پای درد و دل‌های هر بابابزرگ و مامان‌بزرگی که بنشینید، حتما لابه‌لای حرف‌هایشان شکایت از دردپا را هم خواهید شنید؛ مشکلی که بخش زیادی از آن محصول سبک زندگی ناسالم و مهم‌تر از همه پوشیدن کفشهای نامناسب است.
اگر می‌خواهید پاهایتان تا تولد هزار و یک سالگی‌تان(!) همچنان مثل بنز کار کنند، این مطلب را تا انتها بخوانید. ما در این مطلب بعد از بررسی تاثیر کفش بر سلامتی پا و بدن، سراغ ویژگی‌های کفشهای مناسب و نامناسب رفته‌ایم.
فهرست:
این مطلب را هم از دست ندهید: با بهترین مدل‌های کفش ورزشی زنانه آشنا شوید + راهنمای خرید
اثرات کوتاه‌مدت کفش نامناسب بر سلامت پا و بدن
پا آن قدر عضو حساس و زودرنجی است که اگر برایش یک کفش غیراستاندارد انتخاب کنید، فورا نارضایتی خودش را با نشانه‌های مختلف اعلام می‌کند! بیایید با برخی از این نشانه‌ها آشنا شویم:
- میخچه
- تاول
- پینه
- تعریق بیش از حد پا
- بوگرفتن پا
- رشد قارچ و باکتری
- خشکی پوست پا
- درد پاشنه
اثرات بلندمدت کفش نامناسب بر سلامت پا و بدن
یک کفش نامناسب شاید در یکی‌دو هفته اول اثرات منفی خودش را نشان ندهد (که معمولا می‌دهد!) ولی در بلندمدت باعث مشکلات متعددی برای سلامتی پای شما می‌شود. از جمله:
- فرورفتن ناخن در گوشت
- کمردرد
- درد مفصل
- بدشکل‌شدن انگشتان پا (انگشت چکشی)
- ایجاد زخم در پای افراد دیابتی
- صاف‌شدن قوس کف پا
- تورم مچ پا
- کجی شست پا (بونیون)
تأثیر کفش مناسب بر جنبه‌های مختلف سلامتی پا و بدن
یک کفش استاندارد صرفا باعث بهبود سلامت پاهایتان نمی‌شود، بلکه حال تمام اعضای بدنتان را چندین درجه بهتر می‌کند! (عکسش هم در مورد کفشهای نامناسب صادق است.) در ادامه با تأثیر کفش مناسب بر جنبه‌های مختلف سلامتی پا و بدن آشنا می‌شویم:
تأثیر کفش در حفظ تعادل بدن
کفشهای پاشنه‌بلند تاثیرات منفی زیادی روی وضعیت قرارگیری بدن، تعادل و راه‌رفتن دارند و به همین خاطر ممکن است حتی باعث زمین‌خوردن شوند. به همین دلیل بهتر است سراغ کفش‌هایی بروید که پاشنه‌ی آن‌ها ۲.۷ سانتی‌متر یا کمتر باشد.
تأثیر کفش بر حفظ سلامتی قلب
یکی از مشکلاتی که با افزایش سن و پا گذاشتن به دنیای پیری به وجود می‌آید، تضعیف تدریجی گردش خون در بدن است. انتخاب کفش راحت و مناسب می‌تواند با کاهش فشار بر بافت‌ها و رگ‌های پا، روند گردش خون را در این قسمت از بدن بهبود ببخشد و فشار کمتری به قلب وارد کند.
تأثیر کفش بر دردهای عضلانی
یک کفش نامناسب می‌تواند تهدیدی تمام عیار برای تمام عضلات بدنتان باشد. از عضلات ساق و ران گرفته تا پهلو و لگن و حتی شانه و گردن. بیخود نیست که می‌گویند پا قلب دوم آدم است!
این مطلب را هم از دست ندهید: چگونه انواع پیراهن مردانه را با شلوار و کفش ست کنیم؟
تأثیر کفش بر تناسب وزن و اندام
یک کفش مناسب می‌تواند فرایند ورزش را برایتان خوشایند‌تر و آسان‌تر کند. کفشهای استاندارد ورزشی علاوه بر جلوگیری از مصدومیت و آسیب‌دیدگی، می‌توانند به چابکی شما نیز بیفزایند، چرا که به هنگام پوشیدن آن‌ها می‌توانید به راحتی در جهت‌های مختلف تغییر مسیر بدهید و باسرعت و دقت بیشتری حرکات ورزشی را انجام بدهید.
