یادش به خیر! توی سفره‌ی صبحانه‌ی مادربزرگ، همیشه کنار پنیر طبیعی و گردوی پوست‌کاغذی و چای ایرانی، یک ظرف عسل هم به چشم می‌خورد، اما نه از آن معمولی‌هایش! توی این عسل خوراکی خوشمزه و کش‌داری وجود داشت که مثل یک آدامس می‌توانستی بجوی‌اش. ما نوه‌ها آدامس عسلی صدایش می‌زدیم و بزرگ‌ترها بهش می‌گفتند موم. بعدها که بزرگتر شدیم فهمیدیم تنها کاربرد این ماده غذایی جویدن نبوده و خواص بی‌نظیری برای سلامتی دارد.
در این یادداشت با این غذای کامل و مقوی بیشتر آشنا می‌شویم:
موم چیست؟
هر زنبور کارگر در دوره‌ای از عمر خود وظیفه‌ی ساخت موم را بر عهده دارد. موم همان آجری است که زنبورها به وسیله‌ی آن خانه‌های شش ضلعی‌شان را می‌سازند؛ خانه‌هایی که قرار است محلی برای ذخیره‌ی عسل و بزرگ‌کردن بچه‌هایشان باشد.
موم در روزهای آغازین شفاف ،بی‌رنگ، بی‌مزه و بسیار شکننده است، اما کم‌کم به وسیله آنزیم‌های موجود در دهان زنبور قوام گرفته و مثل بتن ساختار کندو را محکم می‌کنند. رنگ و خصوصیات هر موم بسته به اینکه زنبورها از چه نوع شهد و گرده‌ای استفاده کرده باشند، با سایر موم‌ها متفاوت است.
چطور موم طبیعی را تشخیص بدهیم؟
از آن‌جایی که موم حجم کمتری نسبت به عسل دارد، برخی از افراد سودجو تلاش می‌کنند با استفاده از پارافین موم تقلبی تولید کنند. برای تشخیص اصالت این محصول کافیست آن را ذوب کنید. اگر ماده‌ی به دست‌آمده ناخالصی داشته باشد، احتمالا با موم تقلبی طرف هستید.
روش دیگر برای تشخیص اصالت این خوراکی خوشمزه شناخت ویژگی‌های آن است. در ادامه با برخی از این ویژگی‌ها بیشتر آشنا می‌شویم:
- موم طبیعی در ابتدا سفید است، اما وقتی زنبورها آن را با گرده گل و بره موم (که خواص دارویی دارد) مخلوط می‌کنند، رنگ آن به طلایی تغییر می‌کند. با این حال رنگ موم عسل طبیعی ممکن است سفید، زرد یا حتی قهوه‌ای هم باشد.
- موم عطر و بویی شبیه به عسل طبیعی دارد. این عطر بسته به نوع گیاهی که زنبور از آن تغذیه کرده، می‌تواند متفاوت باشد.
- موم طبیعی عاری از ناخالصی‌هایی مثل لاشه‌ی زنبور، گرد و خاک ، پارافین و یا هر ماده غیرمجاز دیگری است. همان‌طور که چند خط بالاتر هم گفتیم، اگر با ذوب موم به ماده‌ی خالص و یکدستی نرسید، باید در اصالت آن شک کنید.
موم عسل چه خواصی برای سلامتی دارد؟
موم عسل فواید فراوانی برای سلامتی دارد؛ از کمک به از بین‌بردن ترک‌های پوستی و بهبود محل زخم گرفته تا درمان مشکلات کبدی و تسکین درد و ورم معده. در ادامه با ۲۰ مورد از این خواص به شکل مختصر و مفید آشنا می‌شویم:
- یک ضد التهاب طبیعی است: موم عسل به خاطر خواص ضدالتهابی‌اش، به درمان بیماری‌های التهابی مثل آرتریت‌روماتوئید کمک می‌کند.
- درد مفاصل را تسکین می‌دهد: موم عسل با کاهش التهاب، درد ناشی از آرتروز و روماتیسم فصلی را تسکین می‌دهد.
- اضطراب را کم می‌کند: پلی فنول‌های موجود در موم از شدت اضطراب و استرس می‌کاهند.
