وقتی به مادربزرگ و عزیزکردنِ دیگ‌های مسیِ جهیزیه‌‌اش می‌خندیدیم، فکرش را هم نمی‌کردیم که یک روز دوباره همین ظروفِ تهِ انبار به لیگ کالاهای لوکس برگردند!
سابقه‌ی پیوند ما آدم‌ها با ظروف مسی و مسگری به هزاران سال قبل برمی‌گردد؛ سالهایی که ضرباهنگ چکش روی صفحه‌های مسی، موسیقی دائمی بازارها بود و یکی از اصلی‌ترین بخش‌های بازارِ همه‌ی شهرهای بزرگ مثل اصفهان، شیراز، تهران، کرمان و…. به مسگرها تعلق داشت.
فهرست:
هر چند با پیداشدن سروکله‌ی ظروف آلومینیومی و تفلون در آشپزخانه‌ها، ظروف مسی کم‌کم به فراموشی سپرده شدند اما این روزها به خاطر اشتیاقِ مردم به سبک زندگی سالم، دوباره استفاده از آنها رایج شده است. در ادامه‌ی این مطلب قرار است شما را با شیوه‌های استفاده و نگهداری از ظروف مسی آشنا کنیم تا بتوانید از ارثیه‌های مسیِ مادربزرگتان به بهترین شکل استفاده کنید!
انواع ظروف مسی کدامند؟
اگر خیال کرده‌اید موقع خرید ظروف مسی، تنوع مدل‌ها سردرگمتان نمی‌کند، سخت در اشتباهید! ظروف مسی با توجه به مدلِ تولیدشان انواع مختلفی دارند:
- ظروف مسی ماشینی: ویژگی این نوع که توسط دستگاه‌های پرس و خم‌کاری تولید می‌شود، داشتن خط‌های افقی و موازی روی بدنه و صاف‌بودن کامل سطح آن است. (در این ظروف اثری از چکش‌کاری وجود ندارد) این مدل نسبت به سایر مدل‌ها ارزان‌تر است.
- ظروف مسی نیمه‌ماشینی (یا اگر از آن طرف ببینیم نیمه‌چکش‌کاری‌شده!): این نوع ظروف ابتدا توسط ماشین تا حد زیادی خم‌کاری می‌شوند و سپس به وسیله‌‌ی مسگران آن‌قدر چکش می‌خورند تا به شکل نهایی برسند.
- ظروف مسی چکش‌کاری‌شده: اگرچه این ظروف ابتدا توسط دستگاه قالب‌گیری می‌شوند، اما تولید آنها در باقی مراحل توسط دست و چکش انجام می‌شود. همین مسأله باعث شده تا این مدل بیشترین قیمت را داشته باشد. طبیعتا هرچه میزان چکش‌کاری این ظروف بیشتر باشد و جای چکش‌ها ریزتر و منظم‌تر باشند، قیمت آن بیشتر می‌شود.
چرا ظروف مسی بخریم؟
مس فلزی بسیار رساناست که علاوه بر حفظ حرارات، آن را به صورت یکنواخت نیز توزیع می‌کند. از آنجایی که هیچ کارِ قدیمی‌ها بی‌حکمت نیست، پخت غذا در ظروف مسی هم فواید زیادی دارد که در ادامه آنها را با هم مرور کنیم:
- باعث جاافتادنِ بهتر غذا و خوشمزه‌ترشدنش می‌شود.
- پخت غذا را تسریع می‌کند.
- در صورت آسیب‌دیدگی قابل ترمیم است و به همین خاطر می‌توانید برای مدت طولانی از آن استفاده کنید.
- اگر پخت غذایی به کنترل دما نیاز داشته باشد، ماهیتابه‌ها و قابلمه‌های مسی بهترین گزینه هستند.
- سرخ‌کردنی‌ها در ظروف مسی تردتر از آب در می‌آیند.
- رنگ بسیار زیبایی دارند و سفره و آشپزخانه‌تان را زیباتر می‌کنند!
- مس خاصیت ضد میکروبی و قارچ‌کشی دارد و کلک ویروس‌ها را می‌کَند!
چطور ظروف مس اصل را از تقلبی تشخیص بدهیم؟
برای اینکه در بازار مثلِ حرفه‌ای‌ها خرید کنید و با یک نگاه مس اصل را از تقلبی تشخیص دهید، نکات زیر را به خاطر بسپارید:
- حواستان به رنگ باشد: رنگ ظروف مسی تقلبی متمایل به زرد است و درخشندگی کمتری دارد. درحالی‌که رنگ ظروف مسی اصل، متمایل به سرخ است. در واقع هر چه این سرخی بیشتر باشد، ظرف مسی‌تان مرغوب‌تر و خالص‌تر است.
- ظرف را وزن کنید: ظرف مسی را توی دست بگیرید و سنگینی آن را بسنجید. اگر بیش از حد سبک باشد، باید به اصل‌بودن آن شک کنید.
- ظاهربین باشید! هنگام خرید، بدنه‌ی ظرف را با دقت بررسی کنید، چون سطوح ظروف تقلبی معمولا پوسته‌پوسته می‌شوند.