تأثیر پاشنه و پنجه کفش روی سلامتی بدن
کفشهای پاشنه‌بلند خوشگل و تودل برو هستند ولی مثل تمام خوشگل‌های عالم هزار و یک‌جور دردسر هم دارند! از واریس و آرتروز و رگ‌به‌رگ‌شدن پاها و مشکلات زانو گرفته تا آسیب عضلانی و حتی مشکلات ادراری! (پوشیدن کفش پاشنه بلند در بلند مدت باعث ایجاد بیماری «لوردوز» می‌شود؛ یک بیماری اغلب دردناک که سبب ایجاد فشار روی اعصاب کمر و عفونت دستگاه ادراری می‌شود.)
تأثیر جنس کفش‌ها روی سلامتی بدن
بعد از یک روز کاری حتی خودتان هم نمی‌توانید بوی پایتان را تحمل کنید؟! احتمالا باید فکری به حال جنس کفش‌هایتان کنید. کفش‌هایی که از پلاستیک، چرم‌های بی کیفیت و جیر نازک ساخته شده‌اند به احتمال نود درصد پاهایتان را دچار بدبویی، قارچ و عفونت می‌کنند.
تأثیر وزن کفش‌ها روی سلامتی بدن
این‌که موقع پیاده‌روی خیلی زود خسته می‌شوید، خیلی وقت‌ها ربطی به ورزشکاربودن یا نبودن شما ندارد! بلکه این سنگینی کفش‌هایتان است که شما را از ادامه پیاده‌روی باز می‌دارد. بنابراین سعی کنید موقع خرید کفش تا حد ممکن سراغ گزینه‌های سبک‌تر بروید تا انرژی‌تان در مسیر اشتباهی خرج نشود!
تأثیر کفی و زیره کفش بر سلامتی بدن
بعد از یک پیاده‌روی کوتاه احساس می‌کنید کوه کنده‌اید و از شدت حرارت و سوزش کف پاهایتان می‌خواهید سر به بیابان بگذارید؟ کفی کفش‌هایتان را عوض کنید. یک کفی نرم و انعطاف‌پذیر می‌تواند از آسیب به زانوها و کمرتان جلوگیری کند و خستگی ناشی از راه‌رفتن را تا حد زیادی کاهش بدهد.
تأثیر سایز کفش بر سلامتی پاها
کفش نااندازه، چه تنگ باشد و چه گشاد، ضررهای زیادی برای سلامتی پاها دارد. کفش تنگ باعث بروز مشکلات مختلفی می‌شود؛ از جمله کجی بونیون (برآمدگی استخوان کنار انگشت کوچک)، میخچه، انگشت چکشی، فرورفتن ناخن در پا، ایجاد تاول در پاهای افراد دیابتی و … کفش گشاد نیز آسیب‌های مختلفی مثل پادرد، گردن‌درد، زانودرد و … را به وجود می‌آورد.
کفشهای نامناسب کدامند؟
همان‌طور که یک کفش باکیفیت و استاندارد می‌تواند تأثیرهای مثبت زیادی روی سلامتی شما داشته باشد، یک کفش بی‌کیفیت و نامناسب نیز می‌تواند سلامتی شما را به شکل‌های مختلفی تهدید کند. در ادامه با انواع کفشهای نامناسب آشنا می‌شویم:
کفش نوک‌تیز مجلسی
بسیاری از کفشهای مجلسی زنانه به شکلی طراحی شده‌اند که نوک آن‌ها تیز باشد. این کفش‌ها اگرچه ظاهر زیبا و شیکی دارند، اما در دراز مدت می‌توانند آسیب‌های زیادی به پای شما وارد کنند. از جمله تغییر شکل انگشت‌ها، آسیب‌های پوستی، فشار بیش از حد به بخش پیشین پا، کاهش تعادل و … .
کفش تنگ یا گشاد
موقع خرید کفش حواستان باشد که کفش دقیقا اندازه پایتان باشد و به توصیه‌هایی مثل «بعد یه مدت جا باز می‌کنه» و «با کفی میشه تنگش کرد و…» به هیچ وجه توجه نکنید! کفش گشاد تعادلتان را به هم می‌زند و کفش تنگ بعد از چند متر پیاده‌روی، شما را از زندگی سیر می‌کند!
