شب یلدا یکی از باستانی‌ترین مناسبت‌های کشورمان ایران است که از تاریخی به قدمت هفت هزار سال برای ما به یادگار مانده است. این روزها که جمع‌های خانوادگی نسبت به قدیم بسیار محدودتر شده، شب یلدا می‌تواند فرصتی باشد تا همه خانواده دور هم جمع شده و از لحظات جمعی‌شان کنار هم لذت ببرند.
شغل اصلی مردم ایران در گذشته کشاورزی بوده، بنابراین توجه به شرایط جوی و حرکت خورشید و ستارگان برای آنان مسئله‌ای بسیار مهم و حیاتی بوده است. از آنجایی که نور خورشید از نیازهای مهم و تاثیرگذار در کشاورزی بوده، وقتی فصل پاییز از راه می‌رسید مردم برای پایان شب‌های سرد و طولانی لحظه‌شماری کرده و به همین دلیل شب یلدا را که آخرین و طولانی‌ترین شب آن‌هاست جشن می‌گرفتند و آن شب را شب زایش خورشید می‌نامیدند.
فهرست:
ازاین‌رو از همان زمان، شب یلدا به مناسبتی مهم و جشنی ماندنی برای ما تبدیل شده که همیشه موردتوجه بزرگان خانواده‌ها بوده و بهانه‌ای برای جمع شدن به دور هم است. برای لذت‌بخش‌تر شدن این دورهمی‌ها به‌خصوص برای گروه‌های سنی کوچک‌تر، در ادامه بازی‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که با انجام آنها می‌توانید این شب باستانی را به خاطره‌ای جذاب و به‌یادماندنی برای خود و خانواده‌تان بدل کنید.
گستره بازی‌های سنتی و غیر سنتی مناسب شب یلدا بسیار وسیع بوده و در ادامه تنها به چند نمونه از آنها اشاره خواهد شد.
بازی‌های کارتی
تعداد شرکت‌کننده: بسته به نوع بازی متغیر است.
رده سنی: بسته به نوع بازی متغیر است.
هدف و فایده بازی: افزایش هوش، تمرکز، خلاقیت و سرعت عمل
وسایل مورد نیاز: یک مجموعه بازی کارتی
نحوه اجرا بازی‌های کارتی
کارت بازی که در دهه اخیر با تنوع بیشماری همراه بوده، می‌تواند تفریح شاد و سرگرم‌کننده‌ای در جمع‌های خانوادگی به‌خصوص برای کودکان و نوجوانان باشد. هرچند این بازی به گروه سنی خاصی تعلق نداشته و برای تمام افراد در سنین مختلف بازی‌هایی طراحی و ساخته شده است.
این بازی‌ها در شکل‌ها و تنوع گسترده‌ای در بازار موجودند که رکن مشترک آنها وجود کارت‌هایی است که اطلاعات یا گنجینه‌های بازی را در اختیار شما قرارداده و شما را به سمت پیروزی بر دیگران سوق می‌دهد.
انواع بازی‌های حدس کلمه، رو پولی، استوژیت، مونوپولی و… از نمونه‌های این دسته از بازی‌هاست.
حافظ بازی
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر یا بیشتر
رده سنی: بالای 13 سال
هدف و فایده بازی: آشنایی با اشعار حافظ
وسایل مورد نیاز: دیوان حافظ
نحوه اجرا حافظ بازی
یکی از رسوم اصیل و قدیمی ما ایرانیان گرفتن فال حافظ در شب یلداست. شما می‌توانید در شب طولانی یلدا این رسم جذاب قدیمی را به یک بازی دوستانه و شوخ تبدیل کرده و نوبتی برای هم فال بگیرید. پس از باز کردن کتاب، شعری که از قبل برای او انتخاب کرده‌اید را خوانده و براساس احوالاتش با او شوخی کنید. البته پیشنهاد می‌کنیم که صفحه اصلی فال را نبندید. شاید فال گفته‌های خوشایندی برای دوستتان داشته باشد.
بازی‌های تخته‌ای
تعداد شرکت‌کننده: بسته به نوع بازی متغیر است.
رده سنی: بسته به نوع بازی متغیر است.
