آشپزی علاوه بر این که یک هنر است، یک جور دانش اقتصادی هم به حساب می‌آید. شاهدش هم مادرهایمان هستند که می‌توانند با مواد اولیه‌ی نصف قیمت غذایی درست کنند که انگشت‌هایتان را هم باهاش بخورید!
برنج یکی از همین مواد اولیه‌ای است که توی این سالها افزایش قیمت عجیب و غریبی داشته است. همین مساله باعث شده تا خانواده‌ها به این فکر بیفتند که چطور می‌توانند برنج ایرانی تهیه کنند که هم معطر باشد و هم به‌صرفه و ارزان‌تر؟
فهرست:
پاسخ برنج نیم دانه است. در این یادداشت با ویژگی‌های این برنج بیشتر آشنا می‌شویم.
برنج سالم و برنج نیم دانه چه فرقی دارند؟
برنج نیم دانه در واقع همان برنج معمولی است که در فرایند برنج‌کوبی، دچار شکستگی شده و به چند قسمت نامساوی تقسیم شده است. همین مسأله باعث شده تا این برنج قیمت کمتری داشته باشد.
برنج نیم دانه چطور به دست ما می‌رسد؟
هر دانه برنج برای آن که از شالیزار به سفره ما برسد، باید مراحل زیادی را طی کند. این محصول ابتدا با شلتوک و سبوس وارد کارخانه می‌شود و سپس در آنجا شلتوک و سبوسش به وسیله دستگاه جدا می‌شود. آن‌گاه برای سفیدشدن نهایی راهی یک دستگاه دیگر می‌شود.
این دستگاه که یک کاردک مخصوص دارد آنقدر برنج‌ها را می‌تراشد که دیگر هیچ پوسته و سبوسی روی آن نماند. در این مرحله اگر برنجی مقاومت ضعیفی داشته باشد، یا کمی خیس باشد، شکسته می‌شود.
بعد از این مرحله برنج به دستگاه الک می‌رود تا برنج‌های سالم (بوجاری‌شده) از شکسته (نیم دانه) جدا شود. آن وقت برنج‌های سورت‌شده، بسته‌بندی شده و برای فروش به فروشگاه‌ها ارسال می‌شوند.
آیا ارزش غذایی برنج نیم دانه از برنج معمولی کمتر است؟
پاسخ سوال بالا یک نه محکم است. برنج سالم و نیم دانه از نظر ارزش غذایی هیچ تفاوتی با هم ندارند و همان‌طور که گفتیم تنها تفاوتشان در شکل ظاهری است. برنج نیم دانه نیز مثل برنج سالم سرشار از کربوهیدرات، کالری، ویتامین و مواد معدنی است.
با این‌حال خوب است بدانید که برنج نیم‌دانه به خاطر خُردشدن، بیشتر در معرض آلودگی به آفاتی مثل شپشک قرار دارد و اغلب زودتر بوی کهنگی و نا به خودش می‌گیرد. درنتیجه به مراقبت بیشتری هم نیاز دارد و باید هرچه زودتر مصرف شود.
برنج نیم دانه به چه دردی می‌خورد؟
از برنج نیم دانه می‌توانید برای پخت هر نوع غذایی استفاده کنید. البته از آن‌جایی که شکل ظاهری آن ریز و شکسته است، خیلی به درد مهمانی‌ها نمی‌خورد و به اصطلاح مجلسی از آب درنمی‌آید.
برنج نیم دانه در تهیه غذاهایی مثل سوپ، آشِ سبزی شیرازی، کوفته برنجی، کوفته تبریزی، کتلت، شله زرد و شیربرنج، کبه (نوعی غذای عربی) و… کاربرد زیادی دارد. (حتی بعضی‌ها اعتقاد دارند شله زردی که با برنج نیم دانه پخته می‌شود خوشمزه‌تر و پرلعاب‌تر است.)
از آن‌جایی که این برنج چسبندگی و نشاسته بیشتری نسبت به برنج معمولی دارد، می‌تواند غذای شما را پرلعاب‌تر و خوشمزه‌تر کند. برنج نیم دانه برای بچه‌هایی که تازه می‌خواهند غذا بخورند هم انتخاب مناسبی است، چرا که تکه‌های آن به هم می‌چسبند و خوردنش راحت‌تر است.
به علاوه هضم این برنج نیز آسان‌تر از برنج معمولی است و در نتیجه برای سالمندانی که دستگاه گوارش ضعیف‌تری دارند یک انتخاب مطمئن به شمار می‌آید. راستی آرد برنج نیز که یک محصول پرکاربرد در شیرینی‌پزی است از همین محصول تهیه می‌شود.