کفش نامناسب برای یک موقعیت خاص
حتما شما هم آدم‌هایی را دیده‌اید که با کفش مجلسی به کوهنوری می‌روند یا با کفش دویدن، فوتبال هم بازی می‌کنند و خلاصه هر جور قیمه‌ای را توی هر جور ماستی می‌ریزند! شما را به خدا، محض خاطر پاهایتان هم که شده، شما یکی از این آدم‌ها نباشید و در هر موقعیتی سراغ کفش مخصوص آن موقعیت بروید.
کفش بدون پاشنه (تخت)
انتظار این یکی را دیگر نداشتید، مگر نه؟ بله، کفشهای بدون پاشنه هم دقیقا به اندازه کفش پاشنه بلند (و حتی بیشتر از آن) برای سلامتی شما ضرر دارد. این کفش‌ها به پنجه و پاشنه‌ی پا شما فشار زیادی می‌آورند، ممکن است به تاندون‌هایتان آسیب جدی وارد کنند و در مواردی حتی باعث پیچ‌خوردگی پاهایتان می‌شوند.
کفش پاشنه بلند
کفشهای پاشنه بلند سلبریتی این فهرستند! بس که همه در مورد ضررهایشان خوانده‌ایم و شنیده‌ایم. ولی بیایید صادق باشیم: کدام زنی را می‌شناسید که تا حالا اسیر وسوسه‌ی زیبایی و شیکی این کفش‌ها نشده باشد؟! پس حالا که نمی‌شود این کفش‌ها را به طور کلی کنار گذاشت، دست کم استفاده از آن‌ها را به مهمانی‌های خاص محدود کنید.
کفش کارکرده (دست دوم)
تعارف که نداریم؛ قیمت کفش سر به فلک کشیده و شاید خیلی از ما مجبور باشیم برای خرید کفش ارزان‌تر دست به دامان دیوار و شیپور و … شویم. اما بهتر است تا جایی که می‌توانید از این کار خودداری کنید. چون کفش مثل حوله و مسواک یک وسیله شخصی است و کفش کارکرده ممکن است برای شما مشکلاتی مثل زگیل، قارچ و … ایجاد کند.
کفش بی‌کفیت
می‌خواهید در خرج‌هایتان صرفه‌جویی کنید؟ به جای خریدن کفشهای ارزان و بی‌کیفیتی که هر سه ماه یکبار خراب می‌شوند، یک کفش گران اما باکیفیت بخرید و سه سال از آن کار بکشید! بهتر نیست؟!
کفش‌هایی که از چرم مصنوعی، پارچه‌های بی‌کیفیت و پاشنه‌های PVC تهیه می‌شوند، اغلب ارزش خرید ندارند و بهتر است روی دوام و راحتی آن‌ها حساب چندانی باز نکنید.
کفش پاشنه‌میخی
مهم‌ترین خطری که هنگام پوشیدن کفشهای پاشنه‌میخی شما را تهدید می‌کند، زمین‌خوردن است، چرا که این کفشهای توانایی تحمل وزن شما را ندارند. به علاوه در بلند مدت باعث می‌شوند قوزک پای شما به سمت بیرون انحراف پیدا کند.
مهم‌ترین ویژگی‌های یک کفش مناسب چیست؟
حالا که با عوارض فراوان کفشهای نامناسب آشنا شده‌اید، وقتش شده مهم‌ترین ویژگی‌های یک کفش مناسب را به شما معرفی کنیم تا دفعه بعد انتخاب و خرید بهتری داشته باشید. یک کفش خوب باید:
در برابر سرما و گرما و ضربه مقاوم باشد
لازم نیست مقاومت کفشی را که خریده‌اید، در کوره آجرپزی یا فریزر یخچال بسنجید! اما یک کفش استاندارد باید در برابر گرما و سرمای معمولی مقاومت بالایی داشته باشد و به راحتی پوسته‌پوسته نشود.
به علاوه باید در برابر ضربه‌های معمول نیز مقاوم باشد و دوخت‌هایش با اولین برخورد به یک سطح سخت از هم وا نشود.
