دانه‌های ریز و درشت حبوبات با آن شکل و شمایل جذاب و طعم بی‌نظیرشان طرفداران بسیاری در دنیا دارند. به خصوص در میان گیاه‌خواران. چرا که به عنوان یک منبع سرشار از پروتئین، جایگزین مناسبی برای گوشت به‌حساب می‌آیند. در این یادداشت با انواع حبوبات و خواص آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
[post id=37428]
فهرست:
۱. نخود زرد
نخود زرد از آن حبوباتی است که در کشور ما طرفدران زیادی دارد (آبگوشت‌خورها می‌دانند داریم از چی حرف می‌زنیم!) اما کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که از تاریخچه و خواص این خوراکی شگفت‌انگیز آگاه باشد.
بوته این گیاه از هزاران سال پیش در مدیترانه و بین‌النهرین کشت می‌شده است. نخود یا همان حُمص به سه دسته زرد (سفید)، بری (وحشی) و سیاه تقسیم می‌شود. طبع این خوراکی گرم و خشک است و به‌تنهایی یک غذای کامل محسوب می‌شود.
نخود زرد چه خواصی برای سلامتی دارد؟
نخود سرشار از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد معدنی، مواد مغذی، منیزیم، اسیدفولیک، روی، فسفر و کلسیم، روی، آهن، پتاسیم، نشاسته، ویتامین B6 و ویتامین C است و اطبای سنتی آن را یک تقویت‌کننده حرارت برای ریه و کمر، یک تولیدکننده طبیعی خون و یک اشتهاآور قوی به حساب می‌آورند. به علاوه این خوراکی درد سینه، عفونت ریه و گرفتگی صدا را نیز برطرف می‌کند و با کاهش کلسترول بد خون باعث بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود.
نخود همچنین سلامت استخوان‌ها و پوست را تأمین می‌کند و جلوی ریزش مو و شوره را می‌گیرد. به علاوه نیروی جنسی و حافظه را تقویت کرده و به درمان کم‌خونی کمک می‌کند. همچنین جلوی تشکیل سنگ کلیه را گرفته و خوابی آرام را برای شما به ارمغان می‌آورد.
آب نخود نیز ملین است و روده‌ها را پاکسازی کرده، کرم شکم و روده را از بین برده و مجاری ادراری را ضدعفونی می‌کند. نخود برای بیماری‌هایی که از بلغم و سودا سرچشمه می‌گیرند نیز مفید است و طبع را اصلاح می‌کند.
چطور نخود زرد بخوریم؟
مصلح نخود شوید، زیره، سکنجبین، خشخاش، گلنگبين، نمک و پودر خردل است. البته بهتر است در مصرف آن افراط نکنید؛ چرا که نفاخ است و ممکن است معده‌های حساس را اذیت کند. راستی خوب است همراه نخود و تا یک ساعت بعد از آن آب ننوشید.
۲. نخود سیاه
این‌که می‌گویند فلانی را فرستاده‌اند پی نخود سیاه، ضرب‌المثل بی‌راهی نیست؛ چرا که نخود سیاه در ایران بسیار کمیاب است و بیشتر به شکل لپه پیدا می‌شود.
نخود سیاه چه خواصی برای سلامتی دارد؟
نخود سیاه از نخود زرد کوچک‌تر بوده و طبعش گرم و خشک است. این خوراکی کمابیش همان خاصیت‌ها و مضرات نخود زرد را دارد؛ اما اطبای طب سنتی خواص آن را قوی‌تر از نخود زرد می‌دانند. نخود سیاه به تخلیه فضولات بدن، پاکسازی کبد، بهبود زردی و یرقان و درمان استسقا و جذام کمک می‌کند.
۳. لپه
خورشت قیمه و کوفته تبریزی از معروف‌ترین غذاهایی هستند که با لپه یا نخود دو نیم‌شده پخته می‌شوند.
لپه چه خاصیت‌هایی برای سلامتی دارد؟
لپه تقریبا همان خواص نخود را دارد با این تفاوت که هضمش راحت‌تر است و کمتر باعث تقویت قوای جنسی می‌شود.
۴. لوبیا چیتی
خوراک لوبیا یکی از محبوب‌ترین غذاهایی است که با این خوراکی تهیه می‌شود. این لوبیای تپل بامزه گاهی حتی جایگزین لوبیا قرمز در قورمه‌سبزی هم می‌شود.
لوبیا چیتی چه خواصی برای سلامتی دارد؟
طبع لوبیا چیتی گرم و تر است و سرشار از انواع آنتی‌اکسیدان‌ها، مس، منیزیم، فسفر، روی، فولات، ید، فلاونوئیدها، ویتامین‌های گروه B (یعنی B1، B2، B3، B6)، ویتامین C، پتاسیم، آهن، سلنیوم، مولیبدن، کلسیم، منگنز، فیبر و پروتئین است.
لوبیا چیتی اشتها را کاهش می‌دهد و درد بیماری‌های رماتیسم و سیاتیک را کمتر می‌کند. به علاوه به رفع مشکلات پوستی و آکنه کمک می‌کند و سلامت قلب را ارتقاء می‌دهد.
پیشگیری از دیابت، رفع ریزش مو، درمان یبوست، تامین انرژی مورد نیاز ورزشکاران، کاهش وزن، درمان کلسترول بالای خون، مبارزه با انواع سرطان، تقویت حافظه، بهبود سیستم عصبی، حفظ سلامت سیستم گوارش و کمک به هضم غذا برخی دیگر از خواص این خوراکی شگفت‌انگیز هستند.
چطور لوبیا چیتی بخوریم؟
حواستان باشد که اگر مبتلا به سنگ کلیه هستید یا معده حساسی دارید، در مصرف آن افراط نکنید. البته حتی در این حالت نیز لازم نیست لوبیا را کاملا کنار بگذارید چون مصرف متعادل آن ادرارآور بوده و به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند. روغن زیتون، دارچین، زنجبیل، فلفل، خردل، نمک، آویشن و سرکه مصلح لوبیا چیتی هستند.
۵. لوبیا قرمز
لوبیا قرمز بیشتر برای تهیه انواع آش و خورشت کاربرد دارد و طبع آن گرم و تر بوده و در بسیاری از خواص با لوبیا چیتی اشتراک دارد.
لوبیا قرمز چه خواصی برای سلامتی دارد؟
لوبیا قرمز باعث کاهش سطح کلسترول بد، درمان فشارخون، عضله‌سازی، بازیابی توان در ورزشکاران، تقویت قلب و استخوان‌ها و دندان‌ها، کاهش قند خون و درمان بیماری‌های پوستی می‌شود. به علاوه در پیشگیری از سرطان، نقرس، یبوست، کبد چرب و میگرن نقش دارد و قوای جنسی را نیز تقویت می‌کند.
چطور لوبیا قرمز بخوریم؟
لوبیا قرمز دیرهضم است و مصرف بیش از حد آن باعث نفخ، ورم شکم و معده، اختلالات و آسیب‌های مغزی، سقط جنین در سه‌ماهه اول بارداری و اسهال و استفراغ می‌شود.
مصرف آن در زمان قاعدگی نیز توصیه نمی‌شود، چرا که خون‌ریزی را افزایش می‌دهد. همچنین بهتر است افرادی که مبتلا به یبوست حاد هستند یا سندرم روده تحریک پذیر دارند، از مصرف آن خودداری کنند. مصلح لوبیا قرمز نعنا و پونه تازه یا عرق نعنا و عرق پونه یا عرق زنیان، زیره، زنجبیل، روغن زیتون، آویشن و دارچین است.
۶. لوبیا سفید
لوبیا سفید یکی از آن حبوباتی است که از قدیم در رژیم غذایی ایرانیان وجود داشته است. این خوراکی یک‌جورهایی برادر دوقلوی نخود در طبخ غذاهایی مثل آبگوشت به حساب می‌آید!
لوبیا سفید چه خواصی برای سلامتی دارد؟
لوبیا سفید نسبت به لوبیا قرمز طبع معتدل‌تری دارد اما غلظت خون را بیشتر می‌کند. بیشتر خواص این خوراکی با هم‌خانواده‌هایش یکسان است.
چطور لوبیا سفید بخوریم؟
اگر در هضم غذاها مشکل دارید بهتر است لوبیا سفید نخورید یا آن را به مقدار خیلی کم مصرف کنید.
۷. لوبیا چشم بلبلی
ساده‌ترین غذایی که می‌شود با لوبیا چشم بلبلی درست کرد لوبیاچشم بلبلی پلوست. با این حال توصیه ما به شما این است که از انواع خوراک‌ها و خورشت‌هایی که می‌توان با این بنشن تهیه کرد، غافل نشوید؛ غذاهایی مثل ترشی گورما (یک خورشت آذربایجانی)
لوبیا چشم بلبلی چه خواصی برای سلامتی دارد؟
لوبیا چشم بلبلی طبعی گرم و تر دارد و در بسیاری از خواص با سایر لوبیاها مشترک است. این لوبیا فاقد کلسترول بوده و کرم روده را دفع می‌کند. به علاوه به درمان بیماری‌هایی مثل اسهال خونی نیز کمک می‌کند و سلامت پوست، مو و ناخن را بهبود می‌بخشد.
چطور لوبیا چشم‌بلبلی بخوریم؟
سعی کنید در مصرف این لوبیا میانه‌رو باشید، چرا که مصرف بیش از اندازه آن باعث ایجاد خلط‌های غلیظ و خواب‌های پریشان می‌شود.
۸. لوبیا عروس
شاید کمتر نام لوبیا لیما یا لوبیا کریمس یا همان لوبیا عروس را شنیده باشید، اما خوب است بدانید که این لوبیا خواص زیادی برای سلامتی دارد. طبع لوبیا عروس که ظاهری بسیار زیبا و جذاب دارد، گرم مایل به متعادل است و در تهیه انواع غذاها مثل لوبیاپلو، خوراک سبزیجات، انواع سالاد، انواع سوپ، انواع خورشت و کتلت کاربرد دارد.
[post id=16444]
۹. عدس سبز
عدس‌پلو و عدسی مشهورترین غذاهایی است که می‌توان با عدس تهیه کرد. این بنشن طبعی سرد و خشک دارد و با مزاج افرادی که طبع گرمی دارند، سازگارتر است.
عدس چه خواصی برای سلامتی دارد؟
عدس یکی از خون‌سازترین حبوبات موجود است و به درمان جوش‌ها و دمل‌های پوستی کمک می‌کند. به علاوه خون‌ریزی دوران قاعدگی را نیز کاهش می‌دهد.
چطور عدس بخوریم؟
مصرف عدس باعث رقت قلب و تولید خون سوداوی (یعنی خون تیره و غلیظ) می‌شود. حکما معتقدند این خوراکی تاحدی قابض است و به دلیل تولید سودا، باعث بروز واریس، هموروئید و ایجاد توده‌های زیر پوستی می‌شود.
اطبای سنتی نیز بر این باورند که مصرف عدس قوای جنسی و بینایی را ضعیف کرده و باعث گرفتگی عضلات، رشد موهای زائد، لک و خال‌های تیره، شکستن ناخن، اختلال خواب و افزایش غم و افسردگی می‌شود.
مصلح عدس روغن یا کره حیوانی، روغن کنجد، روغن بادام شیرین، سرکه، پونه، مرزه، زعفران و گلپر است.
۹. عدس زرد
عدس زرد گونه‌ای از عدس سبز است که در ایران به صورت گسترده کاشته می‌شود. مهم‌ترین امتیاز این بنشن کیفیت بالا و زمان پخت کم آن است.
۱۰. دال عدس (عدس قرمز)
اگر دنبال یک غذای انرژی‌زا می‌گردید، از مصرف دال‌عدس یا عدس قرمز در وعده صبحانه غافل نشوید. طبع این عدس گرم و خشک است.
[post id=6442]
دال عدس چه خواصی برای سلامتی دارد؟
مصرف عدس قرمز باعث تقویت دستگاه گوارش، بهبود عملکرد روده و معده، تحریک اشتها، بهبود گردش خون، درمان دردهای استخوان و مفاصل، کاهش تشنگی، افزایش حرارت کبد و پیشگیری از مشکلات صفراوی می‌شود.
دال عدس برای سالمندان و افرادی که دچار آرتروز هستند نیز بسیار مفید است، چرا که منبعی غنی از ویتامین‌های گروه B ببه حساب می‌آید و سرشار انواع اسید آمینه، آهن، کلسیم، فسفر، پروتئین و … است. تقویت بینایی، بهبود عملکرد قلب و کاهش قند و کلسترول بد خون نیز از دیگر خاصیت‌های این خوراکی مغذی است.
۱۱. ماش
کته ماش مشهورترین غذایی است که با ماش تهیه می‌شود. این بنشن پرخاصیت جانشین مناسبی برای عدس است و بسیاری از مضرات آن را نیز ندارد. طبع ماش سرد و خشک است، اما اگر پوستش را بکنید مزاجش معتدل‌تر می‌شود.
ماش چه خواصی برای سلامتی دارد؟
ماش برای تقویت بینایی و اعصاب مفید است و باعث تولید خون با کیفیت می‌شود. کاهش وزن، صفرا، فشار خون و کلسترول از دیگر خواص این بنشن است. ماش سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت کرده و یک خوراکی مفید برای دوران سرماخوردگی است.
چطور ماش بخوریم؟
مصلح ماش، روغن بادام شیرین، سماق، تخم کافشه، خردل، دارچین، زنجبیل، زیره، فلفل و میخک است.
۱۲. باقلا
باقلا یا باقالا یا باقالی به دو شکل تازه و خشک‌شده به مصرف می‌رسد. شویدباقالا، باقالاقاتق، باقالاروغن، دم‌پختک و انواع دلمه از معروف‌ترین غذاهایی هستند که با باقالا پخته می‌شوند. از انواع این بنشن می‌توان به باقالای معمولی و پاچ‌باقالا اشاره کرد.
باقلا چه خواصی برای سلامتی دارد؟
طبع باقالای تازه سرد و تر است، اما باقالای خشک طبع سرد و خشکی دارد. مصرف این خوراکی باعث استحکام استخوان شده و از ابتلا به سرطان‌های مری و معده جلوگیری می‌کند. تقویت سیستم ایمنی و هوش، درمان سرفه‌های خشک، تمیز‌کردن دستگاه گوارشی، بهبود روماتیسم، کمک به درمان میگرن و کاهش یبوست از دیگر خواص این بنشن است.
چطور باقلا بخوریم؟
مصلح باقالا گلپر، آویشن، فلفل و پونه است.
سوالات متداول درباره انواع حبوبات
آب نخود ملین است و روده‌ها را پاکسازی کرده، کرم شکم و روده را از بین برده و مجاری ادراری را ضدعفونی می‌کند.
اطبای سنتی بر این باورند که مصرف عدس قوای جنسی و بینایی را ضعیف کرده و باعث گرفتگی عضلات، رشد موهای زائد، لک و خال‌های تیره، شکستن ناخن، اختلال خواب و افزایش غم و افسردگی می‌شود.
ماش جانشین مناسبی برای عدس است و بسیاری از مضرات آن را نیز ندارد.