هدف و فایده بازی: افزایش هوش و تمرکز
وسایل مورد نیاز: یک تخته‌ی بازی
نحوه اجرا بازی‌های تخته‌ای
بازی‌های تخته‌ای از بازی‌های قدیمی و پرسابقه جمع‌های ایرانی است. این بازی‌ها که قبلا شامل لیست محدودی از قبیل شطرنج، تخته‌نرد و… می‌شد، در عصر حاضر تنوع خوبی پیدا کرده و معمولا قوانین پیچیده‌تری نسبت به سایر بازی‌های آماده و جعبه‌ای دارند؛ درنتیجه برای جمع‌های حرفهای و باتجربه مناسب‌ترند.
این بازی‌ها عمدتا زمان طولانی‌تری نسبت به سایر بازی‌ها دارند و می‌توانند کاملا شما را از جمع خانوادگی جدا کرده و درون خود غرق کنند؛ به‌گونه‌ای که وقتی بازی تمام شد به خودتان بیایید و ببینید که وقت خداحافظی است.
بنابراین هرچند این بازی‌ها سرگرمی جذابی برای جمع‌های دورهمی است باید مراقب باشید که شما را از شب یلدا و گفت و شنود دورهمی خانواده محروم کنند.
اسم فامیل
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر به بالا
رده سنی: 9سال به بالا
هدف و فایده بازی: تقویت قوه تفکر، افزایش دایره واژگان، تمرکز، سرعت عمل
وسایل مورد نیاز: قلم و کاغذ
نحوه اجرا اسم فامیل
بازی اسم فامیل از بازی‌های جذاب و سنتی ایرانی است که برای همه ما یادآور خاطرات بسیاری است. امروزه این بازی با سه وسیله قلم و کاغذ، نرم افزار و کارت بازی انجام می‌شود که قوانین بازی در همه آنها یکسان است. کلیت این بازی به این شکل است که هر فرد به‌نوبت حرفی از حروف الفبا را انتخاب کرده، و در آن دوره از بازی هر بازیکن باید برای تمام گزینه‌هایی که از پیش مشخص شده مثل اسم، فامیل، نام شهر، نام گل و… مثالی بیاورد که با حرف تعیین شده شروع می‌گردد.
مافیا
تعداد شرکت‌کننده
بالای 5 نفر
رده سنی
بالای 10 سال
هدف و فایده بازی
تقویت قدرت استدلال و استنتاج، افزایش دقت و تمرکز
وسایل مورد نیاز
کاغذ و قلم یا کارت‌های بازی
نحوه اجرا بازی مافیا
بازی مافیا بازی گروهی سرگرم‌کننده‌ای است که به ذکاوت، دقت، قدرت بیان و قدرت استدلال زیادی نیاز دارد. درواقع برنده نهایی این بازی کسی است که بتواند با حفظ خونسردی و قدرت استدلال و بیان خود، دیگران را مجاب کرده و در مسیر موردنظر خویش پیش ببرد. این بازی که در سال‌های اخیر مورد اقبال فراوانی قرار گرفته، به شکل‌های زیادی انجام شده و نقش‌های زیادی از آن کم یا به آن اضافه می‌گردد. ولی شکل اصلی و کلاسیک بازی به این شکل است که بازی از دو گروه و یک گرداننده یا خدا تشکیل می‌شود. یک گروه اقلیت آگاه بازی بوده و گروه مافیا نامیده می‌شوند. این گروه که هویت آنها برای شهروندان مخفی است، در شب چشم باز کرده و هرشب یک شهروند را از بازی خارج می‌کنند. گروه دوم شهروندان ناآگاه بازی هستند که برخی از آنها برای کمک به برد شهر، نقش‌های مختلفی می‌پذیرند. نقش‌هایی مانند دکتر، کارآگاه، تک‌تیرانداز و…
بازی شامل چند روز و چند شب می‌شود. در ابتدا نقش‌ها روی کاغذ نوشته شده و یا به‌صورت کارت بین بازیکنان تقسیم می‌شود. یک نفر گرداننده یا خدای بازی خواهد بود که روز و شب را اعلام و بازی را پیش می‌برد. سایر بازیکنان پس از دیدن نقش خود، باید بازی برای نقش و گروه خود را شروع کنند.
