش، مراحل معرفتی انسان یعنی علم و شک را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد. بخش اول این کتاب (علم) از دو فصل تشکیل شده که شامل یک بحث کبروی و یک بحث صغروی است. فصل اول دربارۀ معیار حجیت معرفت و حجیت قوی‌ترین معرفت ممکن نوعی است. نویسنده در فصل اول می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چه ترازی از معرفت در عالم ماده می‌تواند معیار رد و قبول و شاخص حرکت شما باشد. آیا شما باید منتظر معرفت‌های قطعی باشید یا معرفت‌های پایین دستی نیز می‌تواند ملاک تصدیق قرار گیرد. در فصل دوم، از طرق و ادلۀ تحصیل «قوی‌ترین معرفت ممکن نوعی» سخن می‌رود. پس از اثبات تراز معرفت مشروع در فصل اول، در این فصل طرق تحصیل آن بررسی می‌شود که بحثی صغروی است. بخش دوم (شک) نیز در سه فصل تکوین یافته است. فصل اول دربارۀ «شک منجر به خوف» است و در آن از ضرورت احتیاط عند الخوف بحث می‌شود. فصل دوم «شک محض» را بررسی می‌کند. این فصل نشان می‌دهد که اگر مجموع احتمال و محتمل به اندازه‌ای نباشد که بذر خوف را در دل بپاشد، شک محض به منصۀ ظهور می‌رسد که هیچ گونه دلالتی ندارد و چیزی با آن ثابت نمی‌شود. در این صورت، نوبت به برائت و استصحاب و تخییر می‌رسد. وقتی اثبات چیزی دلیل می‌خواهد، پس شک نمی‌تواند حکمی را بر ذمه مکلف بیاورد. اگر تغییر دلیل می‌خواهد، پس نباید به صرف احتمال از دلیل موجود دست کشید و این چیزی جز استصحاب نیست. ...