بگذارید توی همین جمله اول اعتراف کنم که خرید قابلمه اصلا کار آسانی نیست. چون هم تنوع زیادی دارد و هم موقع خرید باید حواستان به هزار نکته باریک‌تر از مو باشد؛ نکاتی مثل «کدام قابلمه برای سلامتی مضر نیست؟» «کدام قابلمه را بخرم که هم به بودجه‌ام بخورد و هم کیفیت خوبی داشته باشد؟» «قابلمه نچسب بخرم یا معمولی؟ کدام بهتر است؟» «طعم غذا توی کدام قابلمه بهتر از آب درمی‌آید؟» «قابلمه سنتی بخرم یا مدرن؟» و …
اما ناامید نشوید! کافیست با انواع جنس قابلمه و ویژگی‌هایشان آشنا شوید تا توی خرید با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرید. آنچه در ادامه می‌خوانید یک راهنمای نسبتا کامل برای خرید انواع جنس قابلمه است.
فهرست:
چند نوع جنس قابلمه داریم؟
قابلمه‌ها بر اساس جنس روکششان به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌های خودشان را دارند. در ادامه با برخی از معروف‌ترین و پرفروش‌ترین انواع جنس قابلمه و خصوصیاتشان آشنا می‌شویم:
۱. قابلمه مسی؛ زیبا اما گران
چند سالی می‌شود که ظروف مسی طرفداران زیادی در میان خریداران ایرانی پیدا کرده‌اند. برخی فکر می‌کنند این ظروف برای آشپزی سالم‌ترند و برخی دیگر آن را به خاطر ظاهر زیبا و سنتی‌اش تهیه می‌کنند. اما آیا واقعا این ظروف برای پختوپز مناسبند؟ بیایید مزایا و معایب این ظرف‌ها را بررسی کنیم.
| مزایای قابلمه مسی | معایب قابلمه مسی |
| ۱. حرارت را خیلی خوب منتقل می‌کند، در نتیجه غذایتان با سرعت بیشتری آماده می‌شود. ۲. برای دم‌کردن برنج خیلی مناسب است. ۳. ظاهر زیبایی دارد. ۴. ماندگاری بالایی دارد. | ۱. هزینه خرید و نگهداری بالایی دارد. (هرچند وقت یکبار باید آن را قلع‌اندود و پولیش‌کاری کنید.) ۲. سنگین و جاگیر است. ۳. مناسب غذاهای سرخ‌کردنی نیست. ۴. در صورت اکسیدشدن ماده‌ای سمی تولید می‌کند. ۵. در صورت خش‌برداشتن ممکن است بیش از حد نیاز به بدنتان مس وارد کند. |
۲. قابلمه سرامیکی؛ شیک اما شکننده
اگر دنبال قابلمه‌ای می‌گردید که ساعت شش صبح غذایتان را توی آن بار بگذارید و ساعت شش غروب زیرش را خاموش کنید، سراغ قابلمه‌های سرامیکی بروید! بس که این جنس قابلمه‌ها ریلکسند و هیچ عجله‌ای برای انتقال حرارت ندارند. عیب و هنرهای دیگر این قابلمه را در جدول زیر ببینید:
| مزایای قابلمه سرامیکی | معایب قابلمه سرامیکی |
| ۱. برای غذاهای آرام‌پز مناسب است. ۲. ظاهر شیکی دارد. ۳. با مواد غذایی اسیدی و قلیایی واکنش نمی‌دهد. | ۱. مناسب غذاهای عجله‌ای و آشپزهای عجول نیست، چون خیلی دیر گرم می‌شود. ۲. قیمت نسبتا بالایی دارد. ۳. شکننده است. |
۳. قابلمه چدنی؛ مقاوم اما سنگین
چدن‌بازها(!) بهتر از هرکس دیگری می‌دانند که این قابلمه‌ها تا چه اندازه می‌توانند حرارت را حفظ کنند؛ چون حداقل یکبار توی زندگی‌شان پیش آمده که نیم‌ساعت بعد از خاموش‌کردن اجاق به قابلمه دست زده باشند و دستشان سوخته باشد! در ادامه با مزایا و معایب این قابلمه سنگین‌وزن که به این راحتی‌های بیخیال گرما نمی‌شود، بیشتر آشنا می‌شویم:
| مزایای قابلمه چدنی | معایب قابلمه چدنی |