در روز، شهروند و مافیا در کنار هم در شهر نشسته و هرکس سعی می‌کند دیگران را متقاعد کند که مافیا نیست، یا فرد موردنظرش مافیاست و باید از بازی خارج شود. شهروندان نیز موظفند با شنیدن حرفهای بازیکنان و دقت به عملکرد آنها، افراد مافیا را شناسایی کرده و در هر روز یکی از آنها را از بازی بیرون کنند.
همه شهروندان ناآگاه هستند و فقط کارآگاه می‌تواند هر شب استعلام یک نفر را گرفته، اگر مافیا را درست حدس زده باشد فردا شهروندان را به سمت اخراج آن فرد هدایت کند. درطول بازی هیچ‌کس حق ندارد کوچک‌ترین اشاره‌ای به نقش خود بکند، در غیراین‌صورت توسط گرداننده از بازی اخراج خواهد شد.
گروه مافیا گروه آگاه بازی است که هرشب در خفا چشم گشوده و یکی از شهروندان را از بازی اخراج می‌کند. نقش دکتر در بازی نقشی تعیین‌کننده است که باید با دقت به صحبت‌های افراد در روز، کشته شب را حدس بزند. اگر دکتر کشته شب را درست انتخاب کند، آن بازیکن را نجات داده و از خروجش جلوگیری می‌کند. همچنین کارآگاه می‌تواند هرشب استعلام یک نفر را که به نظرش مشکوک می‌آید گرفته، اگر درست حدس زده بود باید در روز بعد به‌طور غیرمستقیم او را به سایر شهروندان معرفی کند. اسنایپر یا تک‌تیرانداز هم می‌تواند دوبار در طول شب‌ها شلیک کرده، اگر مافیا را درست حدس زده باشد، مافیای موردنظر را حذف، و اگر اشتباه حدس زده باشد، خودش از بازی خارج خواهد شد.
درنهایت اگر شهروندان بتوانند تمام مافیاها را حدس زده و از بازی بیرون کنند، برنده بازی خواهند بود؛ در غیر این‌صورت اگر حتی یک مافیا تا پایان بازی در بازی باقی بماند، مافیا برنده بازی خواهد بود.
بازی ویدیویی
تعداد شرکت‌کننده
بالای 2 نفر
رده سنی
بالای 5 سال
هدف و فایده بازی
تقویت تمرکز و داشتن لحظات مفرح گروهی
وسایل مورد نیاز
دستگاه بازی
نحوه اجرا بازی ویدیویی:
در سال‌های اخیر بازی‌های ویدیویی گستره بسیار وسیعی پیدا کرده و حتی در بسیاری از موارد به صورت آنلاین انجام می‌شود. این بازی‌ها امروزه به یکی از سرگرمی‌های پرطرفدار دورهمی‌ها، به‌خصوص در جمع‌های کوچک خانوادگی تبدیل شده و بزرگ و کوچک هم نمی‌شناسد. در عصر حاضر در بسیاری از خانه‌ها بازی‌های ویدیویی وجود داشته و یا به‌راحتی قابل اجاره و دسترسی است، بازی‌هایی از قبیل فیفا، مورتال، کامبت، تکن و…
همچنین اگر حوصله‌تان در خانه سررفته و در خانه تنهایید، غصه نخورید. امروزه بازی‌های آنلاین پیشرفت قابل توجهی کرده و درصورت داشتن تجهیزات، به‌راحتی می‌توانید حتی با افرادی از سایر کشورهای جهان ارتباط برقرار کرده و بازی کنید.
بطری بازی
تعداد شرکت‌کننده
بالای 3 نفر
رده سنی
جوان و نوجوان
هدف و فایده بازی
دورهمی و لحظات شاد گروهی
وسایل مورد نیاز
یک بطری
نحوه اجرا بطری بازی
بطری بازی یا بازی جرات یا حقیقت از بازی‌های گروهی است که بیشتر بین جوانان و نوجوانان محبوب بوده و در دورهمی‌ها اجرا می‌شود. شکل اصلی این بازی به این صورت است که افراد دایره‌وار دور هم می‌نشینند و یک بطری را در وسط قرارداده، نوبتی آن را می‌چرخانند؛ سر بطری به هرکس اشاره کند، آن فرد باید از بین گزینه‌های جرات یا حقیقت، یکی را انتخاب کرده، یا به سوال پرسیده شده توسط گروه پاسخ دهد و یا گزینه جرات را انتخاب کرده و مجازات تعیین‌شده توسط گروه را بپذیرد.
