حکیمِ سبزواری (1289-1212ق) گذشته از شرح دقیق و بیانِ دلنشینِ حکمت صدرایی و فروگشودن مشکلات آن و تداوم بخشیدن به این حکمت و به طور کلّی، حکمت اسلامی، از رهگذرِ نگارشِ آثارِ فراوان و پرورشِ شاگردان بسیار، در بسیاری از مسائل فلسفی نوآوری‌های قابل توجّهی نیز دارد؛ و اگر بناست سهم این حکیم، افزون بر «تداومِ» فلسفه اسلامی، در «تکاملِ» آن نیز معلوم شود و نیز اگر بناست سیر تاریخیِ آن مسائل تا به امروز به‌درستی شناخته آید، باید هرکدام از آن نوآوری‌ها را به تفصیل معرّفی و تحلیل و بررسی کرد.      در این کتاب، نوآوری‌های حکیم سبزواری به پنج گروه تقسیم شده و در طیّ فصولی در بخش‌های پنج‌گانه کتاب (هستی‌شناسی، خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی، و علم‌شناسی) مورد بحث قرار گرفته است. در پرداختن به هر یک از نوآوری‌های یادشده، از الگوی «گزارش، تحلیل، و نقد» با رویکردی تعلیمی پیروی شده و البتّه پیش از آن کوشش رفته است تاریخچه‌ای از مسئله مورد بحث به دست داده شود.