| ۱. حرارت را برای مدت طولانی حفظ می‌کند. ۲. ماندگاری بسیار بالایی دارد. ۳. برای پختوپز با این قابلمه به روغن کمتری احتیاج خواهید داشت. ۴. جلوی سوختن غذا را تا حدودی می‌گیرد. | ۱. قیمت مناسبی دارد. ۲. سنگین است. ۳. دیر داغ می‌شود. ۴. توزیع یکنواخت گرما ندارد. |
جدول مزایا و معایب قابلمه چدنی
۴. قابلمه آلومینیومی (رویی یا روحی)؛ ارزان اما حساس
شاید مهمترین دلیل پرطرفداربودن ظروف آلومینیومی قیمت پایین آن‌ها باشد. اما ویژگی‌ها و خصوصیات این قابلمه به همین مورد محدود نمی‌شود. بیایید مزایا و معایب این قابلمه‌ها را با هم مرور کنیم:
| مزایای قابلمه آلومینیومی | معایب قابلمه آلومینیومی |
| ۱. قیمت پایینی دارد. ۲. حرارت را سریع و یکنواخت پخش می‌کند. ۳. سبک است. ۴. اگر دسته نسوز داشته باشد، در فر هم قابل استفاده است. | ۱. در برابر ضربه حساس است و به سرعت تغییر شکل می‌دهد. ۲. با مواد غذایی اسیدی، قلیایی و سولفوری واکنش می‌دهد. ۳. قابل شستشو در ماشین ظرفشویی نیست. ۴. با کف‌گیر و ملاقه فلزی خش می‌افتد. |
۵. قابلمه گرانیتی؛ نچسب اما سنگین
خیلی‌ها فکر می‌کنند قابلمه‌های گرانیتی از سنگ گرانیت ساخته شده‌اند، اما این‌طور نیست! علت نامگذاری این قابلمه‌ها این است که لعاب این ظروف به گرانیت شباهت دارد. در ادامه مزایا و معایب این قابلمه را بررسی کرده‌ایم:
| مزایای قابلمه گرانیتی | معایب قابلمه گرانیتی |
| ۱. تمیزکردنش آسان است. ۲. پوشش نچسب آن به راحتی از بین نمی‌رود. ۳. حرارت را به خوبی انتقال می‌دهد. ۴. با مواد مختلف واکنش نشان نمی‌دهد. | ۱. نمی‌توانید خیلی روی نچسب‌بودنش حساب باز کنید! ۲. با کف‌گیر و ملاقه فلزی خط‌وخش می‌افتد. ۳. قیمت نسبتا بالایی دارد. ۴. نسبت به سایر قابلمه‌ها وزن بیشتری دارد. |
۶. قابلمه استیل؛ سالم اما چسبنده
و بالاخره نوبت می‌رسد به یکی از سالم‌ترین قابلمه‌ها برای پختوپز روزانه: قابلمه‌های استیل! قابلمه‌های استیل بر اثر استفاده روزمره به مرور کیفیت خود را از دست نمی‌دهند و به همین دلیل یکی از سالم‌ترین قابلمه‌های موجود در بازار هستند. (البته سعی کنید از برندهای معتبر خرید کنید تا قابلمه‌تان از مواد اولیه مرغوب تهیه شده باشد.)
| مزایای قابلمه استیل | معایب قابلمه استیل |
| ۱. طبق استانداردهای جهانی سالم‌ترین ظرف برای پختوپز است. ۲. طعم مواد غذایی را تغییر نمی‌دهد. ۳. نظافت و تمیزکردنش آسان است. (می‌توانید با ماشین ظرفشویی نیز آن را بشویید.) ۴. ماندگاری بالایی دارد. ۵. ظاهر درخشان و زیبایی دارد. ۶. روی اجاق‌های القایی نیز می‌توانید از آن استفاده کنید. | ۱. مواد غذایی به آن می‌چسبد. ۲. رسانایی گرمایی ضعیفی دارد. ۳. برای غذاهای غیرآبدار چندان مناسب نیست. ۴. سطح آسیب‌پذیری دارد. |
سوالات متداول درباره انواع جنس قابلمه
چدن، استیل، مس، سرامیک، آلومینیوم، تفلون و گرانیت
قابلمه‌های مسی ظاهری زیبا، ماندگاری بالا و انتقال حرارت خیلی خوبی دارند. به علاوه برای پختن غذاهایی مثل برنج کاملا مناسب هستند.
قابلمه‌های چدنی حرارت را برای مدت طولانی حفظ می‌کنند، ماندگاری بالایی دارند، جلوی سوختن غذا را تا حدودی می‌گیرند و هنگام پختوپز با آن به روغن کمی احتیاج خواهید داشت.