پانتومیم
تعداد شرکت‌کننده
بالای 4 نفر
رده سنی
بالای 8 سال
هدف و فایده بازی
افزایش تمرکز، کار تیمی و فعالیت بدنی
وسایل مورد نیاز
وسیله خاصی نیاز نیست.
نحوه اجرا بازی پانتومیم
این بازی مهیج را هم به‌صورت تک و هم به‌صورت گروهی می‌توانید انجام دهید؛ به این شکل که ابتدا یک کلمه، عبارت، ضرب‌المثل و… را انتخاب کرده و سپس بدون اینکه هیچ کلمه‌ای برزبان بیاورید با حرکات بدن، افراد را به سمت حدس کلمه موردنظر راهنمایی کنید. سایر افراد نیز باید در زمان تعیین شده که معمولا دو تا سه دقیقه است کلمه موردنظر را حدس بزنند؛ اگر درست حدس زدند یک امتیاز گرفته و اگر نتوانند حدس بزنند، بدون امتیاز به مرحله بعد خواهند رفت. نکته‌ای که در این بازی بهتر است به آن توجه کنید این است که از انتخاب کلمات بسیار سخت یا بسیار طولانی بپرهیزید، همچنین حین انجام حرکات مراقب باشید که لب نزید یا ناخودآگاه کلامی بر زبان نیاورید. می‌توانید با استفاده از انگشتان دست، تعداد کلمات به‌کاررفته در عبارت و یا شماره کلمه‌ای که در حال اجرای آن هستید را نشان بدهید.
بهتر است هرگروه پیش از شروع بازی نشانه‌هایی را برای خود قرار دهند که با اجرای آن نشانه، گروه بتواند بدون سردرگمی در دایره کوچک‌تر و اختصاصی‌تری به‌دنبال کلمه موردنظر بگردد. برای مثال فرد با نشان دادن شکل مربع با انگشتانش به شما بگوید که باید به‌دنبال نام یک مکان باشید.
درنهایت گروه یا فردی که بیشترین امتیاز را کسب کند، برنده این بازی خواهد بود.
اسم پیشانی
تعداد شرکت‌کننده
بالای 2 نفر
رده سنی
بالای 8 سال
هدف و فایده بازی
تقویت هوش و تمرکز
وسایل مورد نیاز
قلم، کاغذ و چسب
نحوه اجرا بازی اسم پیشانی
بازی اسم پیشانی یا اسم روی پیشانی هم یک بازی گروهی حدس کلمه است. در این بازی ابتدا یک نفر داوطلبانه و یا به قید قرعه انتخاب شده، سپس سایر افراد گروه با مشورت هم یک کلمه را برگزیده، روی کاغذ می‌نویسند و روی پیشانی فرد می‌چسبانند. بازیکن می‌تواند با پرسیدن حداکثر 20 سوال، کلمه موردنظر را حدس بزند، ولی اگر نتوانست با پرسیدن سوال‌ها به جواب برسد، کلمه باید تغییر کند و این روند آنقدر ادامه می‌یابد تا بازیکن بتواند کلمه روی پیشانیش را حدس بزند. سپس نوبت به فرد بعدی رسیده و همین روند تکرار می‌شود.
این بازی به‌عنوان یک سرگرمی شاد و مفرح می‌تواند با گروه‌های سنی مختلف اجرا شده و بازی مناسبی برای جمع‌های خانوادگی باشد.
بله – نه معکوس
تعداد شرکت‌کننده: بیش از 3 نفر
رده سنی: بالای 8 سال
هدف و فایده بازی: افزایش سرعت عمل، دقت و تمرکز
وسایل مورد نیاز: وسیله خاصی احتیاج ندارد.
نحوه اجرا:
در این بازی جذاب و پرچالش سرعت عمل و تمرکز نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. برای انجام این بازی گروهی سرگرم‌کننده، شما باید به سوالات سایر بازیکنان فقط با بله و خیر، جواب معکوس بدهید؛ یعنی سوالی که پاسخش مثبت است با خیر و سوالی که پاسخش منفی است با بله پاسخ دهید. برای مثال شما از بازیکن مقابل می‌پرسید شما ایرانی هستید؟ و او باید پاسخ منفی بدهد. در این بازی هوش، سرعت عمل و تمرکز نقش بالایی داشته و هرچه سرعت پرسیدن سوال‌ها بیشتر باشد، هیجان بازی بیشتر خواهد بود.
