برنج ایرانی بهترین گزینه؟ سفره که پهن می‌شود بوی خوشش خانه را پر می‌کند. قیمه و قورمه را نمی‌توان بدون آن تصور کرد. لوبیا پلو و عدس پلو و مخلوطی‌هایش حرف ندارد. خوش عطر، خوش طعم و مقوی. برنج جزء جدانشدنی سفره‌های ایرانی است؛ غذای محبوبی که عطر شالیزار را به خانه می‌آورد و به سفره‌های مهمانی و خودمانی جلا می‌دهد.
برنج هرچه دانه بلندتر، هر چه خوش ری‌تر، هر چه بو و برنگ دارتر، پرطرفدارتر، هرچه سالم و طبیعی‌تر، پرخاصیت‌تر؛ اما انگار این روزها معادله عوض شده و معیارها تغییر کرده است. به نظر شما این طور نیست؟!
فهرست:
برنج ایرانی محصولی حاصل رَنج دستانِ ایرانی
یک لحظه به تبلیغاتی که در مورد برنج شنیده‌اید فکر کنید؛ تبلیغاتی رنگارنگ که در اکثر آنها یک خانواده خوشحال و احتمالاً تعدادی میهمان خوشحال‌تر سعی دارند لذت خوردن برنج را به شما القا کنند. تبلیغاتی که چندسال قبل پایش به تلویزیون و رادیو باز شد، تبلیغاتی که بعد از چند وقت دل از همه برد و به آشپزخانه‌هایمان سرک کشید، تبلیغاتی که با کیسه‌های رنگی و مُهر صددرصد طبیعی باک‌های برنجمان را پر کرد، شد پلویی که قوت خانواده بود، شد برنجی که سفره مهمانی را پر می‌کرد، شد مناسب برای پخت در عروسی، رستوران و ختم. چرا؟! چون قیمت مناسب داشت. راحت و بدون دردسر پخته می‌شد و خوش‌ری بود.
مثلاً اگر از حواس خانمِ خانه نبود و برنج مدت طولانی روی گاز می‌ماند از شفته شدن خبری نبود! یا هنگام آبکش کردن، دانه‌هاش قد می‌کشید و به قول معروف مجلس‌پسند می‌شد، با یک لیوانش می‌توانستی چند نفر را سیر کنی! قدرتی خدا! انگار بعد از خیس شدن و پختن حجمش چند برابر می‌شد! غافل از این‌که بسیاری از برندها بزرگترین نقششان سفارشِ ساخت کیسه‌هایی با نام برندشان بود تا از برنج خارجی پر شود؛ محصولی که همه چیز داشت غیر از سلامتی، عطر و طعم طبیعی و خواص.
سفره ایرانی با طعم سرطان!
یکی می‌گوید آرسنیک دارد و سرب فراوان. یکی می‌گوید بذرش دستکاری ژنتیکی شده، دیگری بیانیه می‌زند تا بگوید مردم زهر و سرطان نخورند. اما حقیقت چیست؟ چه مدرکی بر آلودگی و خطر برنج‌های وارداتی وجود دارد؟
بررسی‌های انجام شده توسط یکی از اعضای ایرانی مؤسسه بین المللی تحقیقات برنج در مؤسسه تحقیقاتی برنج ایرانی نشان می‌دهد برنج‌های هندی وارداتی با توجه به ویژگی‌های غیر طبیعی که دارند مشکوک به دستکاری ژنتیکی هستند و مصرف آنها می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های گوارشی شود و سلامت انسان‌ها را به خطر بیندازد. به طور معمول در دنیا ارقام جدید برنج پس از طی مراحل مختلف آزمایش می‌شود و اثبات نتایج آن به ثبت می‌رسد اما برنج‌های وارداتی از سوی هیچ مرجعی به ثبت نرسیده‌اند و ساختار آنها کاملاً ناشناخته است.
خصوصیات متعددی از جمله ضد آفت بودن، خاصیت رژیمی، قدبلند بودن برنج‌ها و کیفیت بالای پخت برای برنج‌های هندی وارداتی مطرح است در حالی که هنوز هیچ رقم برنج طبیعی در دنیا وجود ندارد که همه این خصوصیات را به طور یکجا داشته باشد. این برنج ها به گونه‌ای است که هر اندازه در آب جوش حرارت می‌بیند به اصطلاح شل یا له نمی‌شود.
ادعای ضد آفت بودن این برنج‌ها نیز احتمال استفاده از مواد شیمیایی را در تولید این برنج‌ها تقویت می‌کند. از طرفی برنج وارداتی که با شاخصه قدبلندی شناخته می‌شود هیچ ارزش غذایی ندارد. با همه این تعاریف بعضی‌ها معتقدند برنج‌های وارداتی هیچ مشکلی ندارد اما پاسخ مسئولان هند به همه شک و تردیدها پایان می‌دهد.