هنگام استفاده از ظروف مسی به چه نکاتی دقت کنیم؟
هنگام استفاده از ظروف مسی، مراقب این نکات باشید:
- فلزِ مس می‌تواند سمی باشد: درست است که ترکیب‌شدن مقداری مس با غذا برای بدنِ انسان مفید است اما این مقدار باید بسیار اندک باشد، چون مصرفِ بیش از اندازه این ماده باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. (به همین خاطر هم است که داخلِ ظروفِ مسی را قلع‌کاری می‌کنند. در واقع رنگ سفیدِ درونِ ظروفِ مسی مربوط به همین لایه‌ی قلع است.)
- از شعله‌ها غافل نشوید: ظروف مسی در مجاورت شعله سیاه می‌شوند.
- مراقب اکسیدشدن ظروف مسی باشید: ظروف مسی گاهی استعداد بالایی در زنگ زدن دارند! بنابراین از نگه‌داشتنِ غذاهای اسیدی و بسیار ترش در این ظروف پرهیز کنید.
- اگر بار اولی است که از ظرفتان استفاده می‌کنید: ابتدا یک ابر نم‌دار را با خاکستر نرم ذغال روی سطوح داخلی ظرف بکشید و سپس آن را آبکشی کنید. با این کار سفیدی ظرفتان دوام بیشتری خواهد داشت. در ادامه می‌توانید مقداری شیر نیز در ظرفتان بریزید و پس از جوشیدن آن تمامی قسمت‌های داخل ظرف را با شیر بشویید. این کار علاوه بر ضدعفونی‌کردن، عمر قلع ظرفتان را نیز افزایش می‌دهد.
چطور از ظروف مسی مراقبت و نگهداری کنیم؟
نگهداری از ظروف مسی به دقت و حوصله زیادی احتیاج دارد. در ادامه با برخی از مهم‌ترین نکات برای مراقبت از ظروف مسی آشنا می‌شویم:
- از پختن غذاهای اسیدی در ظروف مسی خودداری کنید، چون ممکن است به لایه قلع درون ظرف آسیب بزنند. (تازه ممکن است به خاطر واکنش با مس، باعث مسمومیت هم بشوند. پس خیلی حواستان را جمع کنید.)
- برای شستن ظروف مسی از اسکاج‌های نرم یا ابر استفاده کنید تا لایه‌ی قلع آن خراش نیفتد. همچنین لازم است این توصیه‌ی دردناک را به شما بکنیم که گذاشتنِ ظروفِ مسی در ماشین ظرفشویی را فراموش کنید! شوینده‌های قوی ماشین ظرفشویی، روی ظروف مسی لکه می‌اندازند و به آنها آسیب می‌زنند.
- اگر می‌خواهید ظروف مسی‌تان همیشه درخشان و زیبا بمانند، بعد از شستشو حتما آنها را خشک کنید تا اثر لکه رویشان باقی نماند.
- اگر ظرفتان لک افتاد، سکته نکنید! بلکه یک تکه پیاز را خوب روی لکه بکشید تا برطرف شود.
چگونه سیاهی ظروف مسی را برطرف کنیم؟
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، پس بیایید راه‌های جلوگیری از سیاه‌شدن ظروف مسی را با هم مرور کنیم:
- برای شستشوی ظروف مسی از اسکاچ‌های زبر یا سیم استفاده نکنید.
- دور مایع‌های ظرفشویی قوی را خط بکشید.
- پس از شستشوی ظروف مسی آنها را خشک کرده و اجازه ندهید خیس و مرطوب باقی بمانند.
اگر با تمام تفاصیل قبلی، ظروف مسی‌تان سیاه شد: یک فنجان سرکه سفید را همراه یک قاشق غذاخوری نمک در مقداری آب حل کنید. سپس محلول به‌دست‌آمده را بجوشانید و ظرف‌هایتان را در آن قرار دهید. آن‌گاه منتظر بمانید تا براق شوند. بعد از سرد‌شدن ظرف‌ها، آنها را با صابون بشویید و سپس فورا خشکشان کنید.
[post id=36498]
سوالات متداول درباره نگهداری ظروف مسی
یک فنجان سرکه سفید را همراه یک قاشق غذاخوری نمک در مقداری آب حل کنید. سپس محلول به‌دست‌آمده را بجوشانید و ظرف‌هایتان را در آن قرار دهید. آن‌گاه منتظر بمانید تا براق شوند. بعد از سرد‌شدن ظرف‌ها، آنها را با صابون بشویید و سپس فورا خشکشان کنید.
ابتدا یک ابر نم‌دار را با خاکستر نرم ذغال روی سطوح داخلی ظرف بکشید و سپس آن را آبکشی کنید. با این کار سفیدی ظرفتان دوام بیشتری خواهد داشت. در ادامه می‌توانید مقداری شیر نیز در ظرفتان بریزید و پس از جوشیدن آن تمامی قسمت‌های داخل ظرف را با شیر بشویید. این کار علاوه بر ضدعفونی‌کردن، عمر قلع ظرفتان را نیز افزایش می‌دهد.
برای شستن ظروف مسی از اسکاج‌های نرم یا ابر استفاده کنید تا لایه‌ی قلع آن خراش نیفتد. همچنین لازم است این توصیه‌ی دردناک را به شما بکنیم که گذاشتنِ ظروفِ مسی در ماشین ظرفشویی را فراموش کنید! شوینده‌های قوی ماشین ظرفشویی، روی ظروف مسی لکه می‌اندازند و به آنها آسیب می‌زنند.