- به بهبود زخم کمک می‌کند: برای بهره‌بردن از این خاصیت، محل زخم را تمیز کرده و موم را به آرامی روی آن بمالید. سپس آن را پانسمان کنید.
- ترک‌های پوستی را از بین می‌برد: موم به خاطر ویتامین آ زیادی که دارد، می‌تواند ترک‌های پوستی ناشی از دوران بارداری و چاقی را از بین ببرد.
- ضد خارش است: اگر موم ذوب‌شده را روی پوست ملتهب خود بمالید، ترکیبات موجود در آن از شدت خارش می‌کاهد.
- ضد اگرما است: موم به خاطر داشتن خواص ضدمیکروبی، می‌تواند برای اگزما و مشکلات پوستی مثل یک ضماد عمل کند.
- به درمان مشکلات کبدی کمک می‌کند: خاصیت آنتی‌اکسیدانی موم به درمان بسیاری از مشکلات کبدی کمک می‌کند.
- درد و ورم معده را تسکین می‌دهد: برای تسکین درد و ورم معده‌تان کافیست کمی عسل را همراه موم به آرامی بجوید.
- خشکی لب را از بین می‌برد: موم عسل به خاطر داشتن ویتامین ای، برای درمان خشکی لب مثل یک معجزه عمل می‌کند.
- خاصیت آنتی‌باکتریالی دارد: یکی از کاربردهای موم در گذشته این بود که پارچه‌ای را به آن آغشته می‌کردند و روی ظرف غذا می‌کشیدند تا میکروبی وارد غذا نشود.
- سطح کلسترول را کاهش می‌دهد: اسیدآلیفاتیک موجود در موم عسل باعث کاهش سطح کلسترول بد (LDL) در خون می‌شود.
- از عفونت زخم جلوگیری می‌کند: موم به خاطر خاصیت آنتی‌باکتریال و ضدعفونی‌کنندگی‌اش به درمان انوع زخم کمک می‌کند.
- زخم معده را التیام می‌بخشد: مصرف منظم موم عسل به همراه روغن کنجد زخم‌های دستگاه گوارش را التیام می‌بخشد.
- برای درمان بواسیر و شقاق مقعدی مفید است: استعمال موضعی مخلوط عسل، روغن زیتون و موم می‌تواند بواسیر و شقاق مقعدی را درمان کرده و تا ۱۲ ساعت از افزایش درد، خونریزی و خارش جلوگیری کند.
- به درمان سوختگی کمک می‌کند: استعمال موضعی روغن زیتون و موم عسل به بهبود زخم ناشی از سوختگی کمک می‌کند.
- بثورات پوستی را از بین می‌برد: استعمال موضعی ضماد موم عسل و روغن زیتون یکی از بهترین درمان‌ها برای از بین‌بردن بثورات پوستی است.
- زخم‌های دهانی را تسکین می‌دهد: استعمال موضعی مخلوط عسل، موم و روغن زیتون به بهود زخم‌های دهانی (به خصوص در مبتلایان به سرطان) کمک می‌کند.
- چین و چروک‌های پوست را از بین می‌برد: دیگر لازم نیست برای از بین‌بردن چین و چروک‌های ریز پوست، سراغ لوسیون‌ها و کرم‌های گرانقیمت بروید! چون مومِ عسل هم چین و چروک‌های قبلی را از بین می‌برد و هم از ایجاد چین و چروک‌های جدید جلوگیری می‌کند.
- اسهال را درمان می‌کند: مصرف مخلوطی از روغن بادام شیرین و موم اسهال را متوقف می‌کند. (البته بهتر است قبل از مصرف موم، آن را در ماکروفر گرم کرده و پس از خنک‌شدن میل کنید.)
مصرف موم عسل چه تاثیری روی سلامت پوست دارد؟
حتما شما هم شنیده‌اید که بسیاری از تولیدکنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی در تبلیغ‌هایشان می‌گویند در محصولات خود از موم عسل استفاده کرده‌اند. اما آیا تا حالا به این فکر کرده‌اید که چرا وجود موم در محصولات آرایشی و بهداشتی یک مزیت تبلیغاتی مهم به شمار می‌رود؟
موم به خاطر داشتن ویتامین A به رشد طبیعی سلول‌های پوست کمک می‌کند. به علاوه با ایجاد یک لایه محافظتی روی پوست، هم مثل یک آبرسان طبیعی عمل می‌کند و هم به آن اجازه تنفس می‌دهد. همچنین به خاطر خواص ضدباکتریایی‌اش به بهبود زخم‌ها و سوختگی‌ها کمک می‌کند. این‌ها را بگذارید در کنار ویژگی‌های مثل کمک به تسکین علائم بیماری‌هایی مثل پسوریازیس و اگزما.