برنج نیم دانه با برنج سرلاشه و لاشه چه فرقی دارد؟
برنج سرلاشه و لاشه در واقع همان برنج شکسته هستند، منتها تعداد برنج‌های سالم در آن‌ها بیشتر است. برنجی که شکستگی و زدگی جرئی داشته باشد، ،برنج سرلاشه نام دارد. در این برنج مقدار دانه‌های شکسته کمتر از ۱۰ درصد است. در مقابل برنج لاشه برنجی است که مقدار دانه‌های شکسته در آن کمتر از ۲۰ درصد باشد.
با انواع برنج نیم دانه آشنا شوید
کیفیت نهایی برنج نیم دانه به نوعِ برنجی که از آن تولید می‌شود، بستگی دارد. در نتیجه اگر از برنج معطر به دست آمده باشد، معطر خواهد بود و اگر از برنج‌هایی مثل فجر، شیرودی، ندا و … تهیه شده باشد، عطر کمتری خواهد داشت.
[post id=31527]
برنج نیم دانه از نظر ابعاد به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که عبارتند از برنج نیم دانه درشت، برنج نیم دانه متوسط و برنج نیم دانه ریز.
۱. برنج نیم دانه درشت
برنج نیم دانه درشت برنجی است که دانه‌های آن به دو یا سه تکه تقسیم شده است. این نوع برنج اگر خوب پخته شود، تفاوت زیادی با برنج معمولی ندارد و برای مصرف روزمره مناسب است.
در برخی شهرها این برنج را بسته به درشتی دانه‌هایش، با نام سرلاشه یا لاشه می‌فروشند. پس لطفا موقع خرید حتما حواستان به این نکته باشد. اگر هم قصد خرید آنلاین این محصول را از جایی مثل بازار باسلام دارید، حتما از فروشنده بخواهید که عکس آن را برایتان بفرستد.
۲. برنج نیم دانه متوسط
برنج نیم دانه متوسط برنجی است که دانه‌های آن به چهار تکه تقسیم شده است. پاک‌کردن این برنج به خاطر دانه‌های نسبتا ریزش سخت‌تر از سایر انواع است. به همین خاطر برخی کارخانه‌ها از دستگاه‌های هوشمند برای این کار استفاده می‌کنند. برنج نیم دانه متوسط خیلی به درد درست‌کردن پلو نمی‌خورد و بهتر است با آن آرد برنج، سوپ یا آش درست کنید.
۳. برنج نیم دانه ریز
این برنج به خاطر ریزبودن بیش از اندازه‌اش به کار مصرف خانگی نمی‌آید و بیشتر برای تغذیه طیور مناسب است.
برنج نیم دانه را چطور بپزیم؟
پخت این برنج با برنج معمولی تفاوت خاصی ندارد. در نتیجه می‌توانید آن را به دو صورت کته و آبکش بپزید. فقط حواستان باشد که اگر برنج‌تان نشاسته زیادی دارد، بهتر است آن را آبکش کنید. برای تهیه کته هم بهتر است آب کمتری توی قابلمه بریزید، چون این برنج زمان پخت کمتری نسبت به برنج معمولی دارد.
نکته‌ی دیگری که باید به آن توجه کنید، دقت‌کردن به نام برنج اولیه است. اگر برنج نیم دانه‌تان از برنج‌هایی مثل برنج فجر، برنج شیرودی، ندا و… به دست آمده باشد، احتمالا بعد از پخت کمی سفت می‌شود و بهتر است به آن آب بیشتری اضافه کنید. اما اگر منشأش برنج طارم یا هاشمی باشد، نرم باقی می‌ماند. در کل پخت این برنج به کمی تجربه نیاز دارد ولی نگران نباشید، چون بعد از چند بار حساب کار دستتان می‌آید.
[post id=31480]
سوالات متداول درباره برنج نیم دانه
برنج نیم دانه در واقع همان برنج معمولی است که در فرایند برنج کوبی، دچار شکستگی شده و به چند قسمت نامساوی تقسیم شده است.
خیر. برنج سالم و نیم دانه از نظر ارزش غذایی هیچ تفاوتی با هم ندارند و تنها تفاوتشان در شکل ظاهری است.
برنج سرلاشه و لاشه در واقع همان برنج شکسته هستند، منتها تعداد برنج‌های سالم در آن‌ها بیشتر است.