تهویه مناسبی داشته باشد
یک کفش مناسب باید منافذ زیادی برای تهویه داشته باشد تا قارچ‌ها و میکروب‌ها نتوانند در آن رشد کنند. به علاوه تهویه کافی باعث می‌شود تا بقیه از بوی پایتان در تابستان بی‌قرار نشوند!
پاشنه آن استاندارد باشد
همان‌طور که چند خط بالاتر هم گفتیم، یک کفش استاندارد نه باید بدون پاشنه باشد و نه باید پاشنه‌ی بلندی داشته باشد، بلکه یک پاشنه ۲ تا ۳ سانتی‌متری برای تضمین سلامتی پاهایتان کافی است.
بتوان اندازه آن را تنظیم کرد
بهتر است سراغ کفش‌هایی بروید که بتوان اندازه آن‌ها را متناسب با سایز پا و به شکل دستی تنظیم کرد. به عنوان مثال کفشهای بندی، چسبی، کشی، سگک‌دار و … انتخاب‌های خوبی به شمار می‌روند.
کفی مناسبی داشته باشد
کفی مناسب یکی از مهم‌ترین ملاک‌های یک کفش خوب است که معمولا بسیاری به آن توجه ندارند. یک کفی خوب علاوه بر داشتن قابلیت ارتجاعی، باید بتواند بخش‌های خالی کف پای شما را به خوبی پر کند تا فشار زیادی به پاها و ستون فقراتتان وارد نشود.
نه تنگ باشد، نه گشاد
یک کفش تنگ جریان خون را در پاهایتان دشوار می‌کند و یک کفش گشاد مدام از پایتان درمی‌آید و اعصابتان را به هم می‌ریزد. پس سراغ کفشی بروید که دقیقا اندازه پایتان باشد.
انعطاف‌پذیری خوبی داشته باشد
معروف‌ترین روش برای آزمایش انعطاف‌پذیری یک کفش این است که بتوان آن را بدون این‌که آسیبی ببیند، کاملا از وسط تا کرد. در غیر این صورت احتمالا کفش شما انعطاف کافی ندارد و باید منتظر مشکلاتی همچون میخچه باشید.
نکات مهم در انتخاب و خرید کفش مناسب
به هنگام انتخاب و خرید کفش به نکات زیر دقت کنید:
- بهترین زمان برای خرید کفش بعد از ظهر است، چون پای شما در این زمان در اندازه معمولی و عادی خود قرار دارد.
- به هیچ عنوان کفش‌ها را بدون جوراب تست نکنید، چون ممکن است بعدا کفشتان تنگ یا گشاد از آب دربیاید.
- اگر بیمارید یا شرایط سلامت خاصی دارید، کفش خود را با مشورت پزشک انتخاب کنید. به عنوان مثال کفش افرادی که مشکلاتی همچون آرتروز یا دیابت دارند، باید با بقیه متفاوت باشد.
- شماره کفش‌ها هیچ اهمیتی ندارند، چون کفش‌ها با استانداردهای مختلفی شماره‌گذاری می‌شوند. در نتیجه ممکن است شماره ۴۵ یک کفش مناسب پای شما باشد و شماره ۴۵ یک کفش دیگر نه!
- سایز پای شما، ممکن است حتی پس از سن رشد نیز تغییر کند. مثلا اگر باردار شوید، ممکن است اندازه کفش شما یکی دو شماره بزرگ‌تر شود.
- تا حد ممکن سراغ کفشهای سبک بروید.
- حواستان باشد نوک انگشت شستتان از نوک کفش مقداری فاصله داشته باشد، تا به اندازه کافی در آن احساس راحتی کنید.
- در حال حاضر بهترین جنس برای کفش زنانه و مردانه چرم است.
سوالات متداول درباره تأثیر کفش بر سلامتی
تا حد امکان بهتر است سراغ خرید کفش دست دوم نروید، چون کفش مثل حوله و مسواک یک وسیله شخصی است و کفش کارکرده ممکن است برای شما مشکلاتی مثل زگیل، قارچ و … ایجاد کند.
این کفش‌ها به پنجه و پاشنه‌ی پا شما فشار زیادی می‌آورند، ممکن است به تاندون‌هایتان آسیب جدی وارد کنند و در مواردی حتی باعث پیچ‌خوردگی پاهایتان می‌شوند.
بهترین زمان برای خرید کفش بعد از ظهر است، چون پای شما در این زمان در اندازه معمولی و عادی خود قرار دارد.