هندی‌ها می‌گویند: «برنج‌هایمان آلوده‌اند!» رییس مرکز تحقیقات پیشرفته کشاورزی پنجاب هند اعلام کرده مناطق زیادی از منطقه پنجاب مرکز اصلی فلزات سنگینی مانند آرسنیک، کادمیوم و سرب بوده و اگر در این مناطق کشت و زرع انجام شود، قطعاً محصولات تولیدی مانند برنج شامل این نوع ترکیبات سمی و خطرناک خواهند بود و نکته اینجاست که برنج‌های وارداتی از نوع درجه سه بوده و در کشور تولیدکننده هیچ‌گونه مصرفی ندارد و حتی به هیچ کشور اروپایی نیز وارد نمی‌شود.
سم‌های که می‌خوریم…
- فنول: یک ماده شمیایی که به شدت سرطان‌زاست؛ سرطان معده، روده و اندام گوارشی.
- سم آرسنیک: این ماده با ورود به بدن سیستم گوارش را دچار اختلال کرده و با تداوم مصرف منجر به مرگ مصرف‌کننده می‌شود. آرسنیک برای ساخت حشره‌کش‌‌ها استفاده می‌شود به همین دلیل برنج‌های وارداتی در برابر جانوران موذی و فساد مقاومند.
- سرب: فلزی که کلیه‌ها را از بین می‌برد، باعث بیماری‌های کبدی می‌شود و به سیستم عصبی مرکزی و محیطی آسیب می‌زند. میزان جذب سرب در کودکان بیشتر است و کندذهنی را به دنبال دارد.
برنج ایرانی به علت داشتن خاک مناسب کمترین مصرف کود و سم را داشته و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اروپا، برنج اعلای ایرانی را مصرف می‌کنند و دولتی‌ها می‌گویند برنج ایران به ۶۰ کشور دنیا صادر می‌شود.
از برنج دانه‌مرغی تا برنج دانه‌بلند
در بعضی از برنج‌های به اصطلاح وارداتی خبری از شالیزار نیست. برنج‌ها در کارخانه‌های صنعتی تولید می‌شوند. تولیدکنندگان با خرید برنج‌های دانه‌مرغی با قیمتی بسیار پایین، آنها را به خمیر تبدیل می‌کنند. هنگام تولید، افزودنی‌هایی به برنج اضافه می‌شود که هنوز مهر تأیید بهداشت را بر پیشانی ندارند. دستگاه‌های برنج‌ساز چینی با قیمت‌های بسیار پایین به تعدادی از کارخانه‌ها و شرکت‌های وطنی هم راه پیدا کرده است. این برنج‌ها بر پایه یک فرمولاسیون و با ترکیب افزودنی‌هایی، فرآوری شده و با نام برنج صددرصد ایرانی و طبیعی در بازار به فروش می‌رسند و در قابلمه‌های خانم‌های ایرانی قد می‌کشد.
چند پیشنهاد
یکی از مهم‌ترین علت‌های خرید برنج خارجی قیمت پایین آن است اما کدبانوهای ایرانی می‌توانند با چند ترفند هم اقتصاد خانواده را کنترل کنند هم برنج ایرانی بخرند:
- برای مصرف روزانه برنج نیم‌دانه و شکسته بخرید. اگر سری به برنج‌فروشی‌ها بزنید می‌بینید که نیم‌دانه مانند نامش نصف قیمت برنج دانه‌بلند به فروش می‌رسد. با این کار خاصیت برنج طبیعی را دارید هم پول کمتری خرج کرده‌اید.
- خرید برنج را به اوایل پاییز موکول کنید که برداشت برنج تمام شده و اغلب کشاورزان محصولاتشان را برای فروش گذاشته‌اند.
- اگر می‌توانید از خود کشاورز یا بازارهای بدون واسطه بخرید تا با قطع واسطه‌ها هزینه کمتری می‌پردازید.
- برنج شمال، مرغوب‌ترین خوش طعم‌ترین برنج ایرانی است و البته گران‌ترین؛ اما شما می‌توانید برنج‌های مانند چمپا، عنبربو و لنجان که در نقاط جنوبی کشور کشت‌می شوند را انتخاب کنید؛ همان خاصیت با قدی کوتاه‌تر و قیمتی مناسب.
- تنظیم وعده‌های غذایی به آش، سوپ، ماکارونی و غذاهای نانی. با کاهش مصرف برنج می‌توانید چند وعده در هفته برنج بخورید البته برنجی که سالم و طبیعی است نه سرطان‌زا و مصنوعی.
پای حرف یک شالیکار
سکینه یکی از بانوان شالیکار است. او ۴۵ سال دارد و می‌گوید:
درآمد و اشتغال او و همسرش کاشتن و فروختن برنج است. از سبزکردن شلتوک و خزانه گرفتن تا نشاء،وجین و درو، همپای همسرش کار می‌کند، نه تنها او بلکه همه زنان روستا. به خاطر ایستادن‌های طولانی و کارهای سنگین انواع بیماری‌های مفصلی آزارش می‌دهد. زیر باران تا زانو در گل فرو می‌رود. در ظل آفتاب تابستان برنج‌ها را دسته می‌کند فقط به امید این که با برداشت محصول و فروش آن گره‌ای از زندگی‌اش باز کند. برنج خارجی کمر او و همسرش را شکسته است.
