۱. سوهان قم
باید بدانید که قم قبل از سوهان مرکز تولید حلوا بوده و سوهان هم نوعی حلوا به حساب میآید. اولین بار در دوره قاجار سوهان در قم درست شد و بعد هم به خاطر طعم عالی تولید و مصرف آن بین قمیها رواج پیدا کرد به حدی که امروزه آن را سوغات قم به حساب میآورند. مواد اصلی آن آرد و جوانه گندم و شکر و هل و گلاب و روغن ( یا کره) و زعفران و شربت قند است که با پسته و بادام تزئین میشود.
سوهان اکنون تنوع فراوانی پیدا کرده است؛ مانند سوهان گل، بادامی، آجیلی، گزی و کرهای. آن را به شکل تختهای، حبهای، لقمهای و سکهای درست میکنند. سوهان گل از بقیه معروفتر و اصیلتر است. آن را بیشتر به شکل تخت با مقدار قابل توجهی مغزیجات مثل پسته و بادام میپزند و بیشتر در ظرفهای فلزی بستهبندی میکنند.
فهرست:
دسر سوهان یا خمیر سوهان هم طرفدار زیاد دارد. این نوع سوهان کوبیده نمیشود و کیفیتی شبیه حلوا دارد. البته سوهان حلوایی نوع دیگری از سوهان است که از دسر سوهان سفتتر است. سوهان کنجدی و کرهای هم به خاطر داشتن کنجد و کره به عنوان ماده اصلی به این نام شناخته میشوند.
۲. حلوای قم
در کنار سوهان، حلوا در انواع ساده، کنجدی، شادونهای هم جزو سوغات قم شناخته شوند که البته کمتر معروف هستند. در این بین حلوای کنجد شاید جذابتر باشد.
همچنین ارده، حلوای ارده و ارده شیره هم از انواع دیگر محصولاتی هستند که از کنجد به دست میآیند و در قم جزو سوغاتیها حساب میشوند.
۳. کسمه
نان کسمه، نان شیرینی محلی هم از جمله خوراکیها و شیرینیهای سنتی قم است که سوهان حقشان را خورده است! البته در قزوین و اراک هم آن را میپزند. کسمه نانی نرم و خوشخوراک است که با آرد و تخم مرغ و زرچوبه درست میشود و برای طعمدار کردن آن از شیره یا شکر استفاده میکنند. چیزهای دیگری مثل زعفران و کنجد و هل و زنجبیل هم به آن اضافه میکنند که هر چه مقدار آنها بیشتر باشد کیفیت کسمه را بالاتر میبرد. میتوانید این کلوچهی سوغاتی کمتر شناختهشده قم را همین الان از غرفههای باسلام سفارش بدهید با به عنوان صبحانه و عصرانه نوش جان کنید.
۴. انجیر خشک آردی
در قم به خاطر آب و هوایش انجیر خیلی خوب به عمل میآید. جایی که هم انجیر داشته باشد و هم آفتاب داغ، انجیر خشک متولد میشود. حکمت آردی کردن این انجیرها هم این است که موقع خشک کردن به هم نچسبند. پس باید انجیر تازه آردمالی کرد و بعد آن را به نخ کشید و خشک کرد. خوبی دیگر انجیر آردی این است که موقع خوردن به دندانها هم نمیچسبد. انجیر خشک شیرینتر از انجیر تازه است و کالری و ماندگاری بیشتری هم نسبت به آن دارد. پس در سفارش دادن آن تردید نکنید.