بهتر است بسته به گروه سنی‌ای که در حال بازی هستند برای بازی و نوبت هر فرد زمان در نظر گرفته شود تا بازی جذاب‌تر و چالشی‌تر شده، سرعت عمل و تمرکز بازیکنان بیشتر خودنمایی کند.
منچ
تعداد شرکت‌کننده: 2 تا 4 نفر
رده سنی: بالای 5 سال
هدف و فایده بازی: تقویت هوش
وسایل مورد نیاز: صفحه بازی، تاس، 4 مهره هم‌رنگ برای هر بازیکن
نحوه اجرا
گفته می‌شود بازی منچ، اصالتی آلمانی داشته و نام منچ هم از نام آلمانی آن گرفته شده است. این بازی عمومی و پرمخاطب می‌تواند با 2 تا 4بازیکن برگزار گردد. ابتدا هر بازیکن 4 مهره یک‌رنگ دریافت کرده و آنها را روی صفحه بازی، خارج از دور بازی می‌چیند. سپس افراد به‌نوبت تاس انداخته و با آوردن هر عدد 6 می‌توانند یک مهره را وارد بازی کنند. هر مهره باید از نقطه شروع تا نقطه پایان که ستونی عمودی به رنگ مهره هر فرد است، یک دور کل صفحه بازی را دور بزنند. هر بازیکن با آوردن عدد 6 می‌تواند دوباره تاس بیاندازد و این عمل تا زمانی که عدد تاس 6 باشد ادامه خواهد یافت.
همچنین در طول بازی درصورتی که مهره بازیکنی با انداختن تاس به خانه‌ای برود که مهره بازیکن دیگری در آن قرار دارد، مهره‌ای که از قبل در آن خانه بوده به خارج از بازی منتقل شده و بازیکن باید دوباره با آوردن عدد 6 مهره را وارد بازی کند.
هر بازیکنی که بتواند زودتر از سایرین هر 4 مهره خود را به ستون هم‌رنگ مهره‌هایش رسانده و مهره‌ها را در آن بچیند، برنده بازی خواهد بود.
بازی جابه‌جایی وسایل
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر یا بیشتر
رده سنی: بالای 4 سال
هدف و فایده بازی: تقویت هوش، دقت و حافظه
وسایل مورد نیاز: به وسیله خاصی نیاز ندارد.
نحوه اجرا بازی جابه‌جایی وسایل
این بازی کلاسیک که همه مارا به یاد کودکیمان می‌اندازد، قوانین ساده‌ای دارد. در این بازی که با دو یا چند نفر انجام می‌شود، ابتدا یک نفر یه قید قرعه انتخاب شده، فرد انتخابی باید ابتدا اطراف خود را به‌خوبی نگاه کرده و جای وسایل را به خاطر بسپارد. سپس فرد از اتاق خارج شده و سایر افراد، یک وسیله را در اتاق جابه‌جا کرده و بازیکن را صدا می‌کنند. بازیکن باید براساس تصویری که قبل از خروج از اتاق به خاطر سپرده، متوجه شود که کدام وسیله جابه‌جا شده است. در طول جستجوی بازیکن برای یافتن وسیله جابه‌جا شده، بازیکنی دیگر با مداد یا هر وسیله‌ای آرام روی میز می‌زند و هرچه بازیکن به وسیله جابه‌جا شده نزدیک‌تر شود، ریتم ضربات هم تندتر خواهد شد.
این بازی جذاب را می‌توانید در جمع‌های خانوادگی و با گروه‌های سنی مختلف انجام دهید.
