جستارهای فلسفی شامل نوزده مقاله به زبان فارسی و یک مقاله به زبان انگلیسی از مهدی حائری یزدی، فیلسوف معاصر ایرانی، است. وی افزون بر بهره‌گیری از تعلیمات سنتی و علوم اسلامی تا مرحله اجتهاد، به فراگیری تحصیلات دانشگاهی در رشته فلسفه و اخذ مدرک دکتری فلسفه از دانشگاه تورنتو کانادا نائل آمد. ویژگی پژوهش‌های وی را می‌توان گونه‌ای «فلسفه تطبیقی» نیز شمرد. مقالات چاپ‌شده در این کتاب میان سال 1338 تا سال 1378 در مجلات گوناگون منتشر شده‌اند که به اهتمام عبدالله نصری در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. مطالب کتاب در شش بخش تنظیم شده است که مشتمل است بر: مقالات، مکاتبات منطقی و فلسفی، مکاتباتی در اندیشه سیاسی، گفتگوها، اندیشه‌های گوناگون، و بخش پایانی شامل یک مقاله انگلیسی است که به نظر هیوم درباره ضرورت و علیت می‌پردازد. برخی مباحث کتاب عبارتست از: خداشناسی برتر، وجودشناسی توحیدی، برهان صدیقین، خدا در فلسفه کانت، وجود و ماهیت در فلسفه ابن‌سینا، اتحاد عاقل و معقول، حکمت متعالیه، درآمدی بر کتاب اسفار، نقشی از مبادی فلسفه، امکان عام، قضیه و علم تصدیقی، گفتگوهای خردمندانه درباره حکومت اسلامی، علم اصول و فلسفه تحلیلی، اسلام و اعلامیه حقوق‌بشر، اسلام و دموکراسی، بنیادهای معرفت‌شناسی و هستی‌شناختی سیاست، حکمت احکام فقهی، درباره نویسنده اثولوجیا. در پایان کتاب، نمایة اشخاص، کتب و نشریات نیز فراهم آمده است.