۵. انگشترسازی
نوبتی هم باشد نوبت صنایه دستی قم است. شهر قم به خاطر وجود حرم حضرت معصومه سلام الله علیها و دیگر مکانهای مذهبی زائر و گردشگر زیاد به خودش جذب میکند. این امر باعث شده است که تولیداتی که مثل انگشتر که جنبه دینی و اعتقادی دارند در قم رونق بگیرند به حدی که امروزه قم به قطب انگشترسازی ایران تبدیل شده است. در قم انواع و اقسام انگشتر ساخته میشود با سنگهای مختلف قیمتی مثل الماس و فیروزه و زمرد و یاقوت و نیمه قیمتی مثل عقیق و زبرجد. این باعث شده صنعت گوهرتراشی هم در قم پا به پای انگشترسازی حرکت کند. رکاب یا رینگ انگشتر را هم از نقره میسازند که انواع مختلفی دارد که رکاب فیلی، حصیری، اشکی، چنگی و صفوی از جمله آنها هستند. تنوع مدلها و سنگها در انگشترهای ساخت قم زیاد است و برای هر سلیقهای انگشتر ایدهآل پیدا میشود. اگر میخواهید انواع انگشترهای ساخت استادکاران قمی را ببینید کافیست یک سرچ ساده توی باسلام بزنید.
۶. قالی
در ایران شهرهای زیادی هستند که تولید فرش و قالی در آنها رواج دارد. یکی از این شهرها که قالیهایش در زیبایی و کیفیت شهرت جهانی دارند شهر قم است. چیزی که قالی قم را منحصر به فرد میکند، ابریشم خالصی است که در تار و پود این قالی تنیده میشود. نرمی و اطافت ابریشم همراه با گرههای ریز و بافت پرجزئیات نقشه قالی قم، این قالی را متمایز و خیرهکننده میکند.
رنگهایی که برای نخ ابریشم قالی قمی به کار میروند طبیعی هستند و از موادی مثل پوست انار، زاج، اسپرک و روناس، پوست گردو و… به دست میآیند. این نخها با هنر دست قالیبافان قمی به طرح و نقشهایی مثل شاه عباسی، جوشقانی، ترنج، خشتی و دیگر نقشها گره میخورند و قالی نفیس قم را به وجود میآورند.
قالیبافی در قم به حدی مهم و جدی است که در بازار نوی قم، یک تیمچه بزرگ ساختهاند که مختص خرید و فروش قالی است. این تیمچه از مراکز اقتصادی مهم در قم به شمار میرفته که امروزه هم فعال است و به خاطر معماری زیبایش از مکانهای دیدنی قم حساب میشود و ثبت ملی هم شده است.
البته باید توجه داشته باشید جنس نفیس قمیت بالایی هم دارد و این استفاده از ابریشم در قالی قمی آن را نفیس کرده است. ولی بازدید کردن که ضرری ندارد. پس همین الان از قالیهای قمی که بازار باسلام عرضه میشوند دیدن کنید.
۷. نمک دریایی
زندگی در کویر شاید سخت باشد اما مزایایی هم دارد. در شمال شرقی شهر قم دریاچهی نسبتا بزرگی است که به نام دریاچه نمک شناخته میشود. از اسم آن پیداست که آب بسیار شوری دارد و میشود از آن نمک استخراج کرد. نمک دریایی خواص خودش را دارد (مثلا مصرف آن فشار خون را بالا نمیبرد) و به دلیل سختی به دست آوردن آن از نمک معمولی گرانتر است. قم یکی از مراکز استحصال نمک دریایی است. این نمک با روشهای بهداشتی تولید و در بستهبندیهای مناسب در عطاریهای قم عرضه میشود. برای دیدن این محصول هم میتوانید از غرفههای قم در بازار باسلام دیدن کنید.
۸. مهره مهر
مهرههای سرامیکی کوچک با رنگ آبی درخشان که به شکلهای پرنده و دایره و چشمنظر درست میشوند و در انواع اکسسوریها مثل دستبند و گوشواره و آویزهای پرده و دیگر چیزها استفاده میشوند مهره مهر یا سنگینه یا خرمهره نام دارند. امروزه فقط یک کارگاه مهره مهر در ایران فعال است که آن هم در شهر قم است. این مهرههای خوشرنگ و ارزان شهرت جهانی هم دارند و در دنیا به نام مروارید فیروزهای ایرانی شناخته و ثبت شدهاند. در بازار باسلام کلی لوازم که با مهره مهر درست شدهاند را میتوانید پیدا میکنید.