مفهوم تربیت اسلامی به طور ضمنی به تربیت غیراسلامی اشاره داد و ظرفیت پذیرش انواع تربیت سکولار را در کنار خود حفظ می‌کند، اما دعوت پیامبران، دعوتی عمومی است و قرآن بر یکتایی راه هدایت تاکید دارد. نظریة اسلامی تعلیم و تربیت، متضمن تبیین‌ها و تجویزهایی است که علاوه بر مومنان، برای تربیت همة انسان‌ها کمک ‌کننده است و می‌تواند تعیین اهداف، سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و اقدامات آموزشی را در جوامع گوناگون جهت‌دهی کند. این نظریه هم‌چون پلی است که مباحثات کلامی و فلسفی را با عمل تعلیم و تربیت پیوند می‌دهد و با کمک نظریة سیاسی، نظریة حقوقی و نظریة اقتصادی اسلام، برای اهداف و فرایندهای نظام آموزشی الگویی متناسب عرضه می‌کند. آنچه در این کتاب آمده، حاصل دو پژوهش با عنوان «مبانی تربیت اسلامی و برنامه‌ریزی درسی بر اساس فلسفه صدرا» و «فلسفة تعلیم و تربیت رسمی از دیدگاه اسلام» همراه با برخی بحث‌های تکمیلی است.