پرتقال را بده
تعداد شرکت‌کننده: حداقل 6 نفر ولی هرچه بیشتر بهتر
رده سنی: نوجوان و جوان
هدف و فایده بازی: تحرک و فعالیت جسمی، افزایش تمرکز و خلاقیت
وسایل مورد نیاز: پرتقال
نحوه اجرا بازی پرتقال را بده
این بازی جذاب و پرهیجان بیشتر مناسب گروه سنی نوجوان و جوان است، چراکه تحرک و فعالیت جسمی این بازی ممکن است برای افرادی با سن کمتر یا بیشتر کمی سخت باشد. ابتدا بسته به نفراتتان به چند گروه کوچک دوسه نفری تقسیم شوید. یک نفر از گروه یک پرتقال برمی‌دارد و آن را در گودی آرنجش قرارداده و با ساعد و بازوی خمیده آن را نگه می‌دارد. درواقع چالش اصلی بازی اینجا شروع می‌شود که باید بدون استفاده از انگشتانتان پرتقال را به نفر بعدی بدهید. تاکید می‌کنم که هیچ‌کس اجازه ندارد در این بازی از انگشتانش استفاده کند. نهایتا پرتقال از دست هرگروهی بیافتد آن گروه، از بازی حذف شده و گروهی برنده است که تا آخر بازی بتواند پرتقالش را نگه دارد.
مسابقه اسمارتیز
تعداد شرکت‌کننده: 4 نفر یا بیشتر
رده سنی: بالای 6 سال
هدف و فایده بازی: افزایش فعالیت جسمی و تمرکز، تقویت کار تیمی و حس مسئولیت‌پذیری
وسایل مورد نیاز: نی و اسمارتیز
نحوه اجرا:
ابتدا یک نفر را به عنوان داور انتخاب کرده و بقیه افراد را به دو یا چند گروه تقسیم کنید. هرگروه یک دایره تشکیل داده و روی زمین بنشیند. وسط هرگروه یک کاسه پر از اسمارتیز قرار داده و به هر نفر یک نی و یک لیوان یا ظرف کوچک یک‌بار مصرف بدهید.
پس از شروع بازی هرشرکت‌کننده باید به‌وسیله نی و داخل کشیدن هوا، اسمارتیز را از ظرف وسط برداشته و در ظرف خودش بگذارد. داور هم از بالا به بازی نظارت دارد. بهتر است هرگروه برای برداشتن اسمارتیز ترتیبی مشخص کند تا سر افراد به هم برخورد نکنند. در پایان هرگروهی که زودتر ظرف وسط را از اسمارتیز خالی کند برنده بازی خواهد بود.
دوز
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر
رده سنی: بالای 6 سال
هدف و فایده بازی: تقویت ذهن ریاضی، قدرت تمرکز، دقت و سرعت عمل
وسایل مورد نیاز: طرح بازی، حداقل 6 مهره در دو رنگ
نحوه اجرا:
بازی دوز یا XO یک بازی قدیمی و پرمخاطب است که به دوصورت کوچک سه مهره‌ای و یا بزرگ 12مهره‌ای اجرا می‌شود. برای انجام این بازی باید ابتدا طرح بازی را روی کاغذ، مقوا یا هر سطح دیگری بکشید. برای بازی دوز کوچک به یک مربع با 9 خانه و 6 مهره در دو رنگ و برای بازی دوز 12 تایی به سه مربع یا مستطیل داخل هم که از کوچک به بزرگ ترسیم شده، به‌همراه 24 مهره در دو رنگ مختلف احتیاج داریم.
در شکل اصلی و کلاسیک این بازی که در مربعی با 9 خانه انجام می‌شود، افراد به‌ترتیب و یکی درمیان مهره‌شان را در جدول بازی قرار داده، هرکس بتواند سه مهره‌اش را در یک راستا قرار دهد برنده بازی خواهد بود.
در دوز 12 تایی هم کلیت بازی به همان شکل ذکرشده بوده، شما باید علاوه بر اینکه از ردیف شدن مهره رقیبتان جلوگیری می‌کنید، سعی کنید سه مهره‌یتان را در یک راستا قرار داده و برنده شوید.