اما این همه ماجرا نیست: موم یک لایه‌بردار طبیعی است که سلول‌های مرده‌ی پوست را از بین می‌برد. به علاوه ترکیب آن با روغن نارگیل خشکی لب را نیز بهبود می‌بخشد.
توجه: قبل از استفاده موضعی از موم بهتر است آن را به مدت ۱ تا ۲ روز روی مچ دست یا داخل آرنج‌تان بمالید تا مطمئن شوید به آن حساسیت ندارید.
با کارکردهای غیرخوراکی موم آشنا شوید
موم علاوه بر خواص درمانی، کاربردهای غیرخوراکی جالبی هم دارد: از جلوگیری از زنگ‌زدن لوازم فلزی گرفته تا ضدآب‌کردن کفش‌ها و جلادادن به لوازم خانگی. در ادامه با این کارکردها بیشتر آشنا می‌شویم:
- از زنگ‌زدن لوازم فلزی جلوگیری می‌کند: برای جلوگیری از زنگ‌زدن لوازم فلزی مثل ابزارآلات، قطعات چدنی، بیل و.. آن‌ها را با موم بپوشانید. استفاده از موم حتی می‌تواند از پوسیدگی لوازم چوبی نیز پیشگیری کند.
- به دوختودوز راحت‌تر کمک می‌کند: نخ موم‌خورده کاربرد فراوانی در صنایع دستی دارد، چرا که فرایند دوختودوز را راحت‌تر می‌کند.
- یک روان‌کننده طبیعی است: برای جلوگیری از گیرکردن لولای در و پنجره روی آن موم بمالید تا حرکتشان روان‌تر از قبل شود.
- کفشتان را ضدآب می‌کند: برای بهره‌بردن از خاصیت ضدآبی موم، مقداری از آن را روی کفش بمالید و سپس با سشوار بهش حرارت بدهید تا ذوب شده و به خورد کفشتان برود. بعد پنج دقیقه منتظر بمانید تا خشک شود. تبریک می‌گوییم! کفش شما حالا ضدآب شده است!
- حالت موها را حفظ می‌کند: برای حفظ حالت موهای سر یا ریش و سبیلتان موم عسل را همراه روغن نارگیل به سر و صورتتان بمالید.
- لوازم منزل را جلا می‌دهد: موم به همراه روغن نارگیل برای جلادادن به چوب مبلها، سنگهای گرانیتی، لوازم نقره‌ای و برنزی و … یک انتخاب مناسب است.
عسل را با موم بخریم یا بدون موم؟
برخی می‌گویند عسلِ طبیعی را حتما باید همراه موم بخرید. دلیلشان هم این است که اگر عسلی موم داشته باشد، لابد زنبورها آن را تولید کرده‌اند. اما این نکته صحیح نیست، چرا که عسل‌های تغذیه‌ای را هم زنبورها تولید می‌کنند! بنابراین خیلی این حرف‌ها را جدی نگیرید و بیشتر به نیاز خودتان توجه کنید.
سوالات متداول درباره خواص موم
برای تشخیص اصالت این محصول کافیست آن را ذوب کنید. اگر ماده‌ی به دست‌آمده ناخالصی داشته باشد، احتمالا با موم تقلبی طرف هستید.
موم عسل فواید فراوانی برای سلامتی دارد؛ از کمک به از بین‌بردن ترک‌های پوستی و بهبود محل زخم گرفته تا درمان مشکلات کبدی و تسکین درد و ورم معده.
قبل از استفاده موضعی از موم آن را به مدت ۱ تا ۲ روز روی مچ دست یا داخل آرنج‌تان بمالید تا مطمئن شوید به آن حساسیت ندارید.
دیدگاهتان را بنویسید