در ستایش زیتون همین بس که تمام اجزای درخت آن، از میوه گرفته تا برگ و چوب، کاربردهای زیادی دارد. درخت زیتون آنچنان در تمدنِ انسان‌ها ریشه دوانده که به نماد و فرهنگِ برخی کشورها تبدیل شده است.
از شاخه‌های زیتونی که در مقبره فراعنه مصر پیدا شده تا اولین مشعل المپیک که با شاخ و برگ زیتون روشن شده، زیتون همواره در گذر زمان نمادی از شکوه، صلح، خرد، باروری، قدرت و خلوص بوده است.
فهرست:
در این یادداشت می‌خواهیم با انواع زیتون و خواص آن آشنا شویم. با ما همراه باشید:
چند نوع زیتون داریم؟
زیتون‌ها به طور کلی به دو نوع سبز و سیاه تقسیم می‌شوند. البته زیتون زرد، بنفش و قرمز هم داریم! از بین همه‌ی اینها زیتون سبز، بیشتر از همه در دنیا کشت می‌شود و مصرف دارد.
بعضی‌ها فکر می‌کنند زیتون سیاه همان زیتون سبز است که بیشتر روی درخت مانده و رسیده! اما این دو زیتون از دو گونه کاملا متفاوت هستند. با این حال ارزش غذایی‌شان تقریبا یکسان است و زیتون سیاه صرفا چربی بیشتری دارد.
تا یادم نرفته این را هم بگویم که زیتون سیاه بیشتر در اسپانیا و ایتالیا کشت می‌شود و در کشور ما به دلیل شرایط آب و هوایی رشد خوبی ندارد. به همین خاطر قیمت نسبتا بالایی هم دارد.
انواع زیتون بر اساس شیوه تخمیر چیست؟
زیتون بعد از آنکه از درخت چیده می‌شود به دلیل تلخی زیاد بلافاصله قابل خوردن نیست و باید تخمیر شود. فرآوری زیتون بسته به شیوه فراوری آن ممکن است از چند روز تا چند ماه طول بکشد. تلخی‌زدایی از این میوه دوست‌داشتنی به چهار روش انجام می‌شود:
- تلخی‌زدایی با هیدروکسید سدیم (سود)
- تلخی‌زدایی با آب معمولی (این روش مخصوص زیتون شکسته است)
- تلخی‌زدایی با نمک
- تلخی‌زدایی با باکتری‌های مفید (این عمل به وسیله باکتری لاکتوباسیوس پلانتاروم انجام می‌شود)
انواع زیتون در ایران کدام است؟
شاید برایتان جالب باشد که بدانید ایران بزرگترین ذخیره ژنتیکی زیتون خاورمیانه را دارد. به عنوان مثال فقط در ایستگاه تحقیقاتی طارم زنجان از ۶۰ رقم زیتون و ۲۰۰ ژنوتیپ آن که از سراسر جهان گردآوری شده نگهداری می‌شود. با این‌حال معروف‌ترین زیتون‌هایی که در ایران کشت می‌شوند اینها هستند: زیتون زرد، زیتون روغنی، زیتون ماری، زیتون شنگه، زیتون زردگلوله، زیتون فیشمی و زیتون دزفول.
زیتون ایرانی عمدتا در باغ‌های طارم و رودبار کاشته می‌شوند، با این‌حال در شهرهای دیگر کشور نیز می‌توان از این میوه خوش‌خوراک سراغ گرفت. به خصوص در جنوب کشور.
انواع زیتون خارجی کدام است؟
زیتون‌های خارجی مسیر دور و درازتری را برای رسیدن به سفره ما پیموده‌اند و از کشورهایی مثل اسپانیا، فرانسه، ایتالیا و سوریه سر و کله‌شان پیدا شده.
معروف‌ترین زیتون‌های خارجی عبارتند از: کنسروالیا، والانولیا، آربکین، لچینو، ابوسطل، جلت، کرونایکی، بلیدی، پیکوال و سیسیل.
زیتون چه خواصی برای سلامتی دارد؟
اگر فواید شگفت انگیز زیتون را بدانید بیشتر به این میوه جذاب علاقه پیدا خواهید کرد. زیتون نه تنها از پوکی استخوان و فشار خون بالا جلوگیری می‌کند، بلکه یک آرام‌بخش طبیعی است. از خواصش برای پوست و مویتان هم که دیگر نگوییم!
همچنین این میوه خوشمزه سرشار از ویتامین E، آهن، مس، کلسیم و سدیم است. بیایید این خواص را به شکل خیلی خلاصه با هم مرور کنیم:
۱. پیشگیری از پوکی استخوان
مصرف منظم زیتون و فراورده‌های آن به خاطر سرشاربودن از کلسیم، به قوی‌شدن استخوان‌هایتان کمک کرده و از پوکی آن‌ها در سنین بالاتر جلوگیری می‌کند.
۲. پیشگیری از سرطان
مطالعات نشان می‌دهد که بعد از خوردن زیتون سطح گلوتاتیون خون – که یک آنتی اکسیدان قوی است – به‌طرز عجیبی در بدن افزایش پیدا می‌کند. این آنتی‌اکسیدان با کاهش رشد میکروارگانیسم‌ها به پیشگیری از سرطان کمک می‌کند.
۳. کاهش فشار خون
پزشکان می‌گویند مصرف زیتون و روغن زیتون به کاهش فشار خون کمک می‌کند. به علاوه اسید چرب موجود در آن سطح کلسترول را در بدن کنترل کرده و از قلب شما در برابر بیماری‌های عروقی محافظت می‌کند.
۴. کمک به سلامت پوست
این ویژگی خاص زیتون سبب شده تا خانم‌های زیادی طرفدار این میوه دوست‌داشتنی باشند. حتما شما هم شنیده‌اید که می‌گویند روغن زیتون یک جور اکسیر جوانی است چون پوست شما را از این رو به آن رو می‌کند! اگرچه این جمله کمی اغراق‌آمیز است اما نمی‌توان از اثر شگفت‌انگیز زیتون بر پوست و مو چشم‌پوشی کرد.
کافیست یکبار برای رفع جوش‌ها، افزایش لطافت پوست، تسکین اگزما و پسوریازیس و کاهش چین و چروک‌های پوست از زیتون یا روغن آن استفاده کنید تا خودتان اثرش را ببینید.
[post id=28795]
۵. سایر خواص
برخی دیگر از خواص زیتون عبارتند از:
- بهبود زخم‌های گوارشی
- کمک به درمان نقرس
- پیشگیری از آسم و درمان آن
- کمک به تقویت قوای جنسی
- کمک به درمان روماتیسم
- تسکین درددندان (این یکی از خواص برگ زیتون است)
مصرف زیتون چه عوارضی دارد؟
زیتون اگرچه فایده‌های زیادی برای سلامت بدن دارد، اما برخی از گروه‌ها باید در مصرف آن احتیاط کنند:
- زنان باردار و شیرده: یکی از دوره هایی که نباید در طول آن زیتون مصرف کرد، دوره بارداری و شیردهی است. همچنین بهتر است خانم‌ها در دوران پریودی از مصرف بیش از حد عصاره و جوشانده برگ زیتون خودداری کنند.
- افرادی که قصد لاغرشدن دارند: اگر دنبال لاغری هستید زیاد سراغ زیتون نروید چون هر ۱۰۰ گرم زیتون پرورده حاوی ۲۰۰ کالری است!
- افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند: از آن‌جایی که ممکن است برخی از زیتون‌ها با مواد شیمیایی شیرین شده باشند، بهتر است افرادی که دستگاه گوارش حساسی دارند سراغ زیتون نروند. مگر این‌که آن را از جای معتبری تهیه کرده باشند.
زیتون را چطور نگه داریم؟
بهترین روش برای نگهداری از زیتون ریختن آن در شیشه‌های حاوی آب نمک است، چرا که ماندگاری آن را بیشتر می‌کند. غوطه‌ورکردن زیتون در روغن نیز روش مناسبی است. در این حالت می‌توانید به ظرف زیتون سبزیجات یا مواد معطر هم اضافه کنید.
البته کلا سعی کنید زیتون را برای مدت طولانی نگه ندارید. به علاوه حواستان باشد بلافاصله بعد از خرید آن را در یخچال بگذارید.
سوالات متداول درباره انواع و خواص زیتون
بهترین روش برای نگهداری از زیتون ریختن آن در شیشه‌های حاوی آب نمک است.
زیتون نه تنها از پوکی استخوان و فشار خون بالا جلوگیری می‌کند، بلکه یک آرام‌بخش طبیعی است. همچنین این میوه خوشمزه سرشار از ویتامین E، آهن، مس، کلسیم و سدیم است.
معروف‌ترین زیتون‌هایی که در ایران کشت می‌شوند اینها هستند: زیتون زرد، زیتون روغنی، زیتون ماری، زیتون شنگه، زیتون زردگلوله، زیتون فیشمی و زیتون دزفول.