هفت سنگ
تعداد شرکت‌کننده: بیشتر از 4 و نهایتا تا 16 نفر
رده سنی: بالای 6 سال
هدف و فایده بازی: تقویت دقت، سرعت و تمرکز
وسایل مورد نیاز: هفت سنگ صاف و مسطح، یک توپ کوچک
نحوه اجرا:
ابتدا افراد باید به دوگروه مساوی تقسیم شده، برای هرگروه یک سرگروه انتخاب شود. هفت سنگ روی هم چیده شده و در فاصله معینی از آن دایره‌ای برای پرتاب می‌کشیم. در این بازی یک گروه مدافع و یک گروه مهاجم است. گروه مهاجم باید با توپ به سمت هفت سنگ پرتاب کند. اگر توپ به هفت سنگ برخورد نکرد، جای گروه‌ها باهم عوض شده، گروه دیگر شروع به پرتاب می‌کند. بازی به همین ترتیب ادامه می‌یابد تا توپ به سنگ‌ها برخورد کند. وقتی توپ به سنگ‌ها برخورد کرده و چیدمان آنها را به هم زد، گروه مهاجم که توپ را پرتاب کرده، باید تلاش کند از هر فرصتی استفاده کرده و سنگ‌ها را دوباره روی هم چیده، یک امتیاز بگیرد. از طرف دیگر گروه مدافع باید به‌وسیله همان توپی که به سنگ‌ها زده شده بازیکنان تیم مقابل را مورد هدف قرار دهد. توپ به هرکس خورد آن فرد از بازی خارج شده و یک امتیاز به گروه مقابل می‌رسد. درنهایت هر تیمی که زودتر بتواند تمام اعضای گروه مقابل را از بازی خارج کند و یا به امتیاز 7 دست یابد، برنده بازی خواهد بود.
این بازی در برخی نقاط به شکل دیگری هم اجرا می‌شود، به این شکل که بازی درون یک دایره یا محوطه مشخص و خط‌کشی شده صورت می‌گیرد. درون این محوطه دایره‌ای کوچک‌تر رسم شده که محل چیدن هفت سنگ است. همه بازیکنان خارج از محوطه ایستاده و پس از اینکه توپ گروه اول به سنگ‌ها برخورد کرده و آنها را ریخت، گروه اول برای چیدن مجدد سنگ‌ها وارد محوطه می‌شود. هم‌زمان با ورود گروه اول، یکی از اعضای گروه دوم نیز با آنها وارد محوطه می‌شود که وظیفه‌اش تعقیب افراد گروه اول و ممانعت از چیدن سنگ‌هاست. این فرد هروقت خسته شد می‌تواند با فرد دیگری از گروهش جایگزین شود.
علاوه بر موارد ذکرشده، باید توجه داشت در این بازی لمس خط پرتاب توسط پرتاب‌کننده، خارج شدن بازیکنان تیم مهاجم از زمین و ممانعت بازیکنان تیم مدافع از حرکت بازیکن تیم مهاجم خطا بوده و باعث اخراج بازیکن خاطی می‌شود.
گل یا پوچ
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر یا بیشتر
رده سنی: بالای 4 سال
هدف و فایده بازی: تقویت هوش و تمرکز
وسایل مورد نیاز: یک شی کوچک که به‌عنوان گل استفاده شود.
نحوه اجرا:
گل یا پوچ یک بازی قدیمی و ساده است که انجام آن نیاز به هیچ وسیله یا شرایط خاصی نداشته و از دو نفر تا چندین نفر می‌توانند این بازی را به‌صورت گروهی انجام دهند. علاوه بر این چون این بازی نیاز به توانایی خاصی ندارد، کودکان نیز می‌توانند به‌راحتی در آن شرکت کنند. بنابراین می‌توان گفت این بازی گزینه مناسبی برای جمع‌های خانوادگی با گروه‌های سنی مختلف است. نحوه اجرای این بازی به این شکل است که ابتدا یک نفر با قرعه‌کشی یا هر روش دیگری به‌عنوان نفر اول انتخاب شده، این فرد باید شیء کوچکی که می‌تواند هرچیزی، از دستمال کاغذی تا سنگ‌ریزه باشد را در یکی از دست‌های خود پنهان کند. دیگر افراد گروه باید دستی که شیء در آن قرار گرفته را حدس زده و یک امتیاز بگیرند. درصورتی که دیگران درست حدس بزنند شیء یا به‌اصطلاح گل به فرد حدس‌زننده منتقل شده و درصورتی که اشتباه بگوید، گل در دست فرد قبل باقی مانده و بازی ادامه می‌یابد. در نهایت کسی که بیشترین امتیاز را کسب کند برنده خواهد بود.
شاه، دزد، وزیر
تعداد شرکت‌کننده: بالای 4 نفر
رده سنی: بالای 8 سال
هدف و فایده بازی: تقویت جزئی‌نگری و تمرکز
وسایل مورد نیاز: قلم و کاغذ
نحوه اجرا:
این بازی پرهیجان برای اجرا حداقل به 4 بازیکن احتیاج دارد ولی هرچه تعداد بازیکنان بیشتر شود بازی جذاب‌تر خواهد بود. برای انجام این بازی ابتدا باید روی 4 تکه کاغذ هم‌شکل نام چهار نقش شاه، دزد، وزیر و جلاد نوشته شده و اگر تعداد بازیکنان بیش از 4 نفر بود، به تعداد نفرات نقش سرباز اضافه گردد. هرکدام از بازیکنان یکی از کاغذها را برمی‌دارد. بازیکنی که نقش شاه دارد خود را معرفی کرده، وزیر را صدا می‌زند. وزیر باید خود را معرفی کند. سپس شاه از او می‌خواهد که از بین دو یا چند بازیکن باقی‌مانده دزد را پیدا کند.
اگر حدس وزیر درست بود، پادشاه شکنجه‌ای برای دزد مشخص کرده و از جلاد می‌خواهد تا آن را اجرا کند. شکنجه معروف این بازی همان سبیل آتشین دردناک است؛ ولی می‌توان از بشین پاشو، کلاغ‌پر و انواع حرکات دیگر نیز به‌عنوان شکنجه استفاده کرد.
اگر وزیر اشتباه حدس زده باشد، پادشاه فرمان شکنجه او را برای جلاد صادر می‌کند. اینگونه با حدس درست یا غلط وزیر، یک دور از بازی به اتمام رسیده، کاغذها جمع‌آوری و دوباره برای دور بعد تقسیم می‌گردد.
مشاعره امروزی
تعداد شرکت‌کننده: بالای سه نفر
رده سنی: بالای 7 سال
هدف و فایده بازی: تقویت حافظه و تمرکز، سرعت عمل و آشنایی با ادبیات و اشعار فارسی
وسایل مورد نیاز: احتیاج به وسیله خاصی ندارد.
نحوه اجرا:
مشاعره از بازی‌های سنتی و پرطرفدار ما ایرانیان است که امروزه به شکل‌های متنوع‌تری انجام می‌پذیرد.
اصل بازی به این شکل است که یک نفر باید به‌عنوان آغازگر بازی بیتی شعر بخواند و نفر بعدی از حفظ، بیتی بخواند که حرف آغازین آن با واژه پایانی بیت نفر قبل مشترک باشد. در شکل امروزی‌تر این بازی شما می‌توانید به‌جای بیتی شعر، بیتی از ترانه محبوب خود را بخوانید و نفر بعدی نیز بیتی از ترانه‌ای دیگر بخواند که حرف اول بیت با حرف آخر بیت نفر قبل مشترک باشد. این بازی که به تمرکز زیادی احتیاج دارد می‌تواند بین سه تا چندین نفر انجام شده و در نهایت هرکس اشتباهات کم‌تری داشته و پاسخ‌های درست بیشتری داده باشد، به‌عنوان برنده انتخاب می‌شود.
بیست سوالی
تعداد شرکت‌کننده: 2 نفر یا بیشتر
رده سنی: بزرگسال
هدف و فایده بازی: تقویت تمرکز، حافظه و اطلاعات عمومی
وسایل مورد نیاز: به وسیله خاصی احتیاج ندارد.
نحوه اجرا:
بازی بیست سوالی از بازی‌های گروهی بزرگسالان است که بین دو یا چند نفر برگزار می‌گردد. در هر دور از بازی هر فرد یا گروه یک‌بار سوال کرده و حدس می‌زند و یک‌بار برای گروه مقابل واژه انتخاب می‌کند.
برای انجام این بازی ابتدا یک فرد یا گروه واژه، عبارت یا مفهومی را انتخاب کرده، گروه مقابل باید با پرسیدن بیست سوال که فقط با بله و خیر پاسخ داده می‌شود، به کلمه موردنظر برسد.
انتخاب سوال‌های مناسب، مهم‌ترین و پرچالش‌ترین بخش این بازی است و درنهایت تیمی که بتواند با پرسیدن کمترین سوال پاسخ را حدس بزند برنده بازی خواهد بود.
