با ۱۰ خاصیت شگفت انگیز چای ترش آشنا شوید

تابستان که می‌شد باغچه‌ی مادربزرگ پر می‌شد از گل‌های قرمز آتشین. من و پسرخاله‌ها تا چشم مادربزرگ را دور می‌دیدیم می‌رفتیم سراغشان و یواشکی گلبرگ‌های تُرشش را می‌خوردیم. بس که خوشمزه بودند! کمی بعد حال همه‌مان بد می‌شد و سرمان گیج می‌رفت. مادربزرگ با چند لیوان نبات داغ می‌آمد سروقتمان و در حالی که سرتکان می‌داد می‌گفت:« فشارتون رو انداخته! خالی که نباید بخوریدش!»

چای ترش از آن نوشیدنی‌هایی است که بعد از غذا حسابی می‌چسبد. به خصوص اگر غذایتان چرب باشد. اما این چای از کجا آمده و چه خواصی دارد؟ اصلا چطور باید آن را نوشید؟ این‌ها سوالاتی هستند که قرار است توی این یادداشت بهشان پاسخ بدهیم.

چای ترش یا چای مکه چیست؟

خیلی‌ها این گیاهِ پر خاصیت را به اسم چای مکه یا چای مکی می‌شناسند. شاید به این خاطر که قدیم‌ها یکی از سوغاتی‌های حاجی‌ها بوده و در عربستان کشت می‌شده. اما خاستگاه این دمنوش و گیاه دارویی جنوب شرقی آسیا، جنوب آفریقا و آمریکای لاتین است. در ایران خودمان هم می‌توانید سراغ این گیاه را در سیستان بلوچستان و خراسان جنوبی بگیرید.

چای ترش در واقع گل‌های گیاهی به نام جامائیکا یا هیبیسکوس است که آن را به صورت خشک یا تازه دَم می‌کنند. این چایی قرمز رنگ چنان که از نامش نیز پیداست تُرش‌مزه است و فواید زیادی برای سلامتی دارد.

چای ترش چه طبعی دارد؟

یکی از دلایلی که باعث می‌شد توی دوران کودکی بعد از خوردن این چای حالمان بد شود، طبع سرد و خشک این گیاه بود. پس اگر طبعتان گرم است، این دمنوش برایتان انتخاب خوبی خواهد بود و به تعدیل طبعتان کمک می‌کند. اما اگر سرد مزاج هستید یا طبعی بلغمی یا سودایی دارید، لازم است از یک مصلح مثل نبات، عسل یا خرما استفاده کنید.

چای ترش را گرم بخوریم یا سرد؟

چای ترش یک نوشیدنی رژیمی محسوب می‌شود. اگر آن را به صورتِ تازه مصرف کنید، ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری به بدنتان می‌رسد. اما در حالت کلی سرشار از ویتامین ث، ریبوفلاوین، کلسیم، آهن،‌ فسفر و… است.این دمنوش هم به صورت گرم و هم سرد سِرو می‌شود. (توی پرانتز بگویم یکی از خوراکی‌های محبوب تابستانی ما، شربت یخ‌زده چای ترش بود!) توی کشورهای دیگر از آن در مربا، ژله سس و … نیز استفاده می‌شود.

ارزش غذایی چای ترش چیست؟

چای ترش یک نوشیدنی رژیمی محسوب می‌شود. اگر آن را به صورتِ تازه مصرف کنید، ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری به بدنتان می‌رسد. اما در حالت کلی این نوشیدنی سرشار از ویتامین ث، ریبوفلاوین، کلسیم، آهن،‌ فسفر و… است. ارزش غذایی ۲۵۰ میلی‌لیتر چای ترش عبارت است از:

چای ترش چه خواصی برای سلامتی دارد؟

اگر تا الان متقاعد نشدید که چای ترش را به برنامه غذایی‌تان اضافه کنید، به شما قول می‌دهیم با خواندن خواص آن، دیگر نمی‌توانید آن را نادیده بگیرید! این دمنوش خوشمزه فواید زیادی برای سلامتی دارد: از کاهش فشار خون و کمک به کاهش وزن گرفته تا سم‌زدایی از کبد و رفع عطش.

۱. کاهش فشار خون

حق با مادربزرگ بود که می‌گفت چای ترش فشار را می‌اندازد! چون مطالعات ثابت کرده‌اند که این گیاه ‌فشار خونِ سیستولیک و دیاستولیک را کاهش می‌دهد. فشار خون بالا در دراز مدت، ‌باعث فشار آمدن به قلب و ضعیف‌شدن آن می‌شود. مصرف چای ترش، با کاهش فشار خون، به سلامت قلب نیز کمک می‌کنند.

البته کسانی که برای درمان فشار خون قرصِ هیدروکلریدتیازید مصرف می‌کنند، بهتر است قبل از خوردن این دمنوش با پزشک مشورت کنند چون ممکن است با هم تداخل داشته باشند.

۲. کاهش سطح چربی خون

چای ترش سطح کلسترول بد خون (ال دی ال) را کاهش داده و به افزایش سطح کلسترول خوب (اچ دی ال) کمک می‌کند. بالابودن کلسترولِ بد خون، یکی از پیش‌زمینه‌های ابتلا به فشار خون و مشکلات قلبی و عروقی است.

۳. کمک به بهبود دیابت

افرادی که دیابت نوع ۲ دارند، می‌توانند با خیال راحت از این دمنوش استفاده کنند چرا که چای ترش مثل انسولین عمل می‌کند و قند خون را پایین می‌آورد. در مقابل افرادی که قند خونشان پایین است، باید در خوردن آن احتیاط کنند. (البته این چای جایگزین انسولین نیست و بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک متخصص مشورت کنید.)

۴. کاهش وزن

همان‌طور که گفتیم این چای جادویی، سطح کلسترول بد و قند خون را کاهش می‌دهد. این دو عامل ارتباط مستقیمی با افزایش وزن دارند. در نتیجه مصرف چای ترش می‌تواند به لاغری نیز کمک کند.

اگر قصد دارید برای لاغری از این چای استفاده کنید بهتر است آن را همراه دارچین میل کنید تا هم طبع سردش تعدیل شود و هم چربی‌سوزی بیشتری را تجربه کنید.

[post id=30594]

۵. کمک به سلامت پوست

مصرف روزانه این دمنوش باعث هیدراته‌شدن بدن و سم زدایی از آن می‌شود. در نتیجه پس از مدتی از شر جوش‌های پوستی راحت خواهید شد. به علاوه ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن التهاب و خارش پوستی را کاهش می‌دهد و لک‌ها و چروک‌ها را نیز از بین می‌برد.

۶. رفع عطش

شربتِ چای ترش یکی از نوشیدنی‌های مفید برای فصل تابستان است. چرا که طبع آن سرد بوده و باعث خنک‌شدن بدن در فصل گرما می‌شود.

۷. کاهش دردهای قاعدگی

تحقیقات می‌گویند چای ترش با تنظیم هورمون‌های زنانه می‌تواند علائم و عوارض قاعدگی را در زنان کاهش دهد. مصرف این دمنوش دردهای دوران پریودی را کمتر کرده و از شدت علائمی مثل افسردگی، بدخلقی، افسردگی، پرخوری و… می‌کاهد.

۸. پیشگیری از ابتلا به سرطان

بدن ما همواره در معرض هجوم انواع مواد مضر و سرطان‌زاست و اگر سیستم ایمنی‌مان ضعیف باشد، ‌سلول‌های سرطانی خیلی زود در آن رشد می‌کنند. پس خیلی مهم است که همواره سیستم ایمنی بدنمان را قوی نگه داریم.

خبر خوش این‌که در چای ترش ماده مفیدی به نام پروتوکاتکویک اسید وجود دارد که از رشد سلول‌های سرطانی در بدن جلوگیری می‌کند.

۹. بهبود عملکرد دستگاه گوارش

چای ترش به هضم بهتر و سریع‌تر غذا کمک می‌کند و برای سلامت روده‌ها مفید است. این دمنوش برخلاف نوشیدنی‌های کافئین‌دار، از یبوست جلوگیری می‌کند و با افزایش حجم ادرار خطر ابتلا به سنگ کلیه را نیز کاهش می‌دهد.

۱۰. کمک به سلامت کبد

چای ترش به خاطر خاصیت سم‌زدایی‌اش باعث بهبود عملکرد کبد می‌شود. راستی اگر کبد چرب دارید، از این دمنوش بی‌نظیر غافل نشوید.

چطور دمنوش چای ترش درست کنیم؟

برای تهیه این دمنوش ابتدا گلبرگ های خشک آن را تکه‌تکه کنید تا زودتر دَم بکشد. بعد برای هر نفر یک قاشق غذاخوری از این گیاه را در قوری یا لیوان دمنوش بریزید و منتظر بمانید. بعد از ده تا بیست دقیقه، نوشیدنی شما حاضر است.

هرچه نوشیدنی شما بیشتر دَم بکشد، خوشرنگ‌تر خواهد شد. برای تعدیل طبع این دمنوش می‌توانید بعد از دم‌کشیدن به آن عسل یا نبات اضافه کنید.

چای ترش چه ضررهایی دارد؟

مصرف بیش از اندازه این دمنوش، در افرادی که فشار خون پایین دارند، موجب ضعف و سرگیجه و تاری دید می‌شود. به علاوه چای ترش ‌یک نوشیدنی قاعده‌آور است. به عبارت دیگر مصرف زیاد از حد آن موجب افزایش خونریزی در دوران قاعدگی می‌شود و در زنان باردار خطر خونریزی و سقط جنین را در پی دارد.

راستی اگر دفعه اولتان است که این دمنوش را امتحان می‌کنید، بهتر است ابتدا مقدار کمی از آن را بنوشید و سپس صبر کنید تا ببینید چه اتفاقی می‌افتد. بعضی افراد به این نوشیدنی آلرژی دارند. تا یادمان نرفته این را هم بگوییم که مصرف این دمنوش پیش از عمل جراحی ممنوع است چون ممکن است باعث خونریزی بیش از حد شود.

سوالات متداول درباره خواص چای